Περί Δικαίου… στον υποχρεωτικό εμβολιασμό
Της Φωτεινής Δαλιάνη, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ και UCLA.
Είναι τελικά συνταγματικός ο υποχρεωτικός εμβολιασμός ατόμων, άνω των 60 ετών; Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας κρίθηκαν ως τέτοιοι, τόσο αυτός, όσο και το πρόστιμο 100 € τον μήνα για όσους δεν συμμορφώνονται.
Ας αναλύσουμε τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν:
Το Σύνταγμα ορίζει ότι «όλοι απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία ζωής, τιμής και ελευθερίας τους». Επιπροσθέτως, προβλέπεται ότι «το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών», ενώ ορίζει πως ο καθένας «έχει δικαίωμα στην προστασία της Υγείας». Με δεδομένα τα στοιχεία αυτά, η Πολιτεία οφείλει να λαμβάνει θετικά μέτρα για την υγεία των πολιτών της. Ο τρόπος λήψης και η διάρκεια είναι δύο διακριτικά στοιχεία, που μπορούν να καταστήσουν το τελικό αποτέλεσμα συνταγματικό ή όχι.
Σύμφωνα με άλλο άρθρο του Συντάγματος «από 1.1.2022 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος ορίζονται το 62ο έτος ηλικίας και το 67ο». Αυτό σημαίνει ότι η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού στα άτομα 60-67 ετών μπορεί να επιφέρει επιβάρυνση στο εργασιακό τους περιβάλλον. Η οριζόντια αυτή επιβολή μπορεί να δώσει στον εργοδότη την ευκαιρία να αναστείλει την παροχή εργασίας ή ακόμη χειρότερα να απολύσει τον εργαζόμενο, επειδή αρνείται να συμμορφωθεί με τον νόμο. Συνεπώς, αυτός και η απόφαση του ΣτΕ, πιθανώς να έχουν ως αποτέλεσμα τις απολύσεις σε μια ηλικία αρκετά κρίσιμη. Σε αυτή την ηλικία είναι υπερβολικά δύσκολη η εύρεση νέας εργασίας, καθώς οι εργοδότες λογικό είναι να επενδύουν σε νέα άτομα που θα εργαστούν πολλά περισσότερα χρόνια και όχι σε άτομα που σε 2-7 έτη θα συνταξιοδοτηθούν. Συνεπώς, μετά την απόλυση, η πληθυσμιακή αυτή ομάδα πιθανώς να αντιμετωπίσει προβλήματα βιοπορισμού, με επιπτώσεις στους ίδιους και στην οικογένειά τους. Αυτό θα έχει ως συνακόλουθο τον εξαναγκασμό να βγουν σε πρόωρη συνταξιοδότηση και μικρότερο ποσό σύνταξης. Συνεπώς, το μέτρο της υποχρεωτικότητας είναι δυσανάλογο σε σχέση με την ασφάλεια της ευάλωτης αυτής κοινωνικής ομάδας, κάτι που δεν συμβαδίζει με την ισότητα, την προστασία και αναλογικότητα της έννομης τάξης.
Ομως, πρέπει να γίνει μια λεπτομερειακή διάκριση. Η υποχρέωση εμβολιασμού
επαγγελματιών (ιατρών, νοσηλευτών κ.λπ.) θα πρέπει να είναι περισσότερο επιβεβλημένη, αφού φροντίζουν ομάδες πληθυσμού επίφοβες να αρρωστήσουν.
Ωστόσο και σε αυτές τις περιπτώσεις η έννοια του επιβεβλημένου δεν πρέπει να οδηγεί σε απολυτότητα.
Αναφορικά με την επιβολή μηνιαίου προστίμου, για όσο δεν υπάρχει συμμόρφωση, σύμφωνα με το Δικαστήριο «το ύψος του είναι εύλογο, δεν έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, αλλά ως μέσο διαμόρφωσης συμπεριφοράς προς επίτευξη σκοπού δημοσίου συμφέροντος».
Στην Ελλάδα, η μέση σύνταξη διαμορφώνεται στα τα 780 € ευρώ και το μέτρο είναι δυσανάλογο και καταλήγει τιμωρητικό. Τέλος, το ΣτΕ επισημαίνει ότι «τα μέτρα λαμβάνονται μέχρι την εξεύρεση λύσης για την ανάσχεση της πανδημίας». Στις 5 Μαΐου 2023, ο γγ του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας κήρυξε το «τέλος της έκτακτης ανάγκης για τη Δημόσια Υγεία». Συνεπώς, η τόσο αυξημένη αυστηρότητα των μέτρων αυτών, δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Εν κατακλείδι, αντιλαμβανόμαστε ότι τα μέτρα που ελήφθησαν το 2022 εξυπηρετούσαν το δημόσιο συμφέρον. Ωστόσο, την περίοδο που εξετάστηκαν δικαστικώς δεν φαίνεται να πληρούν τις απαραίτητες συνταγματικές επιταγές. Η ίδια η απόφαση αντικρούει το περιεχόμενό της, αφού σύμφωνα με αυτήν «τα μέτρα πρέπει να επανεξετάζονται περιοδικώς», ενώ επίσης «λαμβάνονται για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα». Αυτή ήταν η περίοδος του κορονοϊού, καθώς τα μέτρα δρούσαν ως ανασταλτικά για την εξάπλωση της νόσου. Η επίσημη όμως λήξη του υγειονομικού συναγερμού καθιστά την παρουσία τους ανούσια, καθώς δεν εξυπηρετούν κάποια δημόσια ανάγκη.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
