Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου…
Η Μαρίνα Ριζογιάννη είναι αρχισυντάκτρια της εφημερίδας «Πελοπόννησος»
«Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική· το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…».
Οι σημερινές εξελίξεις δείχνουν ότι η αγωνία που καταθέτει μέσα από τους στίχους του στο «Αξιον Εστί» ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1979), Ελληνας ποιητής, Οδυσσέας Ελύτης, δεν ήταν τυχαία.
Οπως και η υπογράμμιση του επίσης τιμηθέντος με Νόμπελ (1963) Γεωργίου Σεφέρη ότι: «Το μόνο μέσο που βρίσκεται στη διάθεσή μας, για να εκφράσουμε τη σκέψη μας και τα συναισθήματά μας με χρώμα, με βάρος, με ενέργεια και με σκιές, είναι αυτή η γλώσσα που γράφουμε και που μιλάμε… η σημερινή ελληνική γλώσσα».
Παντού γύρω μας ακούμε και διαβάζουμε ότι: «Η γλώσσα μας πεθαίνει».
Είναι μία απλή εκτίμηση ανθρώπων που λατρεύουν την ελληνική γλώσσα ή είναι μία πραγματικότητα;
Μελέτες, παρεμβάσεις γλωσσολόγων και ακαδημαϊκών, αλλά κυρίως η καθημερινότητα απαντά στο παραπάνω ερώτημα με πολύ ξεκάθαρο τρόπο. Αν, δε, είμαστε τυχεροί και εντοπίσουμε νεανική παρέα να αρθρώνει λόγο – και όχι να συνομιλεί διά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – δύσκολα θα κατανοήσουμε τα λεχθέντα. Πάντα, βέβαια, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις με παιδιά και νέους ανθρώπους να μας εκπλήσσουν θετικότατα με το επίπεδο του λόγου τους. Αυτό, δυστυχώς, σπανίζει.
Κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στους ίδιους. Οι μεγαλύτεροι έχουμε σταματήσει να μιλάμε, να γράφουμε, και να διαβάζουμε. Αν αυτά τα τρία σιωπήσουν, η γλώσσα δεν έχει λόγο ύπαρξης. Τη φιμώνουμε και την κλείνουμε στις σελίδες κάποιου λεξικού που κοσμεί τη βιβλιοθήκη μας –εικόνα σπάνια κι αυτή πλέον- μέχρι κι αν τη θυμηθούμε.
Η επικοινωνία πλέον ακολουθεί νέα διαδρομή με τα Ελληνικά γραμμένα με αγγλικούς χαρακτήρες να κυριαρχούν. Η ευχή για καλό Σαββατοκύριακο στριμώχνεται σε δύο γράμματα ΣΚ. Πόσα συναισθήματα να χωρέσουν στα δύο αυτά σύμφωνα; Εξορίσαμε τα φωνήεντα. Το α, το ο, το υ, το ε, το ι, το η, το ω, μάταια στριμώχνονται να πάρουν τη θέση τους συνθέτοντας τις λέξεις. Αν και η ελληνική γλώσσα έχει τουλάχιστον 100.000 λέξεις ενεργές, με τις οποίες μπορούμε να περιγράψουμε οτιδήποτε, η λεξιπενία πανηγυρίζει, έχοντας φωλιάσει στη ζωή μας.
Ο «Guardian» καταθέτει τον προβληματισμό του, μέσω δημοσιεύματος, πώς είναι δυνατόν οι Ελληνες, που έχουν μία λέξη για τα πάντα, να τείνουν να απωλέσουν αυτόν τον θησαυρό τους.
Και είναι αλήθεια. Οσο κρατάμε αυτόν τον θησαυρό κλειστό στο μπαούλο μας τόσο αποκοβόμαστε και τον ξεχνάμε. Κι έτσι σιγά – σιγά έχουμε αφαιρέσει από τον λόγο μας δυνατές λέξεις όπως ευγνωμοσύνη, σύνεση, δέος, ευδαιμονία, ειδύλλιο, νόστος, σκιαμαχία, φιλία, μεράκι και πολλές άλλες που δεν χρειάζονται πλαισίωση, αλλά από μόνες τους λένε τα πάντα. Αρκεί βέβαια να τις αρθρώνουμε κι ακόμα καλύτερα να τις γράφουμε.
Αλλά πώς; Στη γραφή σκοντάφτουμε στην ορθογραφία.
Οι γλωσσολόγοι προσπαθούν να υπενθυμίσουν τη σημασία της ορθογραφίας ώστε να κρατηθεί ζωντανή γλώσσα μας.
Αλλά ποιος θα φροντίσει γι’ αυτό;
Δύσκολη η απάντηση αν αναλογιστούμε ποιοι καλούνται σήμερα να διδάξουν την ελληνική γλώσσα στα σχολεία και να κρατήσουν ζωντανό το πολυτιμότερο μέσο επικοινωνίας του ανθρώπου. Το μέσο που αποκαλύπτει τον χαρακτήρα, το ήθος κι αυτό που έχει βαθιά κρυμμένο μέσα του, στην ψυχή και στο μυαλό του, ο άνθρωπος.
Και αναφερόμαστε φυσικά στους αποφοίτους των καθηγητικών σχολών και δη των ανθρωπιστικών, και πρωτίστως των φιλολογικών τμημάτων. Στα τελευταία -πλην εξαιρέσεων, που συνειδητά και με υψηλότατες βαθμολογίες επιλέγουν τον συγκεκριμένο κλάδο- εισάγονται υποψήφιοι οι οποίοι στο μάθημα της έκθεσης, της λογοτεχνίας, των αρχαίων Ελληνικών έχουν γράψει κάτω από τη βάση. Τι θα διδάξουν όταν οι ίδιοι δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα;
Οταν καθηγητές των Τμημάτων αυτών έχουν σταματήσει να διορθώνουν πλέον τα ορθογραφικά λάθη των φοιτητών τους, καθώς αδυνατούν να πετύχουν κάποιο αποτέλεσμα, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι δύσκολα αυτή η γλώσσα θα ξεμυτίσει από το μπαούλο.
Κι αυτό είναι ένα θέμα, το οποίο κατά προτεραιότητα θα πρέπει να απασχολήσει όχι μόνο την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, αλλά σύσσωμο το πολιτικό σύστημα της χώρας και τον ακαδημαϊκό κόσμο.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
