Νίκος Νικολόπουλος: «Ο “Φραπές”, τα κυκλώματα και η Ευρώπη – Όταν η σιωπή γίνεται πρόκληση για τη Δημοκρατία»

Αυτό που είδαμε δεν ήταν απλώς μια «άσχημη κατάθεση». Ήταν μια κατάρρευση κύρους. Ήταν ένας μάρτυρας –σε μια υπόθεση που μυρίζει ευρωπαϊκή ντροπή– να εμφανίζεται σαν να μην χρωστά τίποτα σε κανέναν. Και αυτό, πολιτικά, είναι πιο επικίνδυνο από τις λέξεις που δεν είπε.

 «ΦΡΑΠΕΣ» ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ: Η ΣΙΩΠΗ ΩΣ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Επικαλέστηκε «δικαίωμα σιωπής». Δεν είναι νόμιμο; 

Προσέξτε: άλλο τι λέει η επικοινωνία και άλλο τι λέει το κράτος δικαίου. Η Βουλή τον κάλεσε να δώσει απαντήσεις σε μια εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Και εκείνος έκανε κάτι που το είδε όλη η κοινωνία: έπαιξε κρυφτούλι. Επιλεκτικά μιλούσε, επιλεκτικά σιωπούσε. Δεν ήταν «θεσμική στάση», ήταν περιφρόνηση. Και το πιο αποκαλυπτικό δεν είναι η σιωπή του. Είναι το ύφος του: σαν να λέει «εγώ είμαι υπεράνω». Αυτό δείχνει αίσθηση ασυλίας.

Και σήμερα έχουμε εισαγγελική παρέμβαση; 

Ακριβώς. Η Εισαγγελία διέταξε κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση για όσα έγιναν στην Εξεταστική. Μιλάμε για διερεύνηση για ψευδή κατάθεση και απείθεια, με αναφορές ακόμη και σε διαδικασία αυτοφώρου στα ρεπορτάζ. Άρα, δεν μιλάμε για «πολιτικό κουτσομπολιό». Μιλάμε για θεσμική αντίδραση, γιατί η εικόνα ξέφυγε.

Τι πολιτικό συμπέρασμα βγάζετε από αυτό;

Το συμπέρασμα είναι σκληρό: στη χώρα λειτουργούν δύο επίπεδα εξουσίας. Το τυπικό, το συνταγματικό, που το βλέπει ο πολίτης. Και ένα άτυπο, υπόγειο, που δίνει «αέρα» σε ορισμένους να συμπεριφέρονται σαν να μην λογοδοτούν. Όταν κάποιος αντιμετωπίζει την Εξεταστική σαν «σκηνικό», σημαίνει ότι κάπου αλλού θεωρεί πως έχει πλάτη. Αυτό, κύριε Παπαζαφειρίου, είναι ο ορισμός της παρακμής.

Υπάρχουν και στοιχεία για τον «Φραπέ» από τη δικογραφία;

Υπάρχουν δημοσιεύματα για το πώς προκύπτει το όνομα από υλικό της έρευνας και συνομιλίες που έχουν καταγραφεί στο πλαίσιο της υπόθεσης. Εγώ δεν θα κάνω τον ανακριτή. Αλλά θα πω το εξής: όταν η κοινωνία ακούει ότι στο επίκεντρο ενός τέτοιου σκανδάλου υπάρχουν πρόσωπα που εμφανίζονται να επικαλούνται γνωριμίες και προσβάσεις, τότε ο κόσμος καταλαβαίνει ότι εδώ δεν μιλάμε για «ατυχία». Μιλάμε για δίκτυα.

Πώς το συνδέετε αυτό με τον αγρότη που περιμένει επιδότηση;

Ο τίμιος αγρότης περιμένει, κόβεται, ελέγχεται, τρέχει με χαρτιά, βλέπει παρακρατήσεις, καθυστερήσεις. Και την ίδια ώρα διαβάζει για «κυκλώματα», για «παράνομα», για «εκατομμύρια». Αυτό δεν είναι απλώς αδικία. Είναι προσβολή. Είναι σαν να του λένε: «εσύ θα πληρώνεις τη νομιμότητα και άλλοι θα τρώνε την παρανομία». Έτσι γεννιέται η οργή. Και έτσι πεθαίνει η εμπιστοσύνη.

Η ουσία είναι μία: η σιωπή στην Εξεταστική δεν είναι «δικαίωμα», όταν γίνεται εργαλείο συγκάλυψης. Είναι πρόκληση προς τη Δημοκρατία. Και όταν προκαλείς τους θεσμούς, η απάντηση δεν μπορεί να είναι “επικοινωνία”. Πρέπει να είναι λογοδοσία.Και για να καταλάβουμε ότι δεν ήταν απλώς «μια κακή στιγμή στη Βουλή», σήμερα ήρθαν και οι συλλήψεις στην Κρήτη. Εκεί φαίνεται το πραγματικό βάθος: δεν μιλάμε για έναν «Φραπέ». Μιλάμε για μηχανισμό. Και πάμε στο δεύτερο θέμα.

ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ / ΚΥΚΛΩΜΑ 1,7 ΕΚΑΤ. / ΤΟ «ΚΡΑΤΟΣ-ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ» ΤΗΣ ΛΑΜΟΓΙΑΣ

Τι ξέρουμε για τις σημερινές συλλήψεις;

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, έχουμε 15 συλλήψεις στην Κρήτη για κύκλωμα παράνομων επιδοτήσεων, με ποσό που αναφέρεται γύρω στα 1,7 εκατομμύρια ευρώ και συνολικό αριθμό εμπλεκομένων που φέρεται να φτάνει δεκάδες. Γίνεται λόγος για ρόλους, για «αρχηγό», για λογιστή, για δικηγόρους, για υποβολή ψευδών δηλώσεων. Αυτά δεν είναι “ατασθαλίες”. Είναι δομή.

Ακούγεται έντονα το όνομα ενός γνωστού αγροτοσυνδικαλιστή.

Ναι, τα δημοσιεύματα τον εμφανίζουν ως φερόμενο «αρχηγικό» πρόσωπο. Και εδώ υπάρχει πολιτική διάσταση, γιατί ο κόσμος βλέπει ότι σε τέτοιες ιστορίες συχνά μπλέκονται «παράγοντες», πρόσωπα με επιρροή, με πρόσβαση, με μηχανισμό. Εγώ δεν θα καταδικάσω κανέναν πριν αποφανθεί η Δικαιοσύνη. Αλλά θα καταγγείλω αυτό που είναι πολιτικά προφανές: ότι επί χρόνια κάποιοι έστησαν τρόπο να στραγγίζουν χρήμα, ενώ οι πραγματικοί παραγωγοί πνίγονταν στα χρέη.

Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα;

Σημαίνει τρία πράγματα.

Πρώτον, διασυρμός. Γιατί οι ευρωπαϊκοί θεσμοί βλέπουν την Ελλάδα σαν ειδική περίπτωση.

Δεύτερον, οικονομική ζημιά: ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι “αφηρημένο”. Είναι ο μηχανισμός που κρατά όρθια την ύπαιθρο.

Τρίτον, κοινωνική διάλυση: όταν ο παραγωγός βλέπει ότι ο κλέφτης είχε σύστημα και ο τίμιος είχε μόνο έντυπα και ουρές, τότε ο τίμιος σιχαίνεται τους θεσμούς.

Η κυβέρνηση λέει «κυνηγάμε τους κλέφτες».

Θα σας το πω ωμά: αν το σύστημα ήταν αποφασισμένο να καθαρίσει, δεν θα χρειαζόταν να φτάσουμε εδώ. Γιατί εδώ είναι το παράδοξο: οι αγρότες είναι στους δρόμους, η χώρα βουίζει, οι συλλήψεις γίνονται, και το Μαξίμου θέλει να μας πείσει ότι όλα είναι “μεμονωμένα”. Μεμονωμένο δεν είναι κάτι που δουλεύει από το 2019 έως το 2025, όπως αναφέρουν ρεπορτάζ. Μεμονωμένο δεν είναι κάτι που θέλει λογιστή, δικηγόρο, δίκτυο, ψευδή χαρτιά, μηχανισμό.

Ποια είναι η πολιτική λύση;

Η λύση έχει δύο σκέλη.

Πρώτο: κάθαρση με πραγματικό δόντι. Όχι “να πιάσουμε 2–3” και να τελειώσαμε. Όλη η αλυσίδα: ποιος υπέβαλε, ποιος ενέκρινε, ποιος παρέκαμψε, ποιος κάλυψε, ποιος πίεσε, ποιος ωφελήθηκε.

Δεύτερο: προστασία του τίμιου. Σήμερα ο τίμιος πληρώνει και τον έλεγχο και την καθυστέρηση και την καχυποψία. Αυτό πρέπει να τελειώσει. Διαφορετικά, η ύπαιθρος θα γίνει ερημιά.

Οι σημερινές συλλήψεις δείχνουν ότι δεν έχουμε απλώς «παρανομίες». Έχουμε καρκίνο. Και ο καρκίνος ή κόβεται ή σκοτώνει τον οργανισμό. Δεν γίνεται αλλιώς.

Και τώρα πάμε στην πιο “μεγάλη εικόνα”: την ίδια ώρα που εδώ έχουμε σκάνδαλο, μπλόκα, οργή, ακούμε για «ευρωπαϊκές διακρίσεις» και για προεδρίες. Ωραία. Αλλά το ερώτημα είναι: ποια Ελλάδα εκπροσωπούμε; Και πάω στο τρίτο θέμα, για τον κ. Πιερρακάκη και το Eurogroup.

 ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ / EUROGROUP: ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΤΕΣΤ

 Εκλέχθηκε πρόεδρος του Eurogroup. Είναι επιτυχία;

Θεσμικά, ναι. Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, εκλέχθηκε πρόεδρος του Eurogroup και αναλαμβάνει καθήκοντα από 12 Δεκεμβρίου 2025 για θητεία δυόμισι ετών, σύμφωνα με τις επίσημες ενημερώσεις και τα διεθνή ρεπορτάζ. Κέρδισε απέναντι στον Βέλγο υποψήφιο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ.

Θεσμικά, λοιπόν, είναι προβολή για τη χώρα.

Εσείς γιατί το βλέπετε κριτικά;

Γιατί άλλο «θέση» και άλλο «ουσία». Η Ελλάδα σήμερα δεν πονά από έλλειψη τίτλων. Πονά από έλλειψη δικαιοσύνης, από έλλειψη ισονομίας, από παραγωγική κατάρρευση. Και αυτό είναι το μέτρο της πολιτικής αξιοπιστίας.

Όταν ο πολίτης βλέπει ΟΠΕΚΕΠΕ, εξεταστικές-φιάσκο, συλλήψεις, και ταυτόχρονα ακούει πανηγυρισμούς για “ευρωπαϊκά αξιώματα”, λέει: “Ωραία. Εγώ όμως γιατί δεν βρίσκω το δίκιο μου;”

Τι πρέπει να κάνει ο πρόεδρος του Eurogroup;

Να υπερασπιστεί ευρωπαϊκή σταθερότητα, αλλά και να καταλάβει ότι η σταθερότητα δεν είναι μόνο νούμερα. Είναι κοινωνική συνοχή. Είναι να μη διαλύεται η περιφέρεια. Είναι να μην έχουμε μια Ελλάδα που γίνεται “απέραντο ξενοδοχείο” χωρίς παραγωγή.

Το Eurogroup δεν είναι “λέσχη”. Είναι κέντρο ισχύος. Και εκεί θα φανεί: θα έχει η Ελλάδα φωνή εθνικού συμφέροντος ή θα είναι απλώς «καλός μαθητής» που λέει πάντα ναι;

Υπάρχει και το θέμα των ευρωπαϊκών χρημάτων, του Ταμείου Ανάκαμψης, των αναθέσεων. Τι λέτε;

Λέω ότι η Ευρώπη δεν ενδιαφέρεται μόνο για τους δείκτες. Ενδιαφέρεται και για την καθαρότητα των διαδικασιών. Και όταν υπάρχουν δημόσιες καταγγελίες και δημοσιεύματα για συγκέντρωση έργων και κονδυλίων σε λίγους παίκτες, για “κλειστά κλαμπ”, τότε η μόνη ασφαλής απάντηση είναι η διαφάνεια. Όχι επίθεση σε όποιον ρωτά. Διαφάνεια και έλεγχος, ώστε να μην αφήνουμε σκιές που τελικά γυρίζουν μπούμερανγκ στην αξιοπιστία της χώρας.

 Άρα, τελικά, τι μήνυμα στέλνετε;

Στέλνω τρία μηνύματα.

Πρώτο: Δεν θα σωθούμε με τίτλους αν δεν σωθούμε με δικαιοσύνη.

Δεύτερο: Δεν υπάρχει «ευρωπαϊκό κύρος» όταν στο εσωτερικό καταρρέει η εμπιστοσύνη στους θεσμούς.

Τρίτο: Η Ελλάδα χρειάζεται παραγωγική πολιτική. Χρειάζεται αγρότη όρθιο. Χρειάζεται περιφέρεια ζωντανή. Αλλιώς, όσα αξιώματα κι αν πάρουμε, θα είναι βιτρίνα πάνω σε ερείπια.

Κλείνω με μια φράση: ο «Φραπές» και τα κυκλώματα δεν είναι το πρόβλημα της αγροτιάς. Είναι το σύμπτωμα του προβλήματος της χώρας. Αν δεν σπάσουμε την αλυσίδα της ατιμωρησίας, θα ξαναζήσουμε τα ίδια – με άλλο όνομα. Και τότε, δεν θα φταίει ο “Φραπές”. Θα φταίει η σιωπή μας.