Τι πιστεύουν οι Έλληνες για την κλιματική αλλαγή – Έρευνα του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης

Πελοπόννησος Newsroom

Στη δημοσιότητα δόθηκαν τη Δευτέρα τα αποτελέσματα της έρευνας «Κλιματική Αλλαγή: Αντιλήψεις, Απειλές και Προκλήσεις για μια Νέα Περιβαλλοντική Κουλτούρα», που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, για τις αντιλήψεις των πολιτών σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τη σοβαρότητά της και την προσαρμογή σε αυτή.

Στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου για την κλιματική κρίση και τις προκλήσεις της, τον οποίο έχει εγκαινιάσει το υπουργείο με σκοπό την εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής, έχει ξεκινήσει ήδη από τον Φεβρουάριο 2022, ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα, με αντικείμενο τη διερεύνηση στάσεων και απόψεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Με έμφαση στην ατομική περιβαλλοντική κουλτούρα και τις πρακτικές που υιοθετούν ή είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν οι πολίτες, αλλά και στην αξιολόγηση πολιτικών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, ιδίως σε θέματα πρόληψης, προσαρμογής και ευαισθητοποίησης των πολιτών. Ένα πρόγραμμα ανοιχτό στην κοινωνία, το οποίο θα συμπεριλάβει συμμετοχικές δράσεις πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας, όπως εργαστήρια ανταλλαγής ιδεών, δημόσιες παρουσιάσεις και δημοσιεύσεις.

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (το 53,2%) θεωρεί ότι υπεύθυνες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι κυρίως οι εθνικές κυβερνήσεις, ωστόσο 1 στους 3 (36,5%) θεωρούν ότι υπεύθυνοι είμαστε «εμείς οι πολίτες» για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Η πλειοψηφία, δε, πιστεύουν ότι τόσο η Πολιτεία όσο και η ΕΕ κάνουν «λίγα» για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα (80,6% και 76,1% αντίστοιχα).

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας οι Έλληνες θεωρούν ότι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η «ακρίβεια» (25,9%) και η «οικονομία» (24,3%). Ωστόσο, στην ερώτηση για το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα η πιο συχνή απάντηση ήταν η «καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος» (17%) με την «κλιματική αλλαγή» να εμφανίζεται στην τρίτη θέση (13,1%). Ως άλλα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη μας καταγράφονται οι πόλεμοι (13,6%), η ακρίβεια (11,1%), η φτώχεια και οι ανισότητες (8,9%) και η οικονομία (8,1%).

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, το 90,5% των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι υπάρχει κλιματική αλλαγή, και το 90% εξ αυτών πιστεύουν ότι αυτή οφείλεται κυρίως στην ανθρώπινη δράση. Μάλιστα, όταν ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να βαθμολογήσουν το πόσο σοβαρό πρόβλημα θεωρούν την κλιματική αλλαγή σήμερα στην κλίμακα από το 1 μέχρι το 10, σχεδόν ένας στους τρεις απάντησε «10» και το 82,2% επέλεξαν έναν αριθμό από το 7 και πάνω. Η μέση τιμή στις βαθμολογίες τους ήταν 8,8.

Στο θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, το 53,2% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι κυρίως οι εθνικές κυβερνήσεις. Ωστόσο ένα πολύ υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπεύθυνοι για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή είμαστε «εμείς οι πολίτες». Πάνω από 1 στους 3 επιλέγουν αυτή την απάντηση, περισσότεροι από όσους πιστεύουν ότι υπεύθυνες είναι “οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία” (22,4%), ο ΟΗΕ (11,7%), η Ευρωπαϊκή Ένωση (28,7%) ή οι Δήμοι (6,9%).

Ακόμη, σε ερώτηση αν πιστεύουν ότι η Πολιτεία και η ΕΕ κάνουν αρκετά ή λίγα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής το 80,7% και το 76,1% αντίστοιχα πιστεύουν ότι τόσο «η Πολιτεία» όσο και «η ΕΕ» κάνουν «λίγα» για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.

Σχετικά με τις πιο απειλητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, το 85,6% απάντησε ότι είναι οι δασικές πυρκαγιές, το 79,7% η ενεργειακή κρίση, το 63,7% οι κοινωνικές ανισότητες και το 56,3% η διατροφική ασφάλεια.

Επιπλέον, σε επιμέρους περιβαλλοντικά θέματα, οι ερωτηθέντες ρίχνουν το βάρος της ευθύνης μόνο εν μέρει στο κράτος. Σε ερώτηση αν ο καθαρισμός των οικοπέδων πρέπει να είναι ευθύνη της Πολιτείας ή των πολιτών, το 67,1% παραδέχτηκαν πως είναι ευθύνη των πολιτών. Ακόμη, το 31,5% θεωρούν πως ο καθαρισμός των παραλιών είναι ευθύνη της Πολιτείας -το 28,4% θεωρεί πως είναι ευθύνη των πολιτών, ενώ σχεδόν 40% απαντούν αυθόρμητα και των δύο.

Αναφορικά με το ενεργειακό ζήτημα και πού θα πρέπει να διατεθούν κατά προτεραιότητα οι οικονομικοί πόροι της χώρας το 71,1% επιλέγει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ το 26,1% τα ορυκτά καύσιμα.

Ωστόσο, σε επιμέρους θέματα, όπως αναφέρει η έρευνα, εμφανίζονται κάποιες απαντήσεις που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως αντιφάσεις. Συγκεκριμένα,  το 73,4% συμφωνούν ότι «η πλειοψηφία των πυρκαγιών είναι αποτέλεσμα σκόπιμου εμπρησμού», ένα 55,1% θεωρούν ότι «μετά από καταστροφικές πυρκαγιές στα δάση φυτρώνουν ανεμογεννήτριες» και σχεδόν 1 στους 3 πιστεύουν ότι «οι ανεμογεννήτριες αντί να βοηθούν το περιβάλλον το επιβαρύνουν».

Στην ερώτηση για το αν θα συμφωνούσαν με την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από γειτονικές χώρες που έχει παραχθεί από πυρηνική ενέργεια (και άρα δεν συμβάλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου), σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως όχι.

Αντιφάσεις εμφανίζονται και αλλού. Το 72,8% των πολιτών συμφωνούν ότι “θα έπρεπε να ασφαλίσουμε την περιουσία μας έναντι των φυσικών καταστροφών”. Ωστόσο, σε άλλη ερώτηση παρακάτω μόνο το 26,1% δηλώνουν πως το σπίτι στο οποίο κατοικούν είναι όντως ασφαλισμένο για φυσικές καταστροφές.

Τέλος, το 81,3% των ερωτηθέντων θεωρεί την υπηρεσία ειδοποιήσεων 112 “πολύ” ή “αρκετά” χρήσιμη, με το 70,5% να δηλώνουν ότι έχουν λάβει μήνυμα από το 112, και το 88,3% εξ αυτών να δηλώνουν ότι έχουν ακολουθήσει τις οδηγίες του.

Από την άλλη, το 78,1% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζουν αν υπάρχει κάποιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης στον Δήμο τους σε περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής, ενώ σχεδόν οι μισοί δεν έχουν καν συζητήσει στο νοικοκυριό τους κάποιο σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση κάποιου τέτοιου συμβάντος.

Οι μεσο-μακροπρόθεσμες δράσεις του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης

Με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης, ανέφερε: «Σήμερα γίνεται το πρώτο βήμα για μια νέα κατανόηση του «τι ζητούν οι πολίτες» από το νέο Υπουργείο, αλλά και των προθέσεών τους για μια πιο ενεργή εμπλοκή στα ζητήματα αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Ένας νέος διάλογος ξεκινά με την κοινωνία, ώστε οι πολιτικές μας να μη διαμορφώνονται εν κενώ, χωρίς ουσιαστική ανατροφοδότηση, χωρίς να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες. Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να ευχαριστήσω θερμά τη διαΝΕΟσις και τη Metron Analysis για την πολύτιμη συμβολή τους και είμαι βέβαιος ότι η πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα που δίνεται σήμερα στη δημοσιότητα θα αποτελέσει έναυσμα για μια νέα Πολιτική Προστασία στη χώρα μας, σύγχρονη, προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της εποχής και ουσιαστικά «συντονισμένη» με τις προσδοκίες των πολιτών».

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, η οποία φέρνει την κοινωνία και τις ανάγκες της στο προσκήνιο της χάραξης πολιτικής για θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προχωρά σε συγκεκριμένες μεσο-μακροπρόθεσμες δράσεις, από τις οποίες ξεχωρίζουν:

– Διαμόρφωση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Καταστροφών και Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή Ένα ολιστικό και συνεκτικό πλαίσιο για τον επιτελικό / συντονιστικό / επιχειρησιακό ρόλο της Πολιτικής Προστασίας, αλλά και τον νέο ρόλο του Υπουργείου ως προς την προσαρμογή στις νέες συνθήκες που επιβάλλει η κλιματική κρίση. Στο πλαίσιο αυτό πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η αναβάθμιση του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), ώστε να αποτελέσει έναν πραγματικό «κόμβο» διασύνδεσης όλων των κρίσιμων φορέων και υποδομών της χώρας, με άρτια επιστημονική υποστήριξη και ουσιαστικό συντονιστικό / επιχειρησιακό ρόλο στη διαχείριση κάθε φυσικής καταστροφής.

– Αναδιάρθρωση του συστήματος εθελοντισμού, μέσα από τη νέα Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας. Ένα πρότυπο έργο που αναμένεται να λειτουργήσει σύντομα και θα παρέχει εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα με τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις σε εθελοντές, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και σε κάθε πολίτη. Ένας πραγματικός πολλαπλασιαστής γνώσης, ένα «φυτώριο» που θα αλλάξει το τοπίο του εθελοντισμού στη χώρα μας. Παράλληλα, προχωρά με γοργούς ρυθμούς η αναδιάταξη του Μητρώου Εθελοντικών Οργανώσεων και η ένταξή τους στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας ήδη από φέτος το καλοκαίρι, με 2.100 νέους εθελοντές Πολιτικής Προστασίας να έχουν εκπαιδευτεί από το Πυροσβεστικό Σώμα και να έχουν ήδη ενταχθεί στο δυναμικό των ομάδων που λειτουργούν στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

– Εκπαίδευση στελεχών. Μπαίνουν τα θεμέλια για τη δημιουργία της Εθνικής Σχολής Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων που θα περιλαμβάνει την Ακαδημία Πολιτική Προστασίας, την Πυροσβεστική Ακαδημία (σε Κηφισιά και Πτολεμαΐδα), καθώς και πρότυπο Κέντρο Ειδικών Εκπαιδεύσεων για την ολιστική, σύγχρονη εκπαίδευση όλων των στελεχών Πολιτικής Προστασίας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή.

– Αύξηση ετοιμότητας πολιτών έναντι κινδύνων και καταστροφών. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που αποσκοπεί να εξοικειώσει κάθε πολίτη με τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση. Ήδη πραγματοποιούνται σε επιλεγμένα σημεία υψηλής επισκεψιμότητας σε όλη τη χώρα ασκήσεις ετοιμότητας για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πληθυσμού. Σε αυτό το πνεύμα θα συνεχίσουμε με δράσεις και πρωτοβουλίες αντιμετώπισης κάθε κινδύνου, ώστε να οικοδομήσουμε μια συλλογική κατανόηση του προβλήματος, μια κουλτούρα αυξημένης ετοιμότητας και ορθών πρακτικών πρόληψης και αυτοπροστασίας.

– Οικοδόμηση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες, μέσα από στοχευμένες ενημερωτικές δράσεις που θα εξηγούν, θα ευαισθητοποιούν, θα δίνουν σαφείς οδηγίες, θα καλλιεργούν εντέλει μια συλλογική αντίληψη για τα μέτρα πρόληψης που όλοι μπορούμε να λάβουμε ώστε να προστατευτούμε αποτελεσματικά από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ολοκληρωμένη καμπάνια ενημέρωσης για την αντιπυρική περίοδο. Η καμπάνια έχει ήδη ξεκινήσει με ενημερωτικό υλικό οδηγιών, ώστε με απλά βήματα να θωρακίσουμε το σπίτι μας από δασικές πυρκαγιές και θα ενταθεί τους κρίσιμους επόμενους δύο μήνες. Εντάσσεται, επίσης, η δημιουργία του νέου ιστοτόπου του Υπουργείου, με ειδική ενότητα για θέματα ενημέρωσης για θέματα κλιματικής αλλαγής και ορίζοντα υλοποίησης το φθινόπωρο του 2022, αλλά και η αναβάθμιση του κέντρου επικοινωνιών για τον ευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης 112, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και θα παρέχει ταχύτερες και βελτιωμένες υπηρεσίες ενημέρωσης των πολιτών σε περιπτώσεις επείγοντος

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News