Τεχνητή νοημοσύνη και αθλητισμός: Ο Ερικ Καστιέν και η BrainsFirst δίνουν απαντήσεις

Βαγγέλης Γερογιάννης

Πάμε πίσω στο 2009, στο προπονητικό κέντρο της Ρεάλ Μαδρίτης, εκεί όπου προπονούνται σπουδαίοι ποδοσφαιριστές όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο Ζινεντίν Ζιντάν και ο Λουίς Φίγκο. Για όλους όσοι βρίσκονται εκεί, είναι μία ακόμα προπόνηση, όχι όμως για τον Ερικ Καστιέν.
Ο Ολλανδός δημοσιογράφος και συγγραφέας αισθάνεται ότι έχει την απάντηση στην ερώτηση «Τι κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε έναν πολύ καλό παίκτη και έναν παγκοσμίου κλάσης παίκτη;».

Η απάντηση είναι πως όλα είναι στο μυαλό. Ο Καστιέν βλέπει τον Ρονάλντο να παίζει πολύ έξυπνα και γνωρίζει πως πρέπει να μελετήσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Μερικά χρόνια αργότερα, ο Καστιέν σε συνεργασία με τους νευροεπιστήμονες Ιλια Σλίγκτε και Αντρις Φαν ντε Λέι, ιδρύει τη BrainsFirst, την οποία σήμερα χρησιμοποιούν μεγάλα κλαμπ για να αναγνωρίσουν ταλέντα από πολύ μικρή ηλικία και να προβλέψουν μέσα από συγκεκριμένη διαδικασία αν θα είναι σε θέση να αγωνιστούν σε κορυφαίο επίπεδο.

Ολα αυτά συμβαίνουν όταν συνδυάζονται από επαγγελματίες, υψηλό επίπεδο στον αθλητισμό, νευροεπιστήμη και Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο Ερικ Καστιέν παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» και μίλησε για την είσοδο της Τεχνητης Νοημοσύνης (ΑΙ) στο ποδόσφαιρο και γενικά στον αθλητισμό.

Επίσης, αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να προβλεφθεί αν ένα παιδί μπορεί να παίξει σε υψηλό επίπεδο, ενώ τονίζει πως στο μέλλον θα μπορεί ένας προπονητής να χρησιμοποιεί έναν βοηθό ΑΙ! Είναι μια συνέντευξη που αξίζει να διαβάσετε…

– Πώς μπορείτε να προβλέψετε το μέλλον ενός ποδοσφαιριστή από μικρή ηλικία; Είστε σε θέση να γνωρίζετε αν ένα 13χρονο παιδί μπορεί να αγωνιστεί σε υψηλό επίπεδο μερικά χρόνια αργότερα;
«Για να μπορέσει κάποιος να παίξει σε υψηλό επίπεδο, θα πρέπει να παρατηρεί έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών, να παίρνει αποφάσεις γρήγορα και σωστά, να εκτελεί με ακρίβεια και με μεγάλη ταχύτητα. Ολες αυτές οι δεξιότητες σχετίζονται με τις λειτουργίες του εγκεφάλου, που είναι γνωστές ως “η δύναμη του εγκεφάλου”. Αξιολογούμε αυτή την εγκεφαλική δύναμη με νευροεπιστημονικά παιχνίδια, που προκαλούν όλα τα διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου.
Δοκιμάσαμε περισσότερους από 1.000 παίκτες. Από επίπεδο Champions League έως ερασιτεχνικό επίπεδο. Από 16 ετών και άνω έχουμε μια καλή εκτίμηση για το γνωστικό εύρος ζώνης ενός παίκτη.
Μπορούμε να προβλέψουμε εάν η εγκεφαλική τους δύναμη στην ηλικία ενός ενήλικα θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ελίτ ποδοσφαίρου. Εάν ο εγκέφαλος δεν είναι αρκετά γρήγορος, ισχυρός ή ακριβής, ο παίκτης θα χρειαστεί να αντισταθμίσει (επίσης) πολλά για αυτό με άλλες δεξιότητες (όπως τεχνικές ή φυσικές)».

– Θα μπορούσε ένα παίκτης με γνωστικά χαμηλές επιδόσεις να παίξει σε υψηλό επίπεδο;
«Η πιθανότητα είναι αρκετά χαμηλή. Αντίθετα, ένας παίκτης με μεγάλη “εγκεφαλική δύναμη” είναι πολλά υποσχόμενος γνωστικά, αλλά αν αυτός ο παίκτης δεν αποδίδει καλά τεχνικά, πνευματικά και σωματικά, είναι ακόμα δύσκολο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ελίτ ποδοσφαίρου. Βοηθάμε τους συλλόγους να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις για τα ταλέντα, ώστε να μετριάζουν τον κίνδυνο επένδυσης, για παράδειγμα, στην πρόσληψη παικτών στην ακαδημία τους».

– Πώς μπορείτε να “παντρέψετε” τη νευροεπιστήμη με το ποδόσφαιρο;
«Το ποδόσφαιρο είναι πρωτίστως ένα εγκεφαλικό παιχνίδι ή εγκεφαλική δραστηριότητα. Χωρίς τον εγκέφαλο οι μύες, τα οστά, οι πνεύμονες ή οτιδήποτε άλλο δεν είναι χρήσιμοι. Το λεγόμενο «πιλοτήριο ανάμεσα στα αυτιά» καθορίζει εάν κάποιος μπορεί να παίξει σε υψηλό επίπεδο».

– Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποφασίζει για τα πάντα;
«Αυτή είναι μια φιλοσοφική ερώτηση. Αφορά και αυτό το (υπο) συνειδητό. Είναι σαφές ότι οι εγκεφαλικές λειτουργίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην απόδοση στο γήπεδο».

– Μπορείτε να μας πείτε κάποιους από τους 53 παράγοντες που μετράτε;
«Για παράδειγμα, πολλές δεξιότητες προσοχής όπως συγκέντρωση, καθοδήγηση της τέχνης, απομάκρυνση της προσοχής ή αλλαγή προσοχής. Ή λειτουργική μνήμη – παράγοντες όπως η ικανότητα της ικανότητας φιλτραρίσματος (μη) σχετικών πληροφοριών».

– Ποια μεγάλα ποδοσφαιρικά κλαμπ ενδιαφέρονται περισσότερο συνεργάζονται με τη BrainsFirst;
«Σύλλογοι που σκέφτονται πιο μπροστά, όπως η Ρεάλ Σοσιεδάδ, η Άιντραχτ Φρανκφούρτης, η PSV Αϊντχόφεν, η ΑΖ Άλκμααρ, η Φέγενορντ Ρότερνταμ ή η βελγική ομοσπονδία προσπαθούν συνεχώς να νικήσουν τους πλουσιότερους συλλόγους που μπορούν να αγοράσουν τα μεγαλύτερα ταλέντα. Για να χτίσετε τα μελλοντικά αστέρια αύριο, πρέπει να αναγνωρίσετε τις δυνατότητες αυτών των αστεριών σήμερα. Εκεί τους βοηθάμε με αντικειμενικά δεδομένα που προβλέπουν την απόδοση».

– Eίναι πιθανό στο μέλλον με την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, να προβλέπεται σε ποια χώρα θα μπορεί να αγωνιστεί ή συγκεκριμένα σε ποιου τύπου ομάδα και συγκεκριμένο σύστημα;
«Αν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα δεδομένα, όπως δεδομένα φυσικά, συμβάντων, εγκεφάλου, θα γίνεται όλο και πιο δυνατό να προβλέψουμε πιθανή απόδοση. Φυσικά αυτό δεν θα είναι ποτέ 100% με ακρίβεια. Για παράδειγμα, δεν ξέρεις αν ή πότε κάποιος θα τραυματιστεί».

– Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη επηρεάζει το ποδόσφαιρο;
«Με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες πληροφορίες ακόμα. Για να δούμε μοτίβα, να τα διαχωρίσουμε από περιστατικά, να κάνουμε προβλέψεις: Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων. Τόσο στον εντοπισμό ταλέντων όσο και στην ανάπτυξη ταλέντων. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για την ερμηνεία και το πλαίσιο των δεδομένων. Το μάτι του ειδικού συν τα δεδομένα είναι το κλειδί και ο καλύτερος συνδυασμός».

– Τι έχει αλλάξει ήδη στο ποδόσφαιρο η Τεχνητή Νοημοσύνη; Θα μπορούμε να προβλέψουμε ακόμα και το τι θα συμβεί σε ένα παιχνίδι;
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει ήδη αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η διοίκηση του συλλόγου λαμβάνει αποφάσεις, οι μάνατζερ επιλέγουν στρατηγικές τακτικής, οι σύλλογοι αγοράζουν και πωλούν παίκτες, οι γιατροί αποτρέπουν τραυματισμούς και ούτω καθεξής.
Το ποδόσφαιρο είναι τόσο περίπλοκο που πάντα θα υπάρχουν εξαιρέσεις και εκπλήξεις. Το καλό με την Τεχνητή Νοημοσύνη – αν τα δεδομένα είναι σταθερά, έγκυρα, αξιόπιστα και αντικειμενικά- είναι ότι μειώνει τον οπορτουνισμό και την υποκειμενική λήψη αποφάσεων».

– Υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να δούμε προπονητές να χρησιμοποιούν βοηθό ΑΙ;
«Φυσικά, όπως στο σκάκι. Θα μπορεί να λάβει στρατηγικές ή τακτικές συμβουλές βασισμένες σε σενάρια. Για παράδειγμα: “Αναλύοντας το αμυντικό παιχνίδι του αντιπάλου σήμερα, σας συμβουλεύω να αντικαταστήσετε τον παίκτη Χ με τον παίκτη Υ στο δεύτερο ημίχρονο για να αυξήσετε σημαντικά τα xG (αναμενόμενα γκολ)”. Ή “συνεχίστε να επενδύετε στον παίκτη της ακαδημίας Χ λόγω της αναμενόμενης μελλοντικής αξίας, αντί για τον παίκτη Υ, ακόμη και όταν η απόδοση του Υ σήμερα Υ είναι καλύτερη”».

– Πώς σχολιάζετε το φαινόμενο, να προσλαμβάνονται από τα μεγάλα κλαμπ όλο και περισσότερες προγραμματιστές και επιστήμονες ανάλυσης δεδομένων;
«Εξαρτάται από το ποια εργασία πρέπει να γίνει ή ποιος στόχος πρέπει να επιτευχθεί. Συνιστώ τη χρήση δεδομένων σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία ειδικών και ατόμων με εμπειρία. Ειδικά στη λήψη αποφάσεων θέλουμε να μειώσουμε κάθε είδους ανθρώπινες προκαταλήψεις. Γενικά θα πρέπει να υπάρχει μια γέφυρα μεταξύ θεωρίας και πράξης. Δυστυχώς, υπάρχει συχνά ένας “γυάλινος τοίχος” μεταξύ του τμήματος δεδομένων και του τμήματος ποδοσφαίρου. Ενας επιστήμονας δεδομένων με γνώσεις ποδοσφαίρου και ένας ειδικός ποδοσφαίρου χωρίς γνώση δεδομένων έχουν τον κίνδυνο παρερμηνείας/παρεξήγησης. Φυσικά, η έλλειψη γνώσης μερικές φορές οδηγεί σε “φρέσκες προοπτικές”. Θα συνιστούσα την πρόσληψη τουλάχιστον ενός μεταφραστή δεδομένων, γεφυρώνοντας την ποδοσφαιρική εξειδίκευση και την τεχνογνωσία δεδομένων».

– Απειλείται ο αθλητισμός από την Τεχνητή Νοημοσύνη; Μπορεί στο μέλλον να γίνουν τα σπορ πιο προβλέψιμα και επομένως πιο βαρετά;
«Όσο αφήνετε τα ανθρώπινα όντα (και όχι τα ρομπότ) να παίζουν τα αθλήματα, θα είναι διασκεδαστικό, εκπληκτικό, εύκολο να ταυτιστείτε, προκαλώντας συναισθήματα. Η BrainsFirst βοηθά στον εντοπισμό ευφυών ποδοσφαιρικών εγκεφάλων, γνωστών για τους δημιουργικούς τρόπους παιχνιδιού τους. Αυτό είναι κάτι που η πλειοψηφία των φιλάθλων θέλει να δει: παίκτες με ασυνήθιστες λύσεις για προβλήματα στο γήπεδο».

– Αν ήσασταν πρόεδρος σε ένα μεγάλο κλαμπ, σε οποιοδήποτε ομαδικό άθλημα, σε ποιους τομείς θα επιλέγατε να κάνετε χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης;
«Παντού υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Προσθέστε AI για να ενισχύσετε την ανθρώπινη νοημοσύνη, έχοντας επίγνωση της ηθικής συμπεριφοράς και της δίκαιης λήψης αποφάσεων. Αλλά προσέξτε και βεβαιωθείτε ότι συνεχίζετε να καταλαβαίνετε τι συμβαίνει, ώστε να έχετε κατά κάποιο τρόπο τον έλεγχο σχετικά με τα βασικά».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News