Διδαχές από τη συμπεριφορά των Γάλλων εκλογέων

Το κύριο άρθρο της «Π»

ΟΙ ΓΑΛΛΙΚΕΣ εκλογές έχουν τεράστιο ενδιαφέρον, για λόγους που έχουν υπεραναλυθεί. Μέσα στον ορυμαγδό των προσεγγίσεων, υπογραμμίζουμε δύο στοιχεία.

ΤΟ ΕΝΑ είναι το ζήτημα του ύφους. Ο Γάλλος πρόεδρος, αν και υπόδειγμα δημοκρατικότητας και στιβαρής προσήλωσης σε ουσιαστικές αξίες, εγκαλείται από μεγάλη μερίδα του κοινωνικού σώματος για υπεροψία και υπερδιδακτισμό.

ΜΠΟΡΕΙ κάποιος να υποστηρίξει ότι εάν ένας ηγέτης είναι αποτελεσματικός, ο χαρακτήρας του δεν έχει και μεγάλη σημασία. Ο Τσόρτσιλ κέρδισε έναν Παγκόσμιο Πόλεμο, πλεονάζοντας από μεγαλαυχία και σνομπισμό. Φαίνεται όμως, ότι για την κοινωνία μετράει η σεμνότητα και η ταπεινότητα, επειδή η έλλειψή τους είναι σημάδι δυσκολίας να κατανοηθούν οι ανάγκες και οι πιέσεις του απλού πολίτη. Πολλώ δε μάλλον, όταν οι συγκυρίες (κρίση, πανδημία, ενεργειακό κόστος) ροκανίζουν τις αντοχές του και οι πολιτικές επιλογές δεν απαντούν στο πρόβλημα, αλλά «εξορθολογίζουν» με τεχνοκρατικό οίστρο το ασφαλιστικό σύστημα και το κοινωνικό κράτος.

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ είναι πως τα ταμπού έχουν πλέον κατεδαφιστεί στις δυτικές κοινωνίες. Πολιτικές επιλογές αδιανόητες κάποια εποχή, μπορούν κάλλιστα να είναι μέσα στο παιχνίδι, έστω και επειδή ακριβώς είναι αδιανόητες: Οι πολίτες που τρέφουν δυσαρέσκεια, θα κάνουν τα πάντα για την εκφράσουν και να την κάνουν τιμωρητικά ή και εκδικητικά οχληρή.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ότι η ελληνική κοινωνία είναι από τις πρώτες διδάξασας την καθιέρωση του κανόνα αυτού. Αλλά οι ηγεσίες δεν έχουν καταφέρει να αντιδράσουν ευέλικτα στο φαινόμενο αυτό.

ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ πάντως, ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός πασχίζει να κάνει παρεμβάσεις που θα ανακουφίσουν τους πολίτες και θα απορροφήσουν τη δυσαρέσκεια από τις εξελίξεις στο οικονομικό πεδίο. Προφανώς, ο Κ. Μητσοτάκης έχει μελετήσει το μάθημα.