Ο υποκριτής άνθρωπος

Του

Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου*

Σήμερα η υμνογραφία της Αγίας μας Εκκλησίας αποκαλύπτει ενώπιόν μας το τραγικό πρόσωπο του υποκριτή Ιούδα, ενός από τους δώδεκα Μαθητές του Θεανθρώπου Κυρίου. Ακολουθούσε παντού τον Διδάσκαλο, φέροντας μαζί του το πάθος της φιλαργυρίας που τον διακατείχε. Πορευόμενος κατ’ αυτόν τον τρόπο, έφθασε στο τραγικό σημείο να προδώσει τον Διδάσκαλό του.

Διαπιστώνουμε ότι η διπρόσωπη ζωή αποκαλύπτει έναν άνθρωπο υποκριτή, ο οποίος δεν μπορεί να αντέξει την κρίση του άλλου. Ο εσωτερικός του κόσμος είναι τέτοιος που δεν υποφέρει να παρουσιασθεί στο φως, διότι εκεί κρίνεται. Γι᾽ αυτόν ακριβώς τον λόγο καλύπτεται με μια πλαστή έκφραση λόγων και έργων και έτσι φανερώνεται με ένα πλαστό πρόσωπο, χωρίς να είναι. Η όλη παρουσία του στην ουσία δεν υπάρχει, αλλά δημιουργείται εξωτερικά, χωρίς να είναι απαύγασμα του εσωτερικού του κόσμου. Επιπλέον, η υποκρισία επεκτείνεται όχι μόνον ενώπιον των συνανθρώπων του, αλλά και ενώπιον του Δημιουργού του Θεού.

Με εύστοχα και παραστατικά παραδείγματα στηλιτεύεται ανηλεώς η υποκρισία από τον Θεάνθρωπο Κύριο, ο Οποίος παραλληλίζει τον υποκριτή με αυτόν που φροντίζει να είναι καθαρό το εξωτερικό μέρος του ποτηρίου του, ενώ το εσωτερικό του είναι γεμάτο με ακαθαρσίες και δυσοσμία. Τον παρομοιάζει με τάφο, ο οποίος εξωτερικώς είναι περιποιημένος και εσωτερικώς είναι πλήρης οστέων, βορβόρου και δυσωδίας.

Σήμερα, δυστυχώς, αυτή η υποκρισία πλεονάζει στην κοινωνία μας και μάλιστα μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι διατείνονται ότι είναι πιστά μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας και αγαπούν τον Θεό. Βλέπουμε ανθρώπους να κόπτονται υπέρ της υπακοής στο θέλημα του Θεού και όταν βρεθούν σε κάποια ηγετική κυρίως θέση να αντιμετωπίζουν τους συνανθρώπους τους ως υποπόδιο. Άλλοι ημπορεί να διατείνονται ότι αγωνίζονται για την ευημερία του λαού, την ανύψωση όλων των κοινωνικών ομάδων και στην πραγματικότητα το μόνο που φροντίζουν είναι το δικό τους συμφέρον και η διευθέτηση των δικών τους επιδιώξεων, οικονομικών,  πολιτικών, εκκλησιαστικών και γενικότερα ό,τι αναφέρεται στον εαυτό τους.

Δεν πρέπει να λησμονούμε, όμως, ότι το τέλος του υποκριτή Ιούδα ήταν τραγικό, ήταν η αυτοκτονία. Ο υποκριτής σκοτώνει ό,τι πολύτιμο και ωραίο -από πάσης πλευράς- υπάρχει μέσα του. Το προσωπείο του υποκριτή δεν οδηγεί ποτέ στην λύτρωση και στην σωτηρία.

Ο Ιησούς Χριστός είναι Εκείνος που βλέπει τον πραγματικό εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, το πώς κινείται και αν αγωνίζεται οντολογικά και καθαρά και κανένα υποκριτικό τέχνασμα δεν μπορεί να «μυκτηρίσει» (κοροϊδεύσει) την δικαία κρίση Του. «Μή πλανάσθε, θεός ου μυκτηρίζεται· ό γάρ εάν σπείρει άνθρωπος, τούτο καί θερίσει» (Γαλ. 6, 7). Γι’ αυτό και ανταμείβει αναλόγως τον άνθρωπο και σε αυτή την ζωή, αλλά και στην αιώνια ζωή.

* Ο Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος είναι Ιεροκήρυκας της Ι. Μ. Πατρών και δρ. Θεολογίας του Πανεπιστημίου ΑΘηνών.