Πώς η Ειρήνη Μουρτζούκου παρέμενε ελεύθερη επί 11 χρόνια – Τα τραγικά λάθη και οι παραλείψεις

Το πρώτο θύμα της Μουρτζούκου φέρεται να ήταν η ίδια της η αδελφή, την οποία αφαίρεσε από τη ζωή το 2014. Ωστόσο, ο φάκελος αυτής της υπόθεσης έκλεισε τότε χωρίς καν υποψία εγκληματικής ενέργειας.

Πώς η Ειρήνη Μουρτζούκου παρέμενε ελεύθερη επί 11 χρόνια – Τα τραγικά λάθη και οι παραλείψεις

Η υπόθεση της Ειρήνης Μουρτζούκου, της 25χρονης καθ’ ομολογίαν serial killer της Αμαλιάδας, συγκλονίζει τη χώρα όχι μόνο για το αποτρόπαιο της εγκληματικής της δράσης –τη δολοφονία τεσσάρων βρεφών σε διάστημα έντεκα ετών– αλλά και για το πλέγμα παραλείψεων, αμέλειας και λαθών που της επέτρεψαν να παραμείνει ασύλληπτη και ύποπτη μόνο στα λόγια μέχρι το φθινόπωρο του 2024.

Η πρώτη δολοφονία το 2014 και οι θάνατοι που ακολούθησαν
Το πρώτο θύμα της Μουρτζούκου φέρεται να ήταν η ίδια της η αδελφή, την οποία αφαίρεσε από τη ζωή το 2014. Ωστόσο, ο φάκελος αυτής της υπόθεσης έκλεισε τότε χωρίς καν υποψία εγκληματικής ενέργειας.

Διαβάστε επίσης: Σε αναστολή η Ιατροδικαστική Υπηρεσία Πάτρας – Στο στόχαστρο για τα λάθη σε υποθέσεις βρεφικών θανάτων

Το 2021, η 25χρονη σκότωσε το βρέφος της φίλης και κουμπάρας της, την οποία βοηθούσε στη φύλαξη του παιδιού. Δύο χρόνια αργότερα, αφαίρεσε τη ζωή και των δύο δικών της παιδιών, ηλικίας 19 μηνών και 2 μηνών αντίστοιχα.

Λανθασμένα πορίσματα και αβλεψίες που της άνοιγαν τον δρόμο
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, οι ιατροδικαστικές εκθέσεις απέδωσαν τους θανάτους σε παθολογικά αίτια, όπως διάμεση πνευμονίτιδα ή επιληπτικές κρίσεις. Τα πορίσματα αυτά αποδείχθηκαν λανθασμένα:

  • Δεν διαπιστώθηκαν τα ευρήματα υποξίας, που εντόπισαν χρόνια μετά οι επιστήμονες της ΕΛ.ΑΣ.
  • Δεν έγινε συσχέτιση των επαναλαμβανόμενων θανάτων με την παρουσία του ίδιου προσώπου, της Μουρτζούκου.
  • Δεν αξιοποιήθηκαν ιστοπαθολογικές εξετάσεις με τη δέουσα προσοχή.
  • Δεν ερευνήθηκαν με επαγρύπνηση και επιμονή τα περιστατικά, ακόμη κι όταν η ίδια γυναίκα εμφάνιζε «ιστορικό» βρεφικών θανάτων.

Αστυνομική αδράνεια και τυπικές ανακρίσεις
Παρότι ήδη από τον Οκτώβριο του 2023 υπήρχαν ενδείξεις και υποψίες για την Ειρήνη Μουρτζούκου –και ενώ είχε ήδη χάσει τα δύο δικά της παιδιά–, η Αστυνομία δεν προχώρησε σε εις βάθος έρευνα.

Ο φάκελος διερευνήθηκε από τοπικό αστυνομικό τμήμα της Αθήνας και όχι από ειδικευμένη μονάδα ανθρωποκτονιών, ενώ ούτε οι γιατροί που είχαν εντοπίσει ύποπτες κινήσεις της γυναίκας κατέθεσαν ποτέ.

Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο όταν ο αρμόδιος ιατροδικαστής απέδωσε τον θάνατο του δεύτερου παιδιού της σε επιληπτικές κρίσεις, χωρίς καν να έχει ενημερωθεί αν η Μουρτζούκου ήταν μόνη της στον θάλαμο ή αν υπήρχαν παράξενες συμπεριφορές.

Η δημοσιογραφική έρευνα και οι καθυστερημένες καταγγελίες
Η υπόθεση άρχισε να παίρνει νέα τροπή τον Οκτώβριο του 2024, όταν ήρθαν στο φως καταγγελίες συγγενών για τον θάνατο του 15μηνου Παναγιώτη, στο πλευρό του οποίου βρισκόταν μόνο η Ειρήνη Μουρτζούκου. Οι αποκαλύψεις αυτές προβλήθηκαν από την εκπομπή «Φως στο Τούνελ», δίνοντας νέα ώθηση στην υπόθεση.

Παράλληλα, άρχισαν να εμφανίζονται πληροφορίες και για τον θάνατο του 6μηνου βρέφους της φίλης της, με κοινό χαρακτηριστικό και πάλι την παρουσία της Μουρτζούκου και παρόμοιο ιατροδικαστικό πόρισμα από την Πάτρα.

Η ευθύνη των ιατροδικαστικών υπηρεσιών – «Παθολογικά αίτια» παντού
Τρεις διαφορετικές ιατροδικαστικές υπηρεσίες (Πάτρας, Αθηνών, και πιθανώς Πειραιώς ή Κορίνθου) έκαναν το ίδιο μοιραίο λάθος: απέδωσαν όλους τους βρεφικούς θανάτους σε παθολογικά αίτια, χωρίς να εντοπίσουν τα σημάδια ασφυξίας.

Το στοιχείο που συγκλόνισε τους ειδικούς, ήταν ότι και στις πέντε υποθέσεις που τελικά επανεξετάστηκαν, οι αρχικές ιατροδικαστικές εκθέσεις ήταν είτε λανθασμένες είτε ανεπαρκείς. Η Μουρτζούκου φαίνεται ότι χρησιμοποιούσε μαξιλάρι για να προκαλέσει ασφυξία – μέθοδος που δεν αφήνει εμφανή εξωτερικά ίχνη, ιδιαίτερα αν ο ιατροδικαστής δεν εστιάσει στον θύμο αδένα ή στον εγκέφαλο.

Η καθυστερημένη επανεξέταση και η αρχή του τέλους
Μόνο τον Οκτώβριο του 2024 ξεκίνησε η συστηματική επανεξέταση όλων των περιστατικών. Οι καταθέσεις ξεπέρασαν τις 80, με συγγενείς, γιατρούς και νοσηλευτές να μιλούν για περιστατικά, συμπεριφορές και απορίες που είχαν εκφραστεί αλλά δεν καταγράφηκαν ποτέ επίσημα.

Οι ιατρικοί φάκελοι των παιδιών ανοίχτηκαν ξανά και ζητήθηκε ανεξάρτητη επανεξέταση των ιστών και των πορισμάτων. Μόνο τότε τα στοιχεία άρχισαν να δένουν και η υπόθεση οδηγήθηκε στη σύλληψη και την ομολογία της Μουρτζούκου.

Ένας απολογισμός γεμάτος οργή και ντροπή
Η περίπτωση της Ειρήνης Μουρτζούκου είναι ένα εφιαλτικό παράδειγμα θεσμικής αποτυχίας:

  • Ιατροδικαστές που δεν έψαξαν βαθύτερα.
  • Αστυνομικές αρχές που δεν είδαν τη μεγάλη εικόνα.
  • Δικαστικές υπηρεσίες που έκλεισαν πρόωρα τους φακέλους.

Και όλα αυτά, την ώρα που τέσσερις ζωές χάνονταν με τρόπο επαναλαμβανόμενο και πανομοιότυπο. Ο «χρόνος» ήταν ο σύμμαχος της 25χρονης, όχι επειδή έκρυβε καλά τα ίχνη της, αλλά επειδή οι φορείς που όφειλαν να τα εντοπίσουν, δεν έκαναν το καθήκον τους.

Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με μία από τις χειρότερες υποθέσεις συστημικής συγκάλυψης εγκλημάτων, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης να αναστέλλει την Ιατροδικαστική Πάτρας, την ΕΛ.ΑΣ να ανασυντάσσεται, και μια ολόκληρη κοινωνία να αναρωτιέται: πόσα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, αν κάποιος είχε ακούσει, ελέγξει και αμφισβητήσει εγκαίρως;