ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ: Απελευθέρωση ή υποδούλωση; «Πάντων χρημάτων μέτρον είναι ο άνθρωπος…»

ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ*

Η ανθρωπότητα βιώνει τα άλματα της Επιστήμης σε όλους τους τομείς. Ο,τι φαινόταν άπιαστο όνειρο για τον άνθρωπο των προηγούμενων αιώνων έχει πραγματοποιηθεί.

Φτάσαμε αισίως στη 5G γενιά των επικοινωνιών. Η ταχύτητα, η εκμηδένιση της απόστασης είναι πια γεγονός. Στην υγεία, ο χειρουργός κάνει την επέμβαση σε ασθενή μέσω της ρομποτικής, βρισκόμενος ο ίδιος σε άλλη ήπειρο. Στη διοίκηση, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι η νέα πραγματικότητα τουλάχιστον για τα προηγμένα κράτη. Στην παιδεία, οι ψηφιακές τάξεις αντικατέστησαν λόγω της πανδημίας τη διά ζώσης διδασκαλία. Εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο όλων των ηλικιών τηλεκπαιδεύονται.

Νέες λέξεις μπήκαν στη ζωή μας: βιντεοκλήσεις, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη. Θα μπορούσα να απαριθμήσω δεκάδες επιτεύγματα της ψηφιακής εποχής μέχρι να γίνω βαρετή. Η ουσία του άρθρου, όμως, δεν είναι η υπενθύμιση των όσων ζούμε, χάρις στην ψηφιακή επανάσταση του 21ου αιώνα.

Το θέμα είναι ότι κάθε καινοτόμο σέρνει μοιραία και τα δεσμά του στις κοινωνίες. Οι πρωτόγνωρες αυτές διαδικασίες που εθίζουν, η άμετρη έκθεση μικρών και μεγάλων χρηστών μπροστά στις οθόνες είναι τα νέα δεσμά. Γίναμε δούλοι των media, καθισμένοι στην καρέκλα του γραφείου ή του καναπέ μας. Νέοι ζουν εικονική ζωή μέσω των «έξυπνων» συσκευών σαν να είναι αυτή η πραγματικότητα.

Είμαστε άραγε πολίτες ενός τόσο ελεύθερου κόσμου όσο ευαγγελίζονται όσοι υπερασπίζονται τον ψηφιακό κόσμο; Τότε, τι απάντηση θα δώσουν για τις κυβερνοαπειλές, τους κυβερνοϊούς; Ακόμα και τους επιτήδειους που θα χρησιμοποιούν τα ψηφιακά μέσα για να κυβερνήσουν υποταγμένους πολίτες στην τεχνολογία;

Κατά τη γνώμη μου, όλα πρέπει να τελούν σε εναρμόνιση με την πραγματική ζωή. Τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει τη βιωμένη καθημερινότητα.

Ο άνθρωπος βιάζεται να κατακτήσει το χρόνο. Ο χρόνος, όμως είναι εκδικητικός.

Πού είναι η ευτυχία, τα χαμογελαστά πρόσωπα; Γιατί διογκώθηκαν οι ψυχικές ασθένειες, το άγχος, οι κίνδυνοι, τα προβλήματα στις σχέσεις των ανθρώπων; Όταν ο άνθρωπος θα βάλει προτεραιότητα την ψυχική του ευφορία σε άμεση συνάφεια με την κοινωνική ευημερία, τότε θα έχουμε ισορροπήσει σε αυτόν τον νέο κόσμο.

Η πρόοδος της ανθρωπότητας πρέπει να συμβαδίζει με την αξία της ποιοτικής ζωής που κρύβεται στο «Πάντων χρημάτων μέτρον είναι ο άνθρωπος». Φαίνεται ότι η επιστήμη ξεχνά τον άνθρωπο και ερήμην του σχεδιάζει, στο όνομα ενός διευκολυντικού παρόντος, ένα επικίνδυνο μέλλον.  

*Η Αναστασία Ευσταθίου είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας.