Δημήτρης Καταλειφός: «Μικρός, ονειρευόμουν να γίνω συγγραφέας»
Πιτσιρικάς, ήθελε να γίνει συγγραφέας όταν μεγάλωνε. Και να που ο πρώτος εγκλεισμός, λόγω πανδημίας, του έδωσε την ευκαιρία να κάνει ένα καταχωνιασμένο όνειρο πραγματικότητα. Οι «Συμπληγάδες γενεθλίων» (εκδ. Πατάκη) είναι η πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία. Η παρουσίασή τους θα γίνει διαδικτυακά την Πέμπτη 14 Ιανουαρίου στις 6 μ.μ. και θα προβάλλεται ζωντανά στο Youtube και στη σελίδα φέισμπουκ του «Ιανού». Ο σημαντικός ηθοποιός Δημήτρης Καταλειφός μιλάει στην «ΠτΔ» για το βιβλίο του και τη χαρά που του έδωσε, το θέατρο, την επιρροή της πανδημίας στη ζωή μας, τη σχέση του με τον χρόνο.
Πώς προέκυψαν οι «Συμπληγάδες Γενεθλίων»;
Προέκυψαν εντελώς αυθόρμητα όταν μπήκαμε στην πρώτη καραντίνα και βρέθηκα σπίτι, χωρίς να μπορώ να βγω έξω ή να κάνω θέατρο-είχαμε διακόψει τις παραστάσεις από τον «Θάνατο του εμποράκου»- οπότε, έχοντας άφθονο χρόνο στη διάθεσή μου, ενστικτωδώς, χωρίς καμιά συνειδητή σκέψη, βγήκαν αυτά τα κείμενα. Σχεδόν κάθε μέρα έγραφα ένα-δύο, πολλές φορές και τρία, και την παραμονή των γενεθλίων μου, που ήταν στις 22 Μαΐου, αφού έγραψα και το τελευταίο ποίημα ένιωσα ότι είχε κλείσει αυτός ο κύκλος. Ηταν μια ανάγκη η οποία φαίνεται ότι υπήρχε από καιρό, ήθελε να βγει από μέσα μου και συνέβη με τον εγκλεισμό.
Με το γράψιμο είχατε καταπιαστεί στο παρελθόν;
Οταν ήμουν πολύ νεότερος μου άρεσε να γράφω -για τον εαυτό μου. Ενα φεγγάρι, όταν ήμουν στο δημοτικό, θυμάμαι που ονειρευόμουν, όταν μεγαλώσω, να γίνω συγγραφέας. Μετά, όμως, με απορρόφησε η επιθυμία να ασχοληθώ με το θέατρο, κι όταν πήγα στη σχολή μπήκα σε αυτόν τον κόσμο, οπότε το γράψιμο βρέθηκε σε δεύτερη μοίρα. Εγραφα μόνο για τους ρόλους μου, κάτι που κάνω πάντα, χωρίς καμία, βέβαια, φιλοδοξία. Είναι απλώς ένας τρόπος για να πολιορκώ το πρόσωπο που έχω να παίξω, με τη φαντασία μου. Το να καθίσω να γράψω ποιήματα, λοιπόν, ήταν μια πολύ καινούργια εμπειρία.
Τώρα, κατά τον δεύτερο εγκλεισμό, ξαναστραφήκατε στο γράψιμο;
Βέβαια. Γράφω διηγήματα. Ξέρετε, για μένα ήταν μια πάρα πολύ συγκινητική έκπληξη το γεγονός ότι το βιβλίο βγήκε στις 3 Δεκεμβρίου εν μέσω αυτής της δυσχερούς κατάστασης, εξαντλήθηκε μέσα σε ένα μήνα και τώρα θα βγει η δεύτερη έκδοση. Το ότι με έχουν πάρει τηλέφωνο άνθρωποι διαφόρων ηλικιών και επαγγελμάτων και μου λένε ότι τους συγκίνησε, με έχει γλυκάνει τόσο. Μέσα σε μια δύσκολη από κάθε άποψη χρονιά, ο Αη Βασίλης μού έκανε ένα μεγάλο, αναπάντεχο δώρο, κι αυτό μου έχει δώσει τεράστια χαρά.
Ισως, λοιπόν, να είναι η ευκαιρία για μια δεύτερη καριέρα
Τι να πω…(γέλια). Είναι αλήθεια ότι επειδή είμαι συνηθισμένος στη συνεχή δημιουργία, δεν μπορώ να αντέξω την πραγματικότητα ως έχει. Αναγκάστηκαν, φαίνεται, η ψυχή μου, το μυαλό μου, να επινοήσουν κάτι άλλο, ελλείψει θεάτρου, και το γράψιμο συν η ζωγραφική, είναι μια διέξοδος από αυτό που ζούμε. Μένοντας στο σπίτι, όχι μόνο δεν πλήττω, αλλά μπορώ να σας πω ότι περνάω πολύ όμορφα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν στενοχωριέμαι για τους ανθρώπους που αρρωσταίνουν ή χάνονται, αλλά όσον αφορά στην καθημερινότητά μου, τη γεμίζω δημιουργικά.
Κάνοντας αναδρομή στο παρελθόν, για να αντλήσετε «υλικό» για τα πεζοποιήματά σας, ποια θα λέγατε ότι ήταν τα καλύτερά σας χρόνια;
Πίστευα και πιστεύω ότι η παιδική ζωή έχει μια απίστευτη μαγεία, ίσως επειδή τη νοσταλγούμε. Οχι ότι είναι όλα ρόδινα σε αυτή, γιατί μπορεί κανείς να περάσει και πολύ άσχημες στιγμές στα παιδικά του χρόνια. Νομίζω, όμως, ότι επειδή είναι η πρώτη μας επαφή με τον κόσμο έχουν μια μαγεία αναντικατάστατη. Οπότε θα έλεγα όχι ότι είναι τα καλύτερα, αλλά τα πιο μαγικά χρόνια.
Πάμε στα σημερινά χρόνια. Είχατε προγραμματίσει νέα παράσταση για τις αρχές Δεκέμβρη.
Ναι, κάναμε περίπου δύο μήνες πρόβες για το «Τέλος του Παιχνιδιού» του Μπέκετ, ήμασταν σχεδόν έτοιμοι εκτός από σκηνικά και ρούχα, γιατί ήταν κλειστά τα μαγαζιά, και λίγο πριν τα Χριστούγεννα, όταν τα πράγματα σκούρυναν πολύ, σταματήσαμε τις πρόβες. Οταν δοθεί το πράσινο φως θα ξανακάνουμε πρόβες για να το ανεβάσουμε, αλλά επειδή οι προβλέψεις δεν είναι ευοίωνες, μπορεί να πάει από του χρόνου. Κατά πώς φαίνεται, είναι πολύ δύσκολο να ανοίξουν φέτος τα θέατρα…
Η λύση των διαδικτυακών παραστάσεων πώς σας φαίνεται;
Κοιτάξτε, είναι μια λύση ανάγκης, επειδή ο κόσμος θέλει να δει πράγματα. Δεν το θεωρώ κακό, απλώς ελπίζω με όλη μου την ψυχή ότι θα τελειώσει μαζί με την πανδημία γιατί δεν μ’ αρέσει καθόλου η ιδέα να μεταμορφωθεί το θέατρο σε ένα είδος που κάθεσαι σπίτι και βλέπεις μια παράσταση, τρώγοντας. Πιστεύω ότι το θέατρο και όλη του η ουσία έγκειται σε αυτή τη ζωντανή συνάντηση ανθρώπων και ηθοποιών, η οποία είναι αναντικατάστατη.
Είστε 45 χρόνια στο θέατρο. Θα λέγατε ότι κάνατε κάποια θυσία για χάρη της καριέρας σας;
Οχι, δε θα το έλεγα. Γιατί ήταν μια επιλογή που έδωσε πολύ μεγάλο νόημα στη ζωή μου, μου έδωσε ένα λόγο ύπαρξης που με γέμιζε και με γεμίζει. Σαφώς είναι μια τέχνη πολύ δύσκολη με τα πάνω και τα κάτω, με επιτυχίες και αποτυχίες, με λύπες και με χαρές, αλλά δεν το θεωρώ θυσία. Για μένα ήταν ευλογία το θέατρο. Οσο για τη άλλη ζωή -την προσωπική- δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ απόλυτα ευτυχείς και ευχαριστημένοι. Πάντα κάτι λείπει, πάντα κάτι δεν καταφέρνεις, αλλά είναι καλύτερο να βλέπεις τι έχεις κερδίσει από τη ζωή παρά τι έχεις χάσει.
Ποιες αξίες θεωρείτε απαράβατες;
Η πανδημία μάς έκανε όλους να σκεφτούμε. Θα έλεγα, λοιπόν, μέσα σ’ αυτό το χάος που είναι η ύπαρξή μας, δύο είναι οι σημαντικότερες αξίες. Η υγεία, που είναι το πρώτιστο στη ζωή μας, αλλά τη θεωρούμε αυτονόητη. Αν δεν υπάρχει αυτή, όλα τα άλλα είναι πολυτέλειες. Η δεύτερη αξία είναι η αλληλεγγύη. Το να είσαι καλός με τους άλλους, ανθρώπους, να τους βοηθάς -όπως έκαναν γιατροί και νοσηλευτές σε όλον τον πλανήτη με ρίσκο της ζωής τους. Είναι συγκλονιστικό όλο αυτό. Για μένα, αν αφήσει κάτι αυτή η πανδημία, πέρα από τη θλίψη για ό,τι έφερε, είναι η σημασία της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης.
Για το μέλλον είστε αισιόδοξος;
Βασικά είμαι αισιόδοξος γιατί πιστεύω ότι η ζωή είναι ένας αγώνας διαρκής και είναι σημαντικό να μην παραιτείσαι. Οπότε ο αγώνας έχει μια αισιοδοξία μέσα του.
Μιας και είχατε τον περασμένο Μάιο τα γενέθλιά σας, με τον χρόνο πώς τα πάτε;
Εκλεισα τα 66. Ο χρόνος είναι το πιο βασικό θέμα στη ζωή μας. Αυτό άλλωστε είναι και το θέμα στο «Τέλος του Παιχνιδιού», αυτό είναι με έναν τρόπο το θέμα στα δικά μου ποιήματα -ταπεινά το λέω. Ο έρωτας, ο χρόνος και ο θάνατος είναι τα ύψιστα θέματα της ύπαρξής μας και νομίζω ότι ο χρόνος που είναι και εχθρός μας, μπορεί να γίνει και φίλος μας αν δεν τον αφήνουμε να περνάει άσκοπα, αλλά βελτιωνόμαστε μέσα σ’ αυτόν -σε ό,τι έχει επιλέξει να κάνει ο καθένας στη ζωή του.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
