Πολιτισμός εν μέσω πανδημίας: Μήπως αναζητά επαφή με το κοινό;

Στις μέρες μας ακούμε συνεχώς για τη σημασία του Πολιτισμού στη ζωή μας. Ερώτημα, ωστόσο, παραμένει πόσο βιωματική είναι η σχέση μας με τον Πολιτισμό. Τι είναι όμως Πολιτισμός; Αλλοι θα απαντούσαν ότι είναι οι Τέχνες, άλλοι τα ήθη και έθιμά μας, άλλοι οι κοινές μας αξίες και κώδικες, κάποιοι άλλοι τα μνημεία μας. Πράγματι, ο Πολιτισμός είναι όλα αυτά, αλλά και ακόμη περισσότερα, είναι το απόσταγμα της ζωής ενός λαού από τα βάθη της αρχαιότητας μέχρι σήμερα. Ο Πολιτισμός είναι μέσα στην καθημερινότητά μας κάθε στιγμή, αλλά υψώνεται και πάνω από αυτή. Είναι όλα εκείνα που νοηματοδοτούν τη ζωή μας, που την κάνουν καλύτερη και μας βοηθούν να συμβιώνουμε αρμονικά. Θα αποφύγω να δώσω έναν ορισμό γιατί θα κινδύνευα να περιορίσω την έννοια του Πολιτισμού στα μέτρα μου. Πιστεύω ότι ο καθένας μας μπορεί να ορίσει αυτή την έννοια με βάση τα βιώματά του και τις αξίες του.

Τι γίνεται όμως στον καιρό της πανδημίας; Πώς βιώνουμε αυτή την έννοια; Θα αφήσει ο αναγκαστικός εγκλεισμός μας το αποτύπωμά του στον Πολιτισμό στο μέλλον; Η απάντηση δεν είναι απλή. Φαίνεται ότι ο Πολιτισμός προσπαθεί να «βρει διεξόδους», να εισβάλει στην καθημερινότητά μας μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα μουσεία αρχίζουν να παρέχουν τις συλλογές τους στο ευρύ κοινό μέσω ψηφιακών αποθετηρίων, ενώ προσφέρουν και υπηρεσίες εικονικών περιηγήσεων. Οι τέχνες, όπως το θέατρο, υιοθετούν το live streaming, και ο κινηματογράφος αγκαλιάζει ψηφιακές πλατφόρμες διαμοιρασμού περιεχομένου, όπως το Netflix.

Ο Πολιτισμός φαίνεται να εξελίσσεται ως προς τα μέσα που χρησιμοποιεί. Μήπως, όμως, απλά αναζητά την επαφή με το κοινό, με όλους μας; Μήπως ο Πολιτισμός έχει νόημα μόνο όταν υπάρχει αλληλεπίδραση με την κοινωνία; Για μένα ο Πολιτισμός πρέπει να υπάρχει μέσα στην καθημερινότητα του ανθρώπου ανεξαρτήτως μέσου διάδρασης. Σε αυτές τις συνθήκες, ίσως να ελλοχεύει ο κίνδυνος να μείνουν κάποιοι πίσω, κυρίως πολίτες που λόγω οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών δεν έχουν πρόσβαση στα νέα μέσα. Το ερώτημα, λοιπόν, μεταφέρεται από το πεδίο της αναγκαιότητας του πολιτισμού στην καθημερινότητα, στο πεδίο της διαμόρφωσης των αναγκαίων συνθηκών, ώστε ακόμη και σε καιρούς πανδημίας όλοι οι πολίτες να εξακολουθούν να είναι κοινωνοί σε όσες το δυνατόν περισσότερες εκφάνσεις του.