Κράμα Sessions by Eleftheria Daoultzi: Εκεί που η μουσική ξαναγίνεται συνάντηση – Η Ε. Δαουλτζή και ο Α. Κακαρούμπας μιλούν στο pelop.gr

Σε μια εποχή που η μουσική συχνά περιορίζεται σε playlists και streams, το «Κράμα» στην Πάτρα γίνεται τόπος επιστροφής στη ζωντανή εμπειρία. Η Ελευθερία Δαουλτζή, δημιουργός της σειράς Krama Sessions, και ο Αλέξανδρος Κακαρούμπας, οικοδεσπότης του χώρου, μιλούν για τη χαρά της συνεργασίας, την ανάγκη για δημιουργία χωρίς όρους, και για μια πόλη που αναζητά ξανά τον ήχο της.

Τι ήταν αυτό που σας έκανε να πείτε ότι αυτή η πόλη χρειάζεται αυτό που κάνουμε εμείς και έτσι ξεκίνησαν τα Κράμα Sessions;

Ελευθερία: Θα ξεκινήσω παράδοξα. Δεν ξέρω αν το χρειάζεται η πόλη. Εμείς σίγουρα το χρειαζόμαστε. Εγώ ένιωθα την ανάγκη πάρα πολλά χρόνια και πριν τον κορονοϊό, να παίξω με μουσικούς που θαυμάζω και που έχουν υπάρξει δάσκαλοί μου, που με έχουν συγκινήσει βαθύτατα και με προσκαλούν και έχουμε συνεργασίες όλα αυτά τα χρόνια. Ένιωθα ότι πρέπει κι εγώ να τους φέρω εδώ. Και κάπως έτσι μου μπήκε το μικρόβιο και έβαλα και τον Αλέξανδρο σε αυτή την όμορφη ταλαιπωρία.

Αλέξανδρος: Θα «πιαστώ» πολύ από αυτό που είπε η Ελευθερία ότι δεν είμαστε τελικά σίγουροι τι ανάγκες έχει αυτή η πόλη. Τις έχουμε σίγουρα εμείς. Το πιο φιλόδοξο που μπορούμε να πούμε είναι ότι μπορεί να θυμίσουμε στην πόλη τις ανάγκες που έχει με κάτι τέτοια πραγματάκια. Από τη μεριά του χώρου μας, από το Κράμα, ήταν από τους λόγους που φτιάχθηκε να έρχονται τέτοιοι άνθρωποι και να συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Άρα για εμάς είναι πολύ η φυσική ροή αυτής της συνεργασίας, πέρα από τις προσωπικές σχέσεις και τις αγάπες που έχουμε.

Αν όλο αυτό το πρότζεκτ είχε ένα πρόσωπο, ποιο θα ήταν αυτό, τι έκφραση θα είχε; Τι βλέμμα; Κάτι το ανήσυχο, το περιπαικτικό;

Ελευθερία: Ούτε ανήσυχο ούτε περιπαικτικό. Μια δημιουργική χαρά νιώθω μόνο. Τίποτα άλλο… Μια χαρά πολύ πηγαία και παιδιάστικη. Πώς είναι το παιδί που πάει στην παιδική χαρά και λέει τώρα θα βγάλω το κουβαδάκι μου; Αυτό… Δεν ξέρω αν θα μου βγει σε καλό ο τόσος αφελής ρομαντισμός μου. Θα δείξει.

Αλέξανδρος: Ναι, το ίδιο πρόσωπο θα πω και εγώ νομίζω. Σίγουρα χαμογελαστό. Όχι επειδή είναι της μόδας να ψάχνουμε μία θετική εκδοχή σε όλα τα πράγματα, αλλά γιατί είναι πολύ ειλικρινές.

Μιλάμε για ζωντανό ήχο. Έχουμε συνηθίσει σε playlist που παίζουν παντού. Ποια είναι η διαφορά και τι θέλετε να δώσετε εσείς;

Αλέξανδρος: Για ένα μουσικό και για έναν ακροατή, για έναν ηχολήπτη και για έναν παραγωγό, είναι φοβερά απελευθερωτικό να έχει τέτοιες διαφορετικές εκδοχές της μουσικής γλώσσας. Όλες οι εκδοχές είναι πολύ ωραίες, ακόμα και ένα κομμάτι που είναι έτοιμο και το παίξεις όπως έχει ήδη παιχτεί μέχρι μία εντελώς ελεύθερη και αυτοσχεδιαστική διαδικασία για έναν μουσικό νομίζω πως είναι πολύ ωραία συμπληρώματα. Εδώ ο πυρήνας είναι ο διάλογος. Φέρνεις μουσικές προσωπικότητες εδώ που εκείνη τη στιγμή θα προκύψει κάτι με μια πρωτοτυπία και ειλικρίνεια. Αν η ίδια συναυλία, γινόταν 3 μέρες, θα άκουγες κάτι διαφορετικό κάθε μέρα.

Ελευθερία: Δεν ξέρω πώς να το κάνω λέξεις τώρα αυτό που μου έρχεται σαν αίσθηση. Το «μαζί» σκέφτομαι. Το «μαζί», το οποίο είναι κάθε φορά και με τον ίδιο άνθρωπο ακόμα μπορεί να είναι διαφορετικό. Κάποιες συναυλίες βασίζονται στις συνθέσεις των ανθρώπων που θα έρθουν. Και κάποιες βασίζονται σε κομμάτια που ήδη έχουν παιχτεί, όπως είπε και ο Αλέξανδρος, και θα τα φέρουμε εμείς με τη δική μας ιδέα.

Εμένα αυτό που με ενθουσιάζει είναι αυτό το «μαζί». Και γι’ αυτό το λόγο κιόλας, αν με ρωτήσεις, τρελαίνομαι για πρόβες. Δεν τρελαίνομαι για συναυλίες, τρελαίνομαι για πρόβες. Γιατί είναι η ώρα που θα συνυπάρξουμε συναισθηματικά και ψυχικά, κι ακόμα κι αν δεν μιλάμε, κάνουμε μία πορεία μαζί. Και εμένα αυτό με συγκινεί πάρα πολύ.

Πέραν όλων των άλλων αυτό εμπειρίεχε και ένα ρίσκο. Είτε είναι οικονομικό, είναι οτιδήποτε. Τι είναι αυτό που σας έκανε να συνεχίσετε και να υλοποιήσετε το συγκεκριμένο project;

Ελευθερία: Πάρα πολλά χρόνια αυτό το οικονομικό ρίσκο με κρατάει αδρανή. Και είπα ότι τώρα πρέπει να φτιάξω τον κήπο και άμα πέσει η παγετός και δεν αφήσουν τα λουλούδια, δεν πειράζεται. Θα ξαναβάλω την επόμενη χρονιά, πάλι, καινούργιους σπόρους. Είναι η ανάγκη να δημιουργήσουμε.

Αλέξανδρος: Αυτό ξεκινάει από μια λίστα προτεραιοτήτων που πάνω-πάνω έχει, πρώτα απ’ όλα, το ότι απλά κάποια πράγματα πρέπει να γίνουν και πρέπει να γίνουν με όρους τους οποίους τους θεωρείς πολύ αναγκαίους. Δηλαδή, το σεβασμό στους μουσικούς, στον κόπο τους και, αντίστοιχα, το σεβασμό σε ένα χώρο – για να μιλήσω από την μεριά μου- που φιλοξενεί πράγματα, που δεν ξεκινάς από το ότι πρέπει να βγουν τόσα, πρέπει να πληρωθούν αυτά, πρέπει να βγάλει κάποιος άλλα.

Ξεκινάς με την έννοια ότι κάτι πρέπει να γίνει, να είναι όμορφο και ελπίζεις ότι αυτό θα μεταφραστεί και ρεαλιστικά, λίγο σε όλη αυτή την αναγκαία συνθήκη -την «άχαρη» μπορεί να την πει κάποιος ή όχι- που είναι ότι πρέπει να είναι βιώσιμο για όλους. Άρα, ναι, μάλλον θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είναι και βιώσιμο, αλλά ξεκινάει μάλλον ότι, απλά, πρέπει να γίνει.

Αλέξανδρε, πώς είναι όταν βλέπεις το χώρο σου να συνομιλεί με τη μουσική, με τον άλλο κόσμο, δηλαδή αισθάνεσαι ότι κάπου εσύ χάνεις τον έλεγχο, τον αφήνεις στον χώρο και μεταμορφώνεσαι σε κάτι άλλο; Είναι μια οικειότητα, τι νιώθει;

Εγώ χαίρομαι πάρα πολύ να χάσω τον έλεγχο. Εγώ είμαι, καταρχάς, μέρος ενός, μιας ομάδας ανθρώπων, που είμαστε στο Κράμα. Αλλά αυτή την απώλεια ελέγχου την έχω πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη. Αυτή η μανία του να έχεις τον έλεγχο σε οτιδήποτε στοιχίζει, νομίζω, αρκετά. Είναι μεγάλη επιλευθέρωση να βρεις ανθρώπους οι οποίοι το πιάνουν και το συνεχίζουν και το διανθίζουν, γίνονται μέρος του.

Και μιλώντας και σαν μουσικός, γιατί εδώ τυχαίνει να έχω πολλούς διτούς και τριπλούς και τετραπλούς ρόλους, χαίρομαι πάρα πολύ. Μπορώ να το δω ταυτόχρονα σαν μουσικός που χαίρεται να βλέπει συναδέλφους μουσικούς να παίζουν, σαν θεατής συναυλιών ο οποίος θα πάει σε ένα χώρο και θα τους δει, σαν ένας διοργανωτής, ένας που είναι μέρος ενός χώρου που τα φιλοξενεί, όλα αυτά. Άρα, ναι, όλο αυτό το χάος το ευχαριστιέμαι πάρα πολύ.

Ελευθερία, θέλω να μου πεις για το άορατο χέρι που βρίσκεται πίσω από όλη αυτή τη διοργάνωση, πώς τα κουρδίζεις όλα.

Νομίζω, με παρακινεί πάρα πολύ αυτό το πάθος να παίξω μουσική. Και, επίσης, με παρακινεί θετικά και η ζεστασία και η αγάπη αυτών που έχω προσκαλέσει ως ώρας, που δέχτηκαν τόσο ταπεινά και με τόση χαρά, που με συγκινεί ακόμα περισσότερο να καταφέρω να το ολοκληρώσω και να το ευχαριστηθούν και αυτοί και εμείς.

Οπότε, αυτό είναι το αόρατο χέρι. Τίποτα, αυτή η προσμονή είναι. Αυτή η προσμονή είναι να έρθει ο κόσμος, να έρθουν οι μουσικοί, να μοιραστούμε με τη μουσική μας, τη σχέση μας.

Αν όλα πάνε άψογα ή όπως εσείς θα θέλετε, τι ελπίζετε να αλλάξει την τοπική μουσική σκηνή;

Ελευθερία: Εγώ νιώθω ότι αυτό, όλο αυτό το σύνολο των ανθρώπων που θα έρθουν να παίξουν δεν υπάρχει σταθερά στη σκηνή της Πάτρας. Υπάρχουν ριπές. Κατά καιρούς έχουν έρθει, έχουν παίξει. Μετά για δύο χρόνια έχουν εξαφανιστεί. Θα ήθελα να υπάρχει μια σταθερή σχέση ανθρώπων και από την πόλη μας και από αλλού φερμένους που θα φέρουν αυτόν τον ήχο εδώ πέρα.

Και θα ήθελα πάρα πολύ και να επηρεαστεί θετικά και το ακροατήριο γιατί τώρα μου ήρθε μια σκέψη. Δεν ξέρω τι συμβαίνει εδώ στην Πάτρα, αλλά όποτε κάνουμε τέτοιου τύπου live παρατηρώ ότι ο μέσος όρους ηλικίας του ακροατηρίου είναι μεγαλύτερος από άλλες μεριές που έχω ακούσει τέτοια live. Και μου κάνει πολύ εντύπωση.

Θα ήθελα να κινητοποιηθούν και οι μικρότερες ηλικίες, να τους αρέσει και να το ακούνε και να έχουν κατά νου ότι υπάρχει ένα σημείο αναφοράς στο Κράμα ή τα sessions που κάνει το Κράμα και θα έρθει να ακούσει τέτοιου τύπου μουσικές.

Αλέξανδρος: Εγώ πάντα το φανταζόμουν λίγο σαν ένα σύνολο των μουσικών, των χώρων που προβάρουν αυτή η μουσική και παίζουν, των συναυλιακών χώρων, των ηχογραφήσεων. Δηλαδή αν λείπει ένας ή παραπάνω κρίκοι από αυτή την αλυσίδα πάει να είναι σκηνή.

Υπάρχουν διάφορες πολύ περίεργες εκδοχές αυτών των συνδυασμών. Υπάρχουν δηλαδή περίοδοι, πόλεις ή τόποι που μπορεί να έχεις πολύ από κάποια από αυτά και αν λείπει το υπόλοιπο παύει να υπάρχει σκηνή. Μπορεί να έχεις πάρα πολλούς εξαιρετικούς μουσικούς, οι οποίοι αν δεν κινητοποιούνται να παίζουν μουσική και να την απευθύνουν παρά έξω ή αν δεν έχουν συναυλιακούς χώρους ή αν δεν ηχογραφούν τη μουσική τους έτσι ώστε αυτή να μοιράζεται, κόβεται η αλυσίδα.

Νομίζω πως και η Πάτρα έχει πολύ μεγάλη παθογένεια σε αυτό το κομμάτι γιατί δεν είναι υγιής αυτή η ισορροπία για να υπάρχει μια σκηνή. Καταρχάς το Κράμα είναι πολύ μεγάλη απάντηση στις δικές μας τέτοιες ανησυχίες να υπάρχει μια μουσική σκηνή για εμάς ως μουσικούς. Και ας μην το περιορίσουμε μόνο στο Κράμα. Να χαίρεσαι να βλέπεις ανθρώπους να παίζουν, να μοιράζονται τη μουσική να βλέπεις συναυλιακούς χώρους καινούργιους να ανοίγουν, να βλέπεις στούντιο να ηχογραφούν τη μουσική, να κυκλοφορεί η δουλειά τους και να μένει στην πόλη, να μην υπάρχει αυτός ο επαρχιωτισμός ότι πρέπει να φύγουμε Αθήνα σαν και καλά για να βρεθεί μια όποια ποιότητα σε αυτό που κάνουμε. Άρα αυτό που κάνει εδώ η Ελευθερία είναι μια πάρα πολύ ολοκληρωμένη απάντηση στο πώς πρέπει να μοιάζει μια υγιής μουσική σκηνή σε μια πόλη. Έχει σπουδαίους μουσικούς οι οποίοι βρίσκονται μαζί, δεν κοιτάει ο καθένας πως θα βγάλει απλά το μεροκάματο ως μια χωριστή μονάδα και ψάχνει να βρει χώρους με πολύ μεγάλη χαρά και πολύ μεγάλη διάθεση για δώσιμο.

Αυτό για μένα είναι η μουσική σκηνή και αυτό που κάνει η Ελευθερία και προσπαθεί να κάνει και αυτή η μουσική που μας τιμούνε με όλο αυτό είναι μια πολύ υγιής απάντηση στο πώς μια μουσική σκηνή μεγαλώνει και γίνεται πιο όμορφη και καλύτερη.

Αν το Κράμα sessions άφηνε ένα αποτύπωμα στην πόλη, ποιο θα ήταν αυτό;

Αλέξανδρος: Για μένα είναι η συνέπεια, κάπως μου βγαίνει τώρα και σαν συνέχεια της προηγούμενης κουβέντας μας, το να αφήνει κάτι το οποίο μπορείς να το πιάσεις και να το συνεχίσεις. Δηλαδή να συνειδητοποιήσουμε ότι αξίζει όλα αυτά τα πράγματα να γίνονται και να μας λείπει, να γίνονται και πάλι, να μην είναι πυροτεχνήματα.Το να δημιουργήσεις μια δυναμική η οποία δεν επιτρέπεται να την αφήσεις να πάει χαμένη.

Ελευθερία: Το είπα ακριβώς όπως το σκεφτόμουν κι εγώ. Ένα κουβάρι θέλουμε να ξεκινήσουμε και αυτό να συνεχίσει να δίνει και να πηγαίνει παρακάτω και να πλουτίζει.

Όταν όλα τελειώσουν και φύγει ο κόσμος, τι θα θέλατε να έχει πάρει μαζί του, είτε είναι αυτό συναίσθημα, είτε είναι εικόνα, είτε είναι οτιδήποτε.

Ελευθερία: Δίψα για να ξανάρθει θα ήθελα να του έχει μείνει. Δίψα και. Χαρά.Αυτό μου έρχεται σαν μια πρώτη αίσθηση. Δεν ξέρω, αν θα το πετύχουμε, θα δούμε.

Αλέξανδρος: Ωραία ταξίδια… Να χαρεί ανθρώπους που τους βλέπει να παίζουν μαζί και δεν είναι κάτι που θα πουν «είδαμε μία ακόμα συναυλιούλα, πάμε να φύγουμε». Η φιλοδοξία σε όλες αυτές τις δράσεις είναι να κάνεις κάτι από το οποίο ο άλλος φεύγει γεμάτος, νιώθοντας τυχερός που ήταν εκεί και είδε μουσικούς που άξιζε τον κόπο να τους ακούσει. Να είναι ζωντανό αυτό που συμβαίνει, να νιώσουν ότι είναι μέρος μιας παρέας. Να μην είναι μια διεκπαιρέωση.

Αν σας ζητούσα να μου πείτε κάτι που θα θέλατε να κάνετε αλλά φοβάστε να το πείτε μήπως και δεν γίνει, ποιο θα ήταν αυτό;

Ελευθερία: Να το πω; Θα ήθελα να έχει μια θετική αντίδραση ο κόσμος σε όλο αυτό και να μας δώσει κινητήριο δύναμη να το συνεχίσουμε και επόμενη χρονιά. Αυτό σκέφτομαι αυτή τη στιγμή. Πολύ θα ήθελα να συμβεί αυτό.

Αλέξανδρος: Τι περισσότερο να θες; Να πάει πολύ όμορφα, να νιώσουν οι μουσικοί ότι τι ωραία που το κάναμε αυτό. Να ξαναγίνει απαραίτητα και να έχεις κόσμο ο οποίος περιμένει πώς και πώς να το ξαναζήσει.

Ίνφο

Πρόγραμμα Krama Sessions 2025-2026

Χώρος: Κράμα, Ευμήλου 6, Πάτρα
Τηλ.: 2611 81 21 91

8/11/2025
Musaferrat: Κώστας Τσαρούχης, Γιάννης Ριζόπουλος (In Journey)

13–14/12/2025
Ross Daly, Κέλυ Θώμα, Θωμάς Μελετέας (In Vivo)

24/01/2026
Ευγένιος Βούλγαρης, Κώστας Τσαρούχης (In the Court)

28/02/2026
Χάρης Λαμπράκης, Σπήλιος Καστανής, Νίκος Σιδηροκαστρίτης (In Vortex)

29/03/2026
Μαρώ Μαυροειδή, Γιώργος Βεντούρης (In Drops)

16/05/2026
Δώρα Πετρίδη, Χρήστος Κριοθάρακης, Χορωδία Timbres (In the Drone)

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News