Πολιτισμός εν μέσω πανδημίας: Το μεγάλο θύμα είναι το Σώμα
ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΨΙΝΗ*
Στο βιβλίο του «Η θεωρία της θρησκείας» ο George Bataille αναφέρει ότι η θυσία, εκτός από ένα συγκροτημένο τελετουργικό, με το οποίο επιδιωκόταν από τους ευσεβείς η εύνοια των Θεών, αποτελούσε και ένα μέσο για να επιστραφεί στο αντικείμενο της θυσίας η ελευθερία του (μέσα από τη συγκεκριμένη θρησκευτική πράξη ο θυσιαζόμενος άνθρωπος, ζώο, γεωργική σοδειά οδηγούνταν σε μια διάσταση στην οποία ο θυσιάζων δεν μπορούσε πλέον να έχει τον έλεγχο).
Κατά την διάρκεια αυτής της πανδημίας, όπως και σε όλες τις άλλες μεγάλες κρίσεις που αντιμετώπισε ο άνθρωπος στο παρελθόν, μια καθαρτήρια θυσία φαίνεται να αποτελεί την μοναδική λύση. Και, το αίμα ήταν πάντα η ύψιστη προσφορά προς τον Θεό. Μια προσφορά υψηλή, όσο και η προσδοκία άλλωστε.
Ζώντας σ ένα Μεσαίωνα από τον οποίο, ουσιαστικά, δεν κατάφερε ποτέ να βγει η ανθρωπότητα, η επιστήμη μέσω της μεταφυσικής σχέσης που έχει αποκτήσει πλέον ο σύγχρονος άνθρωπος μαζί της, έχει αντικαταστήσει προ πολλού την θρησκεία. Και οι μεγάλες ιατρικές σύνοδοι -σαν νέα ιερατεία – έχουν επιλέξει τα εξιλαστήρια θύματα. Στον βωμό πρέπει να στηθούν η ανθρώπινη ελευθερία, οι ανθρώπινες σχέσεις, η κοινωνική επαφή. Το μεγάλο θύμα για ακόμα μια φορά είναι το σώμα.
Κατά την διάρκεια αυτής της πανδημίας οι επιστήμονες καλούνται να δώσουν την λύση και οι καλλιτέχνες να απεικονίσουν την κρίση βιώνοντάς την (ίσως) με τον πιο σκληρό τρόπο.
Η ζωγραφική, αναθρεμένη στις αυλές κοσμικών και θρησκευτικών αρχόντων και αργότερα καλλιεργημένη να διακοσμεί τα σαλόνια των οικονομικά ισχυρών, αφομοίωσε από πολύ νωρίς την νέα γλώσσα της ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κατέχει το προνόμιο να παράγει εικόνα σε μια εποχή που κυριαρχεί η εικόνα, της επέτρεψε να δει την αγορά της να εκτοξεύεται κατά την διάρκεια της πανδημίας.
Από την άλλη μεριά, οι τέχνες, όπου η σωματικότητα κυριαρχεί αλλά και το παραγόμενο έργο συν-δημιουργείται, κατά μία έννοια, με τον θεατή (μουσική, θέατρο, χορός), προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν εναλλακτικές προκειμένου να επιβιώσουν χωρίς να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους.
Το σώμα, από την εποχή της αναγνώρισης της υπεροχής του πολυμήχανου Οδυσσέα έναντι του ανδρείου Αίαντα, και από την παραμόρφωση του ομηρικού σαρκικού πόθου σε έρωτα στο τσιμπούσι του Πλάτωνα, αποτέλεσε τον αποδιοπομπαίο τράγο αλλά ταυτόχρονα (μέσω της θυσίας του Χριστού πάνω στο Σταυρό) και τον μόσχον τον σιτευτόν.
Δεν είμαστε φτιαγμένοι κατ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού. Είμαστε κάτι πολύ περισσότερο.
Είμαστε το δεξί χέρι -το μοναδικό κινούμενο μέλος- στο παράλυτο σώμα ενός αυτόχειρα Θεού, ο οποίος όρισε την αρχή και προόρισε εμάς να καλλιεργήσουμε το τέλος.
Ταγμένοι εκλεκτοί εμείς θα συναντήσουμε το τέλος πριν το μεγάλο τέλος κερδίζοντας την αιωνιότητα των πρωτοπόρων.
Βρισκόμαστε όμως μια ανάσα μακρυά από την άνοιξη και αυτή η μάχη -έτσι και αλλιώς- κάποια στιγμή θα τελειώσει. Και, όπως έλεγα σ ένα παλιότερο γραπτό μου
…θα τ’ αφήσουμε πίσω όλα αυτά
Με χίλιους θανάτους θα κερδίσουμε την αιωνιότητα.
Δίχως την άνοιξη βέβαια.
Αλλά χωρίς σώμα τι να την κάνεις την άνοιξη;
Τι να την κάνεις την άνοιξη όταν δεν έχεις σώμα;
* Ο Ιωάννης Κοψίνης είναι εικαστικός.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
8:55 Μέση Ανατολή: Στο χείλος του πολέμου, drones της Χεζμπολάχ στο Ισραήλ, βομβαρδισμοί στον Λίβανο
8:55 Πάτρα: Στρατολογούσαν… ανηλίκους για κλοπές, δράστης υπό περιορισμό αποπειράθηκε εκ νέου να κλέψει!
