Στέφανος Κούλης: Προκαταλήψεις όχι σε ψυχικές διαταραχές

Ανθη Ροδοπούλου

Η πολύχρονη πορεία και η πολυσχιδής δράση του ψυχίατρου Στέφανου Κούλη ως προέδρου και υπεύθυνου λειτουργίας του ΕΓΥΑ/ΚοιΣΠΕ «Φάρος» είναι γνωστή και σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή της Πάτρας.

Είναι ο άνθρωπος που καθοδηγεί, ενδυναμώνει, στηρίζει και ενισχύει ένα φορέα με πολλαπλές δραστηριότητες για άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα που αναζητούν εργασία στην ελεύθερη αγορά.

Παρακολουθώντας με επιστημονική επάρκεια τις ανάγκες των ατόμων αυτών, αλλάζει και διανθίζει τον τρόπο λειτουργίας του γραφείου με ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες και καινοτόμα πιλοτικά προγράμματα εκπαίδευσης και ένταξής τους μέσα στην κοινωνία στο πλαίσιο της ανάπτυξης και της μετεξέλιξής του.

Υπερασπιζόμενος στην πράξη την εξωστρέφεια και τις ίσες ευκαιρίες για τους ανθρώπους αυτούς, που έχουν ανάγκη περισσότερο την επικοινωνία μέσα από την οποία κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους και τον κόσμο, «χτίζουν» την αυτοπεποίθησή τους, αντλούν ασφάλεια, αγάπη και δικαιοσύνη από μια Πολιτεία που θα τους αποδεχτεί και θα τους ενσωματώσει μέσα στους «κόλπους» της.

Τον συνάντησα έξω από το κτίριο του ΕΓΥΑ για μια συνέντευξη, ώστε να ενισχυθεί ο ρόλος του Κέντρου. Σπάζοντας τα κακέκτυπα της άγνοιας και μιας «στείρας» νοοτροπίας που δεν αποδέχεται τη διαφορετικότητα, μου μίλησε για την «εκπαίδευση της κοινωνίας», προκειμένου να σταματήσουν οι φοβίες και οι προκαταλήψεις που οδηγούν σε ένα βαθύτερο υπαρξιακό πρόβλημα.

– Ποιος είναι ο σκοπός και οι στόχοι του πιλοτικού Δικτύου Υποστηριζόμενης Απασχόλησης; Τι προσφέρει το 5ο Εξειδικευμένο Γραφείο Υποστηριζόμενης Απασχόλησης του ΚοιΣΠΕ «Φάρος» α) για τα άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα β)στις τοπικές επιχειρήσεις;

Ο ΚοιΣΠΕ «Φάρος» λειτουργεί από το 2006. Φιλοξενείται στο Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών και στηρίζεται από όλες τις μονάδες ψυχικής υγείας της περιοχής μας. Το Εξειδικευμένο Γραφείο Υποστηριζόμενης Απασχόλησης του ΚΟΙΣΠΕ Φάρος αποτελεί το ένα από τα 5 ΕΓΥΑ που λειτουργούν Πανελλαδικά και τα οποία συντονίζει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (ΠΟΚοιΣΠΕ).

Σκοπός του ΕΓΥΑ είναι η αναζήτηση προσώπων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα που έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν με την κατάλληλη υποστήριξη, με στόχο την εύρεση κατάλληλης θέσης εργασίας στην ελεύθερη αγορά, την τοποθέτηση και τη διατήρηση αυτής της θέσης.

Η τοποθέτηση γίνεται μετά από αξιολόγηση βάση κριτηρίων, με υποστήριξη και εποπτεία από το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του ΕΓΥΑ σε συνεργασία με τις υποψήφιες επιχειρήσεις. Το ΕΓΥΑ / ΚοιΣΠΕ «Φάρος» προσφέρει στις τοπικές επιχειρήσεις: Τα κατάλληλα άτομα, ώστε να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων, υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας τόσο σε διαδικαστικά θέματα όσο και σε κάθε πρόβλημα που μπορεί να προκύψουν, ενίσχυση εταιρικού προφίλ, μέσω δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), προγράμματα επιδότησης μισθοδοτικού κόστους, συμβάλλοντας στη μείωση οικονομικών βαρών, δημιουργία μιας ισχυρής, συμπεριληπτικής κουλτούρας που ενισχύει τη συνοχή και την αποδοτικότητα της ομάδας εργασίας της επιχείρησης.

-Τι πρέπει να κάνει μια επιχείρηση για να ενταχθεί στο Πρόγραμμα του ΚοιΣΠΕ «Φάρος»;
Κάθε επιχείρηση, που αναζητά προσωπικό, μπορεί να γίνει μέλος του Πανελλαδικού Δικτύου Εργοδοτών των ΕΓΥΑ και να γίνει μέρος μιας πρωτοβουλίας που αλλάζει ζωές, ανοίγοντας την πόρτα στη διαφορετικότητα και στηρίζοντας ανθρώπους που πραγματικά «Δουλεύουν με την Ψυχή τους».

-Γενικότερα, τι είναι ο ΚοιΣΠΕ;
Ο ΚοιΣΠΕ (Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης) είναι μία καινοτόμος Μονάδα Ψυχικής Υγείας που έχει τη δυνατότητα επιχειρηματικών δράσεων με σκοπό τη δημιουργία θέσεων προστατευμένης ή υποστηριζόμενης εργασίας για πρόσωπα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα με στόχο τη θεραπευτική ολοκλήρωση, την επαγγελματική επανένταξη και την ισότιμη κοινωνική τους ενσωμάτωση. Οι ΚοιΣΠΕ θεσμοθετήθηκαν με τους νόμους 2716/1999 και 4412/2016.

Το 2005 αξιολογήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ενωση ως πανευρωπαϊκή καλή πρακτική δημόσιας πολιτικής για την οικονομική και κοινωνική επανένταξη των ψυχικά πασχόντων.

-Ποιες οι κύριες δραστηριότητες που έχετε αναπτύξει και τι εξειδικευμένα προγράμματα εφαρμόζετε για τη δημιουργία ενός υγιούς επαγγελματικού περιβάλλοντος για ψυχικά νοσούντα άτομα;
Τηλεγραμματεία, διαχείριση των ιατρικών ραντεβού του Νοσοκομείου Πατρών «Αγιος Ανδρέας», από το 2006 καθώς και γραμματειακή κάλυψη μέσω τηλεφώνου και ηλεκτρονικού υπολογιστή ιατρικών ή άλλων ιδιωτικών γραφείων, κηροπλαστική, συνεργεία καθαρισμού εσωτερικών χώρων που έχει αναλάβει την καθαριότητα των κτιρίων που στεγάζονται οι υγειονομικό φορείς, καθαρισμός Ιματισμού των δύο Νοσοκομείων της Πάτρας, φροντίδα πρασίνου σε νησίδες του Εθνικού Οδικού Δικτύου, κυλικείο-Λέσχη δημιουργικής απασχόλησης για πρόσωπα με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Ηδη συμμετέχουμε στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα με τίτλο: «ESF- Innovative approaches tackling long -term unemployment».

Υπάρχει ήδη συσσωρευμένη εμπειρία συμμετοχής σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα (4 μέχρι σήμερα). Εχει υποβληθεί και ένα νέο (5ο Πρόγραμμα) στο πλαίσιο του Erasmus+ το οποίο αναμένεται να εγκριθεί. Η συνέχιση και η διατήρηση του Προγράμματος του ΕΓΥΑ και μετά την επιτυχή ολοκλήρωσή του. Ο ΚοιΣΠΕ «Φάρος» συμμετέχει σε καινοτόμο Πρόγραμμα απασχόλησης που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Υγείας μέσω του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης 2021-2025 και το οποίο επικεντρώνεται στην εργασιακή συμπερίληψη για πρόσωπα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.

-Το ΚοιΣΠΕ «Φάρος» έχει τις κατάλληλες υποδομές σε ανθρώπινο δυναμικό; Πόσους επαγγελματίες υγείας απασχολεί; Πόσα άτομα εργάζονται σε θέσεις προστατευόμενης εργασίας;
Συγκεκριμένα στο ΕΓΥΑ προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με επάρκεια 1 κοινωνικός λειτουργός, που είναι και υπεύθυνος του Προγράμματος, 1 ψυχολόγος , 3 υποστηρικτές εργασίας και 2 διοικητικοί υπάλληλοι. Στην τρέχουσα χρονική περίοδο εργάζονται στον ΚοιΣΠΕ 66 πρόσωπα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.

– Πόσα απ’ αυτά έχουν ενταχθεί μέχρι τώρα σε επιχειρήσεις της περιοχής μας;
Σε διάστημα ενός χρόνου έχουν ήδη τοποθετηθεί από το ΕΓΥΑ 13 πρόσωπα με ψυχικές διαταραχές στην ανοικτή αγορά εργασίας και αναμένεται σύντομα άλλες 4 με 5 τοποθετήσεις.

-Ποιοι είναι οι συμπαραστάτες στο έργο του ΚοιΣΠΕ «Φάρος»;
112 πρόσωπα με ψυχικές διαταραχές, 29 επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας, 12 φορείς & φυσικά πρόσωπα. Υποστηρικτές & εταίροι του ΚοιΣΠΕ είναι: Υγειονομικοί φορείς- 6η ΥΠΕ (ΠΓΝ Πατρών «Παναγία η Βοήθεια”», ΓΝ Πατρών «Ο Αγιος Ανδρέας», ΓΝ. Παίδων Πατρών «Καραμανδάνειο», ΕΚεΨΥΕ , Ιατρικός και Φαρμακευτικός Σύλλογος Πατρών), Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Δήμος Πατρέων, ΣΟΨΥ Πάτρας, Σύλλογος Γονέων & Κηδεμόνων ΕΚεΨΥΕ «Οι αγιοι Ανάργυροι».
-Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε στην ομαλή ένταξη ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα στην κοινωνία;
Κύριος αντίπαλος σε αυτή την προσπάθεια είναι οι κοινωνικές προκαταλήψεις ως προς τις ψυχικές διαταραχές (στίγμα) και ιδιαίτερα ως προς την ικανότητα και τη δυνατότητα των προσώπων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα για αποδοτική και αποτελεσματική εργασία. Ομως η επί 20ετία παρουσία των εργαζόμενων του ΚοιΣΠΕ σε θέσεις προστατευμένης εργασίας έχει παίξει ήδη σημαντικό ρόλο στην πραγματική διάψευση, επί του πεδίου της εργασίας, των προκαταλήψεων αυτών.

-Ποιο είναι το στοίχημα που έχετε βάλει για το ΕΓΥΑ/ΚοιΣΠΕ «Φάρος»;
Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση και άλλων επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας του Δημόσιου και του Ιδιωτικού Τομέα για παραπομπή ασθενών που φροντίζουν, εκείνων που θα μπορούσαν να εργαστούν στην ελεύθερη αγορά εργασίας, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση και άλλων επιχειρηματιών να γίνουν μέλη του Δικτύου Εργοδοτών του ΕΓΥΑ προκειμένου να είναι διαθέσιμοι να προσλάβουν στην επιχείρησή τους εργαζόμενους που θα προτείνει το ΕΓΥΑ, να πείσει την ΔΥΠΑ να εκπονήσει προγράμματα χρηματοδότησης και της μερικής απασχόλησης των προσώπων με ψυχική αναπηρία, γιατί η μερική απασχόληση είναι πιο κοντά στις δυνατότητές τους.

-Οσον αφορά τις προοπτικές του;
Η επέκταση των δραστηριοτήτων του, η δημιουργία νέων επιχειρηματικών δράσεων, η αναζήτηση νέων συνεργασιών και με άλλουςφορείς. Πρόκειται να υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με τον Οργανισμό Λιμένος Πατρών με προοπτική τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας προστατευμένης ή και υποστηριζόμενης εργασίας, η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά διακρατικά Προγράμματα που αφορούν την εργασία των προσώπων με ψυχικές διαταραχές.

– Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια σκέψη ή συναίσθημα που έχετε αποκομίσει από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας στην Ψυχική Υγεία ;
Τα δικαιώματα αυτών των ατόμων και η συνηγορία είναι πολύ κοντά στη καρδιά μου, στα ενδιαφέροντα μου και στην επαγγελματική μου εμπειρία κι έτσι προσπαθώ να συμβάλλω σε πρωτοβουλίες και να συμμετέχω σε παρεμβάσεις που προωθούν την υπόθεση των δικαιωμάτων τους. Οσο για τη μέχρι τώρα εμπειρία μου στο ΚοιΣΠΕ «Φάρος» σκέφτομαι ότι είμαι τυχερός που δουλεύω με συναδέλφους οι οποίοι νοιάζονται και προβληματίζονται για την υπόθεση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Αυτό ακούγεται ίσως τόσο απλό, αλλά για μένα τουλάχιστον είναι πολύ σημαντικό.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News