Μαίρη Σιδηρά – Αντιμέτωπη με απαιτητικές «παγιδευτικές» προκλήσεις
«Πατώντας» πάνω στα σχεδόν εννέα χρόνια μαθητείας της κοντά στον Δήμο Αβδελιώδη, αλλά βάζοντας την προσωπική της σφραγίδα, δημιούργησε την παράσταση «Ναυαγίων ναυάγια» που κάνει πρεμιέρα την Κυριακή 8 Μαΐου στις 9 μ.μ. στο θεάτρο «Γραμμές Τέχνης». Επέλεξε τα κείμενα, τα «ενορχήστρωσε» υπό τη μέθοδο Αβδελιώδη και σκηνοθέτησε το όλον, επιθυμώντας ο «μοχλός της πορείας και αναζήτησης» των συντελεστών της παράστασης «να επηρεάσει τους θεατές». Σήμερα, η φιλόλογος Μαίρη Σιδηρά μάς βάζει στο κλίμα όσων θα δούμε επί σκηνής.
Τι πυροδότησε την ιδέα για τη δημιουργία της παράστασης «Ναυαγίων ναυάγια»;
Στο ψυχικό ημερολόγιο της παράστασης, ως πιο ενεργειακό και επιτακτικό υλικό για την πραγμάτωσή της, έχει εγγραφεί η ακατάλυτη, από τα χρόνια των εφηβικών μου αναγνώσεων, αγάπη μου για τον Παπαδιαμάντη. Η μετά αισθητικής και πνευματικής συγκίνησης απόλαυση που μου προσέφερε –όπως και σε τόσους άλλους, η άσβεστη ανάγκη επαναφοράς σ’ αυτόν, η ιαματική δράση του λόγου του. Ωστόσο, αγαπημένοι άνθρωποι ήσαν αυτοί που πυροδότησαν το εύφλεκτο υλικό. Συγκεκριμένα, οι συζητήσεις με τις φίλες μου και ηθοποιούς της παράστασης, Μαρία Καλλιαμβάκου και Λαμπρινή Ζώτου, όπως και ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Θοδωρής Κανδηλιώτης που ενθάρρυνε και υιοθέτησε τον Οκτώβριο του 2020 τις ιδέες μου. Αλλά και οι σύγχρονοι συγγραφείς και φίλοι, ο Βασίλης Λαδάς και ο Στέλιος Μάρκου που με τίμησαν με τη, μετά χαράς, παραχώρηση των κειμένων τους. Ο ίδιος ο Δήμος Αβδελιώδης, τέλος, με τη θερμή του παρότρυνση.
Εχετε κάνει την επιλογή των κειμένων (Παπαδιαμάντη, Μάρκου Λαδά), τη σκηνοθεσία, τη διδασκαλία λόγου κατά τη μέθοδο του Δήμου Αβδελιώδη, τη δραματουργική σύνθεση. Ποιες οι απαιτήσεις και η πιο ιντριγκαδόρικη πρόκληση για εσάς;
Σίγουρα πιο απαιτητική και «παγιδευτική» πρόκληση υπήρξε η σκηνοθεσία, που επαληθεύει, σε κάθε περίπτωση, τις όποιες συνδέσεις, τις επιλογές, τη δυνατότητα ιδεών, κειμένων και τρόπων να συλλειτουργήσουν στο αυτό τοπίο, στο οποίο ανάγκη μεγάλη να κατοικήσει ο θεατής, να συντονιστεί σύνθετα, να μυρίσει, να δει, να αισθανθεί, να διακρίνει και να κρίνει. Επίσης, το αφηγηματικό θέατρο, τόσο κοντά στα πανάρχαια δρώμενα και στις μετέπειτα ποιητικές διηγήσεις που επιχείρησε ο άνθρωπος, διαθέτει επιπλέον ιντριγκαδόρικο φορτίο, καθώς οι αναπαραστατικές δυνάμεις εμφωλεύουν κυρίως στον λόγο, ο οποίος, χωρίς να εξορίζει την κίνηση, αποκτά τεράστια σκηνική αξία. Οπωσδήποτε, επιπλέον πρόκληση υπήρξε για μένα η ενορχήστρωση υπό τη μέθοδο διαφορετικών ως προς το είδος, τη γλώσσα και την εποχή κειμένων, του μαγικού Παπαδιαμάντη με τους σύγχρονούς μας ως προς τη θεματική και γλωσσική τους ταυτότητα συγγραφείς, την αφοπλιστικά άμεση και κεκαλυμμένα ειρωνική έκθεση λόγου του Στέλιου Μάρκου και τη δραματική ρητορική, την δομημένη πάνω σε μια εναλλαγή ντοκουμενταρίστικης και ποιητικής λογικής του Βασίλη Λαδά, στο οποίου το κείμενο ενέταξα και το ποίημά του «Ομοίωμα» από την τελευταία του συλλογή «Λεύκωμα». Να τονίσω στο σημείο αυτό τις «χάριτες» και την ευγνωμοσύνη μου προς τους τρεις ηθοποιούς της παράστασης που συνέβαλαν καθοριστικά στην αποφυγή του «ναυαγίου», τη μετατροπή κάθε παγίδας σε δημιουργική πρόκληση.
Ποια η γοητεία της μεθόδου Αβδελιώδη, τόσο για εσάς όσο και για τους θεατές;
Ο Δήμος Αβδελιώδης επιτρέπει με τη μέθοδό του να συλλειτουργήσουν και να αναδειχτούν σε ένα αδιαχώριστο όλον η ποίηση, η μουσική και η ακατάλυτη σχέση του λόγου με τον Λόγο, με τις αιώνιες αξίες αρμονίας, αρετής και τέρψης (γιατί έχει και το πνεύμα την ηδονική του πλευρά…). Σαν αισθητικό αποτέλεσμα, η μέθοδός του εξαίρει το συμβαίνον, καθώς κομίζει έναν ακατάπαυστα μετέωρο, μεταξύ φυσικού και υπερφυσικού λυρισμό, μνήμες τελετουργίας και συνάμα την ανάσα της ανθρώπινης επικοινωνίας. Η επιτυχία της εφαρμογής της εξαρτάται άμεσα από την απλότητα της εκφοράς του λόγου, τη βαθιά οικειοποίηση της μουσικής και νοηματικής του συγκρότησης. Είναι μεγάλη τιμή και διαρκής χαρά για μένα η αδιάλειπτη, εδώ και εννέα σχεδόν έτη, μαθητεία μου κοντά του, καθώς και η εμπιστοσύνη με την οποία με περιβάλλει. Τονίζω ωστόσο ότι η εφαρμογή της μεθόδου, όσο κι αν ακολουθεί τη «γραμματική» του προτύπου, φέρει τις καλλιτεχνικές και ιδιοσυγκρασιακές ιδιαιτερότητες και δυνατότητες του εκάστοτε ακολούθου της, εν προκειμένω τις δικές μου.
Ποιους εσωτερικούς «μοχλούς» του θεατή θα θέλατε να θέσει σε λειτουργία η παράσταση;
Θα ήθελα ο θεατής, όπως αναφέρει και στο ομώνυμο της παράστασης διήγημα ο Παπαδιαμάντης, να «υπέσει εις το ύδωρ» και να δει τα τραγικά του περιεχόμενα, αντλημένα κυρίως από τη σύγχρονη και πραγματική όψη της τραγωδίας, μα και τα «θαμαστά και παράδοξα» που η θάλασσα, η εσαεί αυτή μήτρα της ζωής μας, αποκαλύπτει στην ευήκοη, αισθησιακή, μυστικιστική και φιλεύσπλαχνη φύση του Παπαδιαμάντη. Ως προς τη δραματουργική της σκόπευση, η παράσταση ακολουθεί το σχήμα ευτράπελο πάθημα – τραγικά πάθη– ανάσταση, κομίζοντας εν τέλει, μέσω των δυνατοτήτων της πίστης ή της υπερρεαλιστικής σχεδίασης της ζωής ή της άρρητης ανάγκης μας για θαύμα ή του Παπαδιαμάντη και μόνον, την άρση του άφευκτου. Οπωσδήποτε, θα ήθελα να επηρεάσει ο μοχλός αυτής της πορείας και αναζήτησής μας τους θεατές, κάτι, προς το παρόν, άδηλο.
Επικεντρωμένη στη θαλασσινή απώλεια η παράσταση. Αλήθεια, τι είναι η θάλασσα, για εσάς;
Η δική μου θάλασσα έχει όνομα. Για τα 15 πρώτα χρόνια της ζωής μου την έλεγαν Κάστρο Λευκάδας και για τα επόμενα 15 AηΓιάννης Λευκάδας. Οι θάλασσες αυτές με σχημάτισαν και με στιγμάτισαν, καθώς τόσο τις ερωτεύτηκα, που θυμάμαι μικρό παιδί να έχω ταχυπαλμία κάθε φορά που περνάγαμε με το λεωφορείο κι αργότερα με το αυτοκίνητό μας την τελευταία στροφή από Αη Νικόλα Βονίτσης, την τελευταία στροφή πριν φανεί η εκβολή του μικρού, ντελικάτου ακρωτηρίου του Αη Γιάννη, με το πέτρινο σπίτι, τις αλουμινένιες ψαροκαλύβες στην παραλία και τα κυπαρίσσια. Μα κι άλλες λευκαδίτικες θάλασσες εγγράφηκαν εντός μου ως αρχέτυπα ομορφιάς και δέους, το Κάθισμα ως ορισμός του μπλε, Αη Νικήτας ως είδος τι ανεξαργύρωτης ηδονής, η πίσω λιμνοθάλασσα, –πλέον δεν υπάρχει διότι στην επικράτειά της εγέρθηκε η Μαρίνα, που με μύησε στην παράφορη μελαγχολική ομορφιά της, στους ελικώδεις ταπεινούς σχηματισμούς της με τους καλαμώνες, τα βούρλα, τα καβούρια, τα κοπάδια τις αθερίνες και τους κεφάλους και τις βάρκες της… Μικρή Βενετία τη λέγαμε κι ας μην είχε το ηλιοβασίλεμα της μπροστινής λιμνοθάλασσας, είχε όμως μυστικοπάθεια και σαγήνη.
Ανήκω σίγουρα στη διευρυμένη πληθυσμιακή ομάδα των θαλασσόπληκτων. Θάλασσα ονειρεύομαι, θάλασσα μου τάζω για να με παρηγορήσω, συχνά με θάλασσα εμπνέομαι κι εκεί αισθάνομαι την άφεση σώματος και αμαρτιών, και την άρση, την απομάκρυνση από τα γήινα. Το φιλολογικό της πρόσημο ως σπίτι και τάφος, ως απαρχή της ζωής μα και της συντέλειας του κόσμου μας, η πολυπρόσωπη αινιγματώδης φύση της, η σύνδεσή της με αρπαγές ζωών με επηρεάζουν θυμικά και διανοητικά, μα η αγάπη μου γι αυτήν είναι μάλλον άτρωτη. Ως τοπίο δε καταστροφών επί τη συνεργεία του είδους μας, ναυμαχιών και σύγχρονων πνιγμών ανθρώπων της έσχατης ανάγκης, τη θάλασσα την αθωώνω…
*Εισιτήρια διατίθενται στο ταμείο του θεάτρου και στο viva.gr.
Τιμές εισιτηρίων: 10€ κανονικό, 8€ μειωμένο (ΑΜΕΑ, ανέργων, μαθητών-φοιτητών, συνταξιούχων) και 7€ ομαδικό (για γκρουπ 10 ατόμων και άνω).
Τηλέφωνα κρατήσεων: 6937341717 & 2611811281.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
