Ανάπτυξη της Πελοποννήσου μέσω της αξιοποίησης της ελληνικής ΑΟΖ

Η χώρα μας εξέρχεται μιας μαύρης δεκαετίας που την πήγε πίσω σε πολλούς τομείς. Οπως είναι λογικό, τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και η Πελοπόννησος, η οποία τα τελευταία χρόνια επιχειρεί δυναμικά να αντιστρέψει την κατάσταση.

Οι πρώτες φωνές που μίλησαν δειλά δειλά για την αξιοποίηση της ελληνική ΑΟΖ ήταν στο μακρινό 2009. ‘Γραφικοί’, ήταν ο ελαφρύτερος από τους χαρακτηρισμός που τους συνόδευε, από τους κατέχοντες εξουσία/βήμα στα ΜΜΕ. Από τότε χύθηκε πολύ νερό στο αυλάκι, παλινωδίες από όλα τα κόμματα, πολυετείς δικαστικές διαμάχες κ.τλ, όμως πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την έναρξη ερευνών για εντοπισμό υδρογονανθράκων στην περιοχή της νοτιοδυτικής ελληνικής ΑΟΖ.

Ακόμα και σήμερα όμως, ο εχθρός είναι εντός, για αυτό κρίνω απαραίτητο να αναλυθούν τα οφέλη σε επίπεδο χώρας, αλλά και για τον κάθε πολίτη ξεχωριστά από την αξιοποίηση της ΑΟΖ σε επίπεδο Περιφέρειας. Πέρα από αυτό, έχει σημασία να πάμε και ένα βήμα παραπάνω, να υπογραμμίσουμε πως η Πελοπόννησος δεν πρέπει να χάσει ένα ακόμα ραντεβού με την Ιστορία. Μείνετε μέχρι το τέλος. Πάμε να δούμε τα απτά οφέλη από την αξιοποίησή της:

-Ενεργειακή επάρκεια και οικονομικά οφέλη

Οταν μιλάμε για κυβερνήσεις (εκτός και αν πρόκειται για τη γερμανική…) ή επιχειρήσεις, υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας που αναφέρει ότι δεν πρέπει να εξαρτάσαι σε απόλυτο βαθμό από έναν προμηθευτή ή ακόμα και πελάτη. Το ίδιο ισχύει και στους στρατηγικούς πόρους, μεταξύ των οποίων είναι και η ενέργεια.

Η αξιοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ θα μας χαρίσει ένα σημαντικό εργαλείο προς την κατεύθυνση της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας. Η χώρα/κοινωνία δε θα μπορεί να γίνει όμηρος κανενός πλέον.

Μην παραβλέπουμε πως τα οικονομικά οφέλη τόσο για τον καταναλωτή όσο και για το κράτος θα είναι τεράστια. Οι λογαριασμοί φυσικού αερίου αναμένεται να είναι 20-28% χαμηλότεροι, με αποτέλεσμα να μειωθούν και οι λογαριασμοί ρεύματος.

Την ίδια στιγμή, ο πήχης για τα έσοδα του κράτους είναι ιδιαίτερα υψηλός. Στην Αίγυπτο το 60-65% των κερδών πηγαίνουν στον κρατικό κορβανά και κάτι αντίστοιχο μπορεί να πετύχει και η Ελλάδα. Ολα αυτά, τη στιγμή που τα έξοδα και οι κίνδυνοι θα βαρύνουν αποκλειστικά τις εταιρείες εξόρυξης.
-Ωθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Το φυσικό αέριο δέχτηκε κριτική, γιατί η χρήση του δεν οδηγεί στην πράσινη μετάβαση. Το επιχείρημα αυτό έχει ουσία, μιας και πρόκειται για ορυκτό καύσιμο, όμως δεν πρέπει να παραβλέπουμε πως οι στρατηγικές δε χρειάζεται να είναι μονοδιάστατες.

Οι διαθέσιμες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρες αλλά συνεχίζουν και αντιμετωπίζουν ορισμένες δομικές προκλήσεις. Ενδεικτικά, πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας τονίζει πως το 50% των τεχνολογιών που είναι απαραίτητες για να μεταβούμε το 2050 σε ένα πράσινο μοντέλο, είναι ακόμα ανώριμες.

Πέρα από αυτό, το φυσικό αέριο είναι κρίσιμης σημασίας και για μελλοντικές πράσινες πηγές ενέργειας, όπως το γκρι και μπλε υδρογόνο και η αμμωνία, τα οποία αποτελούν προτεραιότητα για την ΕΕ. Για τους λόγους αυτούς πρέπει να αντιληφθούμε ότι το φυσικό αέριο θα δώσει χρόνο και χώρο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στην προσπάθεια απεξάρτησης, όχι ανταγωνιστικά.

-Αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας στις συμμαχίες. Σταθερότητα (το παράδειγμα της Αλεξανδρούπολης)

Σε μέρη όπου ανθίζει η φτώχεια, η απελπισία και η απογοήτευση, ο πληθυσμός σταματά να πιστεύει στις κρατικές/κοινωνικές δομές και εμφανίζεται πεδίο δόξης λαμπρόν για «επιτήδειους ουδέτερους». Η Θράκη ήταν και παραμένει μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όμως τα έργα που υλοποιούνται, δημιουργούν θέσεις εργασίας, αυξάνουν τα διαθέσιμα εισοδήματα της τοπικής οικονομίας και θωρακίζουν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας.

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι απτό παράδειγμα. Η Πελοπόννησος ευτυχώς δε βρίσκεται στη θέση της Θράκης, όμως δεν απέχει και πολύ μιας και το βιοτικό επίπεδο, η ανεργία, η μετανάστευση των νέων κ.λπ, συνθέτουν μια ζωφερή κατάσταση.

Πέρα από αυτό, σε μια εποχή που το δεύτερό μας σπίτι, η ΕΕ, αναζητά εναγωνίως εναλλακτικές πηγές ενέργειας, αντί να κρύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί (πχ εισαγωγές από Αζερμπαϊτζάν) πρέπει να στραφεί στις ευρωπαϊκές επιλογές (Ελλάδα, Κύπρος), και στους στρατηγικούς εταίρους της στην περιοχή (Ισραήλ, Αίγυπτος). Αυτή η επιλογή δε θα είναι επωφελής μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για το σύνολο της Ευρώπης, ενώ θα προσφέρει τις κατάλληλες συνθήκες για να δημιουργηθεί μια συμπαγής ενεργειακή κοινότητα που θα ξεκινάει από την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τη Λιβύη και θα απλώνεται μέχρι το Δούναβη και τις Αλπεις.

Ο σχεδιασμός αυτός θα δημιουργήσει ένα οικοσύστημα συνεργασιών, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, σε όλη την έκταση που αναφέρθηκε. Οι συνεργασίες φέρνουν τους λαούς και τις κυβερνήσεις κοντά (βλέπε Αίγυπτος – Ισραήλ και Ισραήλ – Λίβανος) και είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να υπάρξει ασφάλεια και σταθερότητα. Το όραμα αυτό πρέπει να το διαμορφώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει ένα win-win παίγνιο για όλους. Μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε στη μετατροπή της χερσονήσου του Αίμου από «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης», σε χώρο συνεργασίας, ανάπτυξης, επιχειρηματικότητας και ευημερίας.
-Θέσεις εργασίας / Εξαγωγές

Η φθηνή και ασφαλής παροχή ενέργειας, θα θέσει τις βάσεις για να μπορούμε να αναπτύξουμε επιτέλους μια σοβαρή βαριά βιομηχανία, κάτι που χρόνια έλειπε από τη χώρα μας. Το ότι χάσαμε την προηγούμενη βιομηχανική επανάσταση, ίσως ήταν ευλογία μιας και αυτή ήταν συχνά συνυφασμένη με μόλυνση και ρύπους. Οι σύγχρονες μονάδες παραγωγής όμως στην ΕΕ καλύπτονται από τα υψηλότερα περιβαλλοντικά στάνταρ και μπορούν να γίνουν όχημα για δημιουργία ενός σύγχρονου βιομηχανικού cluster. Ναυπηγεία, ενεργοβόρες δραστηριότητες όπως βιομηχανία μετάλλου, σωληνουργίες, καλώδια, παραγωγή λιπασμάτων, παραγωγή αλουμινίου κ.λπ., μπορεί να γνωρίσουν μεγάλη άνθηση στη χώρα και στην περιφέρειά μας.

-Καταπολέμηση υπογεννητικότητας, Ταμείο νέας γενιάς

Δεν είναι κρυφό μυστικό ότι ο πληθυσμός μειώνεται και γερνάει. Αν ακόμα δεν έχετε αντιληφθεί τι συντελείται, δείτε τον κάτωθι χάρτη. Με κόκκινες αποχρώσεις σημειώνονται οι περιοχές που έχασαν πληθυσμό τα τελευταία 10 χρόνια και με μπλε όσες κέρδισαν.Αν εξαιρέσουμε την Καλαμάτα και την Πάτρα, σχεδόν όλη η Πελοπόννησος απεικονίζεται με βαθύ κόκκινο, κάτι που ισοδυναμεί με μείωση πληθυσμού άνω των 25.000 ατόμων, μέσα σε μόλις μια δεκαετία.

Με βάση το Νόμο 4162/2013, ποσοστό από τα έσοδα του Δημοσίου από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων θα κατατίθενται στον Εθνικό Λογαριασμό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών. Οι πόροι αυτοί μπορεί να δώσουν ανάσα στο ασφαλιστικό μας σύστημα, ενώ και κονδύλια από το ταμείο μπορεί/πρέπει να κατευθυνθούν στη στήριξη νέων ζευγαριών μέσω κινήτρων για τεκνοποίηση. Οι καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα γίνουν μια ελκυστική επιλογή τόσο για Ελληνες που έχουν μεταναστεύσει τα τελευταία χρόνια, όσο και για εξειδικευμένο προσωπικό από άλλες χώρες. Το δεύτερο χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση, αλλά εκφεύγει του σκοπού του παρόντος άρθρου.

Η ιστορία μας διδάσκει πως οι πληθυσμιακές αλλαγές μπορούν να αποκτήσουν δυναμικές που θα οδηγήσουν ακόμα και σε αλλαγή συνόρων. Είτε θα συνεχίσουμε να κοιτάμε τα δελτίου τύπου της ΕΛΣΤΑΤ να τονίζουν το ζοφερό παρόν και μέλλον, ή θα αναλάβουμε δράση. Η ιστορία θα μας κρίνει.

-Κονδύλια στην Περιφέρεια

Οι περιφέρειες είναι ο πυρήνας της κοινωνίας και της Δημοκρατίας μας. Παρά ταύτα, υπο χρηματοδοτούνται και διαδραματίζουν ρόλο κομπάρσου. Πώς μπορεί η Περιφέρεια Πελοποννήσου να αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες με έσοδα που δεν ξεπερνούν τα 190 εκατομμύρια € το έτος;

Ομως, αναμένονται μεγάλα οικονομικά οφέλη και κίνητρα ανάπτυξης στις Περιφέρειες, καθώς σύμφωνα με το νόμο 4525/2018 θα καταβάλλεται φόρος 5% απευθείας σε αυτές. Οι Περιφέρειες της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδος, της Κρήτης, αλλά ακόμα και της Θράκης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου, των Ιόνιων Νήσων κ.λπ. Θα πρέπει να αναμένουν έσοδα από αγωγούς που θα διέρχονται από τα εδάφη τους. Ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Μανιάτης πρόσφατα δήλωσε: Υπολογίζεται ότι η Δυτική Ελλάδα και τα Ιόνια θα έχουν τρεις φορές μεγαλύτερα έσοδα απο το ΕΣΠΑ!

-Αυστηρότερος περιβαλλοντικός έλεγχος

Δεν είναι ώρα για όμορφα ψέματα, αλλά για δυσάρεστες αλήθειες και ας μη γελιόμαστε, οι κάτοικοι της Πελοποννήσου ποτέ δεν σεβαστήκαμε το σπάνιο τόπο που μας δόθηκε.

Ο ψαράς που αλιεύει με δυναμίτη, ο μεγαλοεπιχειρηματίας που μολύνει τα ποτάμια, η γιαγιά που πουλάει παράνομα τα σπάνια βότανα του Ταϋγέτου, το κράτος που συντηρεί παράνομες χωματερές. Όλοι αυτοί έχουν ένα κοινό παρανομαστή που δεν είναι άλλος από την ανυπαρξία θεσμικού πλαισίου, θέλησης/κονδυλίων για αστυνόμευση αλλά και απουσία δεδομένων.

Στα πλαίσια αυτά, να τονιστεί πως το 20% των μισθωμάτων ή μεριδίων παραγωγής θα κατατίθεται στον τραπεζικό λογαριασμό του Πράσινου Ταμείου για περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά έργα. Τα χρήματα αυτά μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο ενίσχυσης, αστυνόμευσης και καταγραφής των επιπτώσεων του ανθρώπινου αποτυπώματος. Σε αυτό το οικοσύστημα θα ενταχθούν θαλάσσιοι βιοεπιστήμονες, ιχθυολόγοι, τεχνικοί ωκεανολόγοι, χημικοί και τόσες άλλες επιστήμες. Πτυχία που, στην Ελλάδα, εξασφαλίζουν ένα σίγουρο εισιτήριο για εργασία/μετανάστευση στο εξωτερικό, μιας και σπανίζουν οι θέσεις εργασίας.

Η καταγραφή και συλλογή δεδομένων είναι το πρώτο βήμα για να εντοπίσουμε που απαιτούνται παρεμβάσεις, ενώ και η στροφή της πολεμικής βιομηχανίας της χώρας σε ανεπάνδρωτα συστήματα (ενδεικτικά πρόγραμμα ΑΡΧΥΤΑΣ), θα δώσει μεγάλη ώθηση στην κατεύθυνση αυτή. Η έρευνα θα είναι πιο γρήγορη, οικονομική και με λιγότερους κινδύνους για τους εμπλεκόμενους.

Στην Πελοπόννησο έχουμε και την τύχη να λειτουργεί το Navarino Environmental Observatory (ΝΕΟ) που έχει καταφέρει να «βάλει στον χάρτη» της ακαδημαϊκής κοινότητας τη Μεσσηνία, ασχολούμενο με την ατμοσφαιρική σύνθεση, τους υδάτινους πόρους, τη γεωμορφολογική και κλιματική ιστορία στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς και κάποια κορυφαία πανεπιστήμια όπως το Πολυτεχνείο της Πάτρας.

Τέλος, η εξόρυξη φυσικού αερίου δεν μπορεί να οδηγήσει σε περιβαλλοντικές καταστροφές. Θυμηθείτε την πρόσφατη καταστροφή του αγωγού στη Βόρεια Θάλασσα. Ποια ήταν η μόλυνση που καταγράφηκε σε αυτό το ακραίο γεγονός;

Το όραμα μιας νέας Πελοποννήσου και το νέο ραντεβού με την ιστορία
Αγαπητή αναγνώστρια, αγαπητέ αναγνώστη, το κείμενο δεν ολοκληρώνεται εδώ γιατί στις τελευταίες γραμμές πρέπει να δούμε γιατί η αξιοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ μπορεί να γίνει ένα νέο όραμα, σαν μια νέα Μεγάλη Ιδέα, αλλά αυτή τη φορά για την Πελοπόννησο. Οπως αυτή που έλεγε, ήδη από το 1996, ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, σε εθνικό επίπεδο.

Η ΑΟΖ πρέπει να γίνει το όχημα που θα βοηθήσει στην υλοποίηση τομών, μεταρρυθμίσεων και στρατηγικών που τόσο έχουμε ανάγκη. Αποκέντρωση, αύξηση εισοδημάτων, αναστροφή του brain drain, επένδυση στην παιδεία και στην υγεία του πληθυσμού, ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, υποδομές, ψηφιοποίηση και ψηφιακές δεξιότητες, θωράκιση της άμυνας της πατρίδος, αντιστροφή υπογεννητικότητας, επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, ενίσχυση του brand name Πελοπόννησος, αξιοποίηση πολιτισμικής κληρονομιάς κ.λπ. είναι μόνο λίγα από τα όσα πρέπει να γίνουν.

Ο δημόσιος λόγος και οι πολίτες θα πρέπει να διαχειριστούμε μια δύσκολη ισορροπία μεταξύ ανθρώπων που θα πολεμήσουν την ιδέα, αλλά και ανθρώπων που θα φουσκώσουν τα μυαλά μας. Υπάρχουν και θα υπάρξουν αρκετές προκλήσεις. Τα πανεπιστήμιά μας για παράδειγμα, η αγορά εργασίας, οι τοπικές κοινωνίες. Είναι όλοι αυτοί έτοιμοι να διαχειριστούν και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που γεννιούνται; Επίσης, θα χρειαστούμε θεσμούς, πολιτικούς να μας λένε την αλήθεια αλλά και πολίτες που θα τη ζητούν.

Ολοι θυμόμαστε και γεμίζουμε υπερηφάνεια από τη ναυμαχία στη Σαλαμίνα.
Θυμάται άραγε όμως κανείς ότι λίγα χρόνια πριν ο Θεμιστοκλής και η Εκκλησία του Δήμου δέσμευσαν την πρόσοδο από τα μεταλλεία του Λαυρίου, για τη ναυπήγηση 200 νέων τριήρων αντί να σκορπίσουν τα χρήματα σε ‘επιδόματα΄;
Αγαπητή Εκκλησία του Δήμου… Ηρθε η ώρα να διαλέξεις το μέλλον σου.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News