Πέτρος Θέμελης: Ο κορυφαίος στην Πάτρα του 2015 – Από το αρχείο της «Π» η συνέντευξη του διακεκριμένου αρχαιολόγου
Από το αρχείο της «Π» η συνέντευξη του διακεκριμένου αρχαιολόγου
Ο Πέτρος Θέμελης, αναφερόμενος στους νέους αρχαιολόγους συμβούλευε: «Να μη βιάζονται. Να μάθουν την ανασκαφική τεχνική κοντά σε πεπειραμένους αρχαιολόγους. Να διαβάσουν τα εγχειρίδια που διεθνώς κυκλοφορούν» 
Ο θάνατος της κορυφής της Αρχαιολογίας, Πέτρου Θέμελη, μας οδήγησε να ανατρέξουμε στο αρχείο της «Π». Στον τόμο του 2015 και στον μήνα Φεβρουάριο. Τότε φιλοξενήσαμε τη συνέντευξη που παραχώρησε στη γράφουσα ο διακεκριμένος επιστήμονας.
Είχε έρθει στην Πάτρα ως προσκεκλημένος ομιλητής στο πολιτιστικό Ενδόραμα 2015, θεματική του Πανελλήνιου Ενδοκρινολογικού Συνεδρίου.
Είχε κληθεί να καταθέσει τη μοναδική εμπειρία της ανασκαφής της αρχαίας Μεσσήνης που του ανέθεσε το 1986 η Αρχαιολογική Εταιρεία. Για 28 συνεχή χρόνια ενέσκηψε πάνω στα λείψανά της, ερευνώντας, αποκαλύπτοντας σταδιακά και αποκαθιστώντας, όπου ήταν δυνατόν, μια πόλη του 4ου π.Χ. με μοντέρνα πολεοδομία και δημοκρατικούς θεσμούς, ιδιωτικές οικίες και δημόσια κτίρια, στάδιο, εκκλησιαστήριο, τεράστια αγορά, ασκληπιείο…
Η αρχαία Μεσσήνη όχι απλώς ήρθε στο φως και έγινε παγκοσμίως γνωστή μέσα από τη σκαπάνη του Πέτρου Θέμελη, αλλά ζωντάνεψε και πάλι. Μάλιστα, την περίοδο της συνομιλίας μας, βρίσκονταν στο προσκήνιο οι ανασκαφές της Αμφίπολης.
Αξίζει να θυμηθούμε όλα όσα μάς είχε πει ο σπουδαίος και παθιασμένος ανασκαφέας της αρχαιότητας.
Ποια είναι η δεοντολογία και η μεθοδολογία μιας ανασκαφικής έρευνας που τελευταία μάς απασχόλησε ιδιαίτερα με αφορμή την Αμφίπολη;
Η ανασκαφή είναι μία μέθοδος που πρέπει να τη μάθεις κι έχει ορισμένους αυστηρούς κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις. Οι κανόνες αυτοί είναι διεθνείς και με βάση αυτούς βαδίζουμε. Δεν μπορούμε να τους παραβούμε. Προβλέπεται ακόμα και το πώς κρατάμε το ημερολόγιο, πώς χαράζουμε τα τετράγωνα, πώς ξεκινάμε την ανασκαφή, τι εργαλεία έχουμε, τι συνεργάτες έχουμε. Σε μία ανασκαφή, όταν αφαιρέσεις το χώμα για να αποκαλύψεις ένα μνημείο, δεν το ξαναβάζεις στη θέση του. Αυτό σημαίνει ότι η όλη εργασία πρέπει να γίνει με μεθοδικό τρόπο και σωστή τεκμηρίωση, διότι αλλιώς η πληροφορία χάνεται και δεν μπορείς να διορθώσεις τα λάθη σου εκ των υστέρων. Κατ’ ουσία είναι μια καταστροφή η ανασκαφή που πρέπει να κάνεις σωστά με τέτοιο τρόπο ώστε να έχεις όλες τις πληροφορίες για να μπορέσεις να αναπαραστήσεις τον άνθρωπο του παρελθόντος. Γιατί δεν είναι μόνο το μνημείο που εσύ θέλεις να μελετήσεις, αλλά πίσω από το μνημείο, μέσα στο μνημείο, κρύβονται οι άνθρωποι που το κατασκεύασαν και μια σειρά άλλων ιστορικών πληροφοριών.
Εχοντας την εμπειρία την αρχαίας Μεσσήνης, πιστεύετε ότι υπήρξε βιασύνη στην περίπτωση της Αμφίπολης για τις ανακοινώσεις σχετικά με τα ευρήματα;
Νομίζω ότι η πολλή δημοσιότητα, η βιασύνη των ανακοινώσεων, η αποσπασματική προσφορά εικόνων μέσα από το διαδίκτυο, που προκαλούσε τα σχόλια, γιατί το έκαναν αυτό κατά τη γνώμη μου διότι ήθελαν τα σχόλια, διότι δεν το κάνεις εάν δεν θέλεις να προκαλέσεις τον άλλο να σχολιάσει. Δεν ήταν σωστός αυτός ο τρόπος. Αυτό δεν έχει προηγούμενο. Ούτε όταν βρέθηκε ο τάφος του Τουταγχαμών δεν έσπευσαν οι Αγγλοι αρχαιολόγοι να βγάζουν ένα-ένα τα ευρήματα και να τα παρουσιάζουν στο κοινό. Τα παρουσίασαν σαν σύνολο. Δεν μπορείς να βγάζεις εικόνες κακές, φωτοσκιασμένες, με μπάζα και να το προσφέρεις στο διεθνές κοινό και να επενδύει πάνω σε τρομερές ελπίδες όταν δεν είναι σίγουρο ότι θα καταλήξει εκεί. Εγιναν σφάλματα δημοσιότητας θα έλεγα.
Εχοντας την εμπειρία τόσων ετών, τι θα συμβουλεύατε τους νεοεισερχόμενους στον χώρο της αρχαιολογίας και συγκεκριμένα στις ανασκαφές;
Να μη βιάζονται. Να μάθουν την ανασκαφική τεχνική κοντά σε πεπειραμένους αρχαιολόγους. Να διαβάσουν τα εγχειρίδια που διεθνώς κυκλοφορούν. Εχω γράψει κι εγώ ένα γι’ αυτήν τέχνη, δεν το έχω κυκλοφορήσει σε βιβλιοπωλεία, αλλά το μοιράζω δωρεάν και το διδάσκουν σε πολλά πανεπιστήμια. Να έχουν ένα σύστημα τεκμηρίωσης απλό, σημαντικό. Ενα σύστημα ημερολογιακών σημειώσεων που θα μπορεί να τροφοδοτήσει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή με τα στοιχεία που απαιτεί η διεθνής πρακτική και αφού τα μάθουν αυτά τότε να προχωρούν μεθοδικά με συνεργάτες. Εάν δεν τα έχεις αυτά, καλύτερα άφησε το μνημείο να το αποκαλύψει κάποιος άλλος που έχει τα μέσα. Εφόσον δεν είσαι έτοιμος, δεν έχεις τη δυνατότητα και να ξέρεις αυτό που θα βρεις να μπορείς να το αναδείξεις. Διαφορετικά, άστο κάτω από το χώμα διότι όσο βρίσκεται εκεί δεν παθαίνει τίποτα. Βλέπετε τι γίνεται γύρω μας σε αστικά τοπία με λάκκους και λασπόνερα και αρχαία μαζί. Αυτή δεν είναι αποδεκτή κατάσταση.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
