Αρχαία Μεσσήνη, Επίδαυρος, Μυστράς: Εκεί που το ελληνικό καλοκαίρι γίνεται Ιστορία
Σε τρεις τόπους που δεν χρειάζονται σκηνοθεσία για να γίνουν θέατρο, το ελληνικό καλοκαίρι συναντά την Ιστορία — όχι ως παρελθόν, αλλά ως εμπειρία που σε ζει καθώς την περπατάς.
Αν κάτι χαρακτηρίζει την Πελοπόννησο το καλοκαίρι, δεν είναι μόνο το φως. Είναι η αίσθηση ότι κάτω από κάθε πέτρα υπάρχει μια ιστορία.
Κι αν σταθείς λίγο παραπάνω, θα την ακούσεις. Από τις σκιές του Μυστρά και το μυστήριο της Αρχαίας Μεσσήνης, μέχρι το αρχιτεκτονικό θαύμα της Επιδαύρου, τρεις τόποι μεταμορφώνονται σε σκηνές που δεν ανήκουν στο χθες — αλλά συμβαίνουν τώρα.
Αρχαία Μεσσήνη
Τρεις ώρες από την Αθήνα, και όμως κάτι αλλάζει στον χρόνο μόλις πατήσεις το χώμα. Δεν είναι ο αρχαιολογικός χώρος που σε περιμένει. Είναι μια πόλη που σηκώθηκε ξανά όρθια. Όχι γιατί έπρεπε, αλλά γιατί άξιζε.
Η Αρχαία Μεσσήνη, όπως την ανέσκαψε και ανέδειξε ο Πέτρος Θέμελης από το 1986 και μετά, δεν είναι μονάχα θέατρο και Ασκληπιείο. Είναι ένα παλίμψηστο ζωής: Στάδιο, Παλαίστρα, Βουλευτήριο, αγορά, λουτρά, κατοικίες, ακόμα και Μαυσωλείο — όλα μέσα σε 400 στρέμματα ενός τοπίου που μοιάζει να θυμάται. Και λέμε “μοιάζει”, γιατί μόλις το 1/3 της πόλης έχει ανασκαφεί.
Η πόλη ιδρύθηκε μετά τη μάχη των Λεύκτρων, όταν ο Επαμεινώνδας νίκησε τη Σπάρτη και κάλεσε πίσω τους Μεσσήνιους που είχαν διασκορπιστεί σε Σικελία και αλλού. Ήταν μια προσπάθεια επαναφοράς – ένα αρχαίο brain gain που πέτυχε. Και σήμερα, περπατώντας ανάμεσα στα ευρήματα, έχεις την αίσθηση ότι κάπου σε παρατηρούν ακόμη. Ίσως οι πολίτες της. Ίσως η ίδια η μνήμη.
Όλα αυτά κάτω από ελιές, πάνω από πέτρες που δεν καλύφθηκαν ποτέ από μοντέρνα πόλη. Και όταν το αρχαίο θέατρο γεμίζει ξανά με ήχους παραστάσεων και μουσικής, η σύνδεση παρόντος και παρελθόντος δεν είναι νοσταλγία — είναι πραγματικότητα.
Επίδαυρος
Όσο κι αν την ξέρεις, η Επίδαυρος καταφέρνει να σε εκπλήσσει. Είναι το Ασκληπιείο της, το πιο φημισμένο θεραπευτήριο της αρχαιότητας, που λειτουργούσε με την πεποίθηση ότι η ίαση ξεκινά και από την ψυχή. Είναι το αρχαίο θέατρο, εκεί όπου ο ήχος του ψιθύρου φτάνει ως το τελευταίο κάθισμα, κι όμως η σιωπή σε συγκλονίζει πιο πολύ.
Αλλά η Επίδαυρος δεν είναι μόνο ο αρχαιολογικός της χώρος. Είναι το λιμάνι της Παλαιάς Επιδαύρου, με τις ψαροταβέρνες στο κύμα και τις βουτιές στο Καλαμάκι. Είναι η χερσόνησος “Νησί”, εκεί όπου σώζεται η ακρόπολη και ένα παλαιοχριστιανικό εκκλησάκι της Παναγίας. Είναι το Λυγουριό, με το μουσείο Φυσικής Ιστορίας και τον «Λεωνίδα» να σε ταΐζει με την παράδοση όπως της πρέπει.
Η Επίδαυρος ακμάζει εδώ και χιλιετίες. Από τους Μηδικούς Πολέμους μέχρι τον Πελοποννησιακό, από την ελληνιστική εποχή μέχρι την κατάργηση των αρχαίων λατρειών επί Θεοδοσίου. Όμως δεν έσβησε ποτέ. Κάθε καλοκαίρι, γεμίζει ξανά. Από λέξεις, από χειροκροτήματα, από ανθρώπους που θέλουν να αγγίξουν κάτι πέρα από το σήμερα.
Μυστράς
Ο Μυστράς δεν σε εντυπωσιάζει με ύψος. Σε κερδίζει με βάθος. Σκαρφαλωμένος στον Ταΰγετο, με θέα που κόβει την ανάσα, ο Μυστράς είναι το αποτύπωμα της τελευταίας μεγάλης ανάσας του Βυζαντίου. Όχι σε λόγια — σε πέτρα. Ξεκίνησε ως φράγκικο κάστρο το 1249, μα γρήγορα έγινε το κέντρο του Δεσποτάτου του Μορέως, με μητροπόλεις, παλάτια, μοναστήρια, σχολές, λόγιους.
Εδώ δίδαξε ο Πλήθων, εδώ άνθισαν η ζωγραφική και η αγιογραφία, εδώ διατηρήθηκε η σκέψη και η πίστη σε καιρούς δύσκολους. Και όταν οι κάτοικοι έφυγαν τον 19ο αιώνα για τη νέα Σπάρτη, ο Μυστράς δεν ερειπώθηκε. Απλώς σιώπησε.
Σήμερα, δεν είναι μονάχα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Είναι μια διαδρομή στο χρόνο, ανάμεσα σε μισοσβησμένες τοιχογραφίες και εκκλησιές που μυρίζουν λιβάνι αιώνων. Είναι ο τόπος που δεν σε καλεί να φωτογραφίσεις, αλλά να σταθείς. Να σκεφτείς. Να αναπνεύσεις λίγο πιο αργά.
Η Πελοπόννησος δεν σου φωνάζει “κοίτα με”. Αλλά αν την κοιτάξεις σωστά, θα σε αλλάξει. Δεν είναι μόνο τα αρχαία. Είναι ο τρόπος που συνεχίζουν. Η σκόνη στα σανδάλια σου. Η σκιά ενός ελαιόδεντρου δίπλα σε μια σπασμένη στήλη. Η ηχώ μιας φωνής στο θέατρο. Το βλέμμα σου να σηκώνεται από τη γη και να συναντά ουρανό και πέτρα.
Αυτό είναι το ελληνικό καλοκαίρι. Εκεί που η Ιστορία δεν ανήκει στο παρελθόν. Ανήκει σε όποιον τη ζει.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
