Ο καλός Αυστριακός, ΙΙ
Ο διευθυντής σύνταξης της «Π» Κωνσταντίνος Μάγνης γράφει για το θέμα της ταινίας για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα
Η διαμαρτυρία για την επινόηση ενός ατεκμηρίωτου-και ,κατά την κρατούσα θεώρηση, ασύστατου- συμβάντος στο σενάριο της ταινίας για τη σφαγή των Καλαβρύτων του 1943, δεν είχε προλάβει να στεγνώσει, όπως λέγαμε τον καιρό που χρησιμοποιείτο μελάνι για την επικοινωνία και την ενημέρωση, όταν είδαν το φως αντίθετες απόψεις.
Σύμφωνα με αυτές, υπάρχουν μαρτυρίες κατά τις οποίες πράγματι ένας αυστριακός στρατιώτης άνοιξε την πόρτα του σχολείου όπου είχαν κρατηθεί τα γυναικόπαιδα του χωριού, την ώρα της μαζικής εκτέλεσης.
Η αντίκρουση αυτή ανέδειξε μια βαθύτερη διάσταση στην κοινωνία και το στελεχιακό δυναμικό των Καλαβρύτων. Οι μεν, έχουν μια διαλλακτικότερη, πιο κοσμική διάθεση απέναντι στη (σημερινή) γερμανική πολιτεία και τους εκπροσώπους της. Οι δε, δείχνουν ποτισμένοι από μια ανεξίτηλη αντιγερμανική διάθεση, είτε επειδή (θέλουν να) βλέπουν μια συγγένεια ανάμεσα στη σημερινή Γερμανία και τη Γερμανία των θηριωδιών, είτε επειδή θεωρούν ότι οι σημερινοί Γερμανοί, μπορεί να έχουν αποκηρύξει το βάρβαρο παρελθόν, αλλά δεν θέλουν να επωμιστούν και τις συνέπειες. Αρα χρησιμοποιούν τη διπλωματία, τον πολιτισμό, τα ιδρύματα, ως φερετζέδες μέσω των οποίων στρίβουν δια της γαλιφιάς. Κατά συνέπεια, οι δε υποβλέπουν τους μεν, στον μέτρο που οι μεν, ασκώντας εξουσία, έχουν ένα συνεργατικό πνεύμα προς τα Βερολίνα και τις πρεσβείες, επωφελούμενοι- για λογαριασμό της τοπικής κοινότητας αλλά και των θητειών τους- των εργαλείων με τα οποία η Γερμανία εξάγει την πολιτική της και τον εαυτό της.
Τι σχέση έχει με όλα αυτά ο Καλός Αυστριακός; Εχει, γιατί η «σκληρή» Καλαβρυτινή συνείδηση θεωρεί πως η ανακίνηση αυτής της ιστορίας έχει προπαγανδιστικό σκοπό, άλλωστε εκτιμούν ότι προπαγανδιστικός ήταν και ο λόγος για τον οποίο επινοήθηκε. Όμως η πλευρά που επιμένει ότι Καλός Αυστριακός υπήρξε και έδρασε σωτήρια και ανθρωπιστικά, επικαλείται μαρτυρίες επιζησάντων και επιζησασών. Χθες εμείς ακούσαμε δύο τέτοιες. Αν μελετήσεις περισσότερες μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τα γεγονότα, συμπεραίνεις πως πράγματι υπήρξε η παρουσία ενστόλου στο σημείο εκείνο, τις κρίσιμες ώρες, με αμφιλεγόμενο ρόλο και μάλλον αμφίβολο. Ούτως ή άλλως, τα γυναικόπαιδα δεν κινδύνευαν με εκτέλεση. Τους άρρενες αφορούσε η εξόντωση. Τα γυναικόπαιδα είχαν μαζωχτεί δια της βίας, για να μην εμποδίσουν και να μην παρέμβουν ή να μη ζήσουν τη φρίκη: Εχει και η κτηνωδία τον πολιτισμό της. Αν κάποιος άνοιξε την πόρτα, απλά απέτρεψε τον συνωστισμό στην έξοδο. Φαίνεται όμως ότι υπό το καθεστώς της σύγχυσης, της αγωνίας, του τρόμου, της αδημονίας, στάθηκε αδύνατο να ομονοήσουν όλοι και όλες ως προς τι συνέβη ακριβώς. Άλλος βεβαιώνει ότι είδε το Αλφα και άλλος το αντίθετό του.
Και αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη δουλειά των ιστορικών όταν προσπαθούν να ελέγξουν μια λεπτομέρεια που μπορεί να έχει μεγάλη συμβολική και ηθική διάσταση. Ετρεξε πράγματι δρομέας με πανοπλία για να διαδώσει το Νενικήκαμεν από τον Μαραθώνα ως την Αθήνα και έσκασε φτάνοντας στο τέλος της διαδρομής; Υπήρξε τωόντι Κερκόπορτα δολίως ξεχασμένη στην Πόλη ή απλά η άμυνα είχε συρρικνωθεί και ήταν πρακτικά αδύνατο να φυλάσσονται όλες οι είσοδοι; Τα κενά στην αφήγηση ή τις αντιφάσεις, τα συμπληρώνει και τα διορθώνει ο θρύλος, η προπαγάνδα, η εξουσία, ο επίσημος συγγραφέας του χρονικού. Είπε ο Θουκυδίδης έτσι, πάει και τελείωσε.
Υπήρξε η όχι Καλός Αυστριακός; Αλλοι θα ήθελαν να είχε υπάρξει, αναζητώντας μια πινελιά ανθρωπιάς μέσα στην προέλαση των δαιμόνων. Αλλοι δεν θα ήθελαν, ώστε να μην επιδιώκει ο δαίμων τη μερική του αποδαιμονοποίηση, εφευρίσκοντας άλλοθι, όπως λέγαμε χθες, δια της συνεκδοχής: Το μέρος ξελασπώνει το όλον.
Ισως ο Καλός Αυστριακός να ήταν ένας ρουτινιέρης του στρατεύματος. Πήγαμε, εξολοθρεύσαμε, αφήσαμε το αλλόφρον γυναικομάνι να βγει, αναχωρήσαμε. Να τι πετυχαίνουν οι θρύλοι: Αφήσαμε στην άκρη την ασύλληπτη δολοφονία και εκκαθάριση ενός πληθυσμού, και πιάσαμε και συζητάμε για έναν φαντάρο που ίσως και να μην είχε ιδέα ότι θα τον συζητούσαν ως γαλάζιο άγγελο επί ογδόντα χρόνια στα μέρη στα οποία γύρισε εκείνο τον Δεκέμβριο την πλάτη του για πάντα.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
