Πάτρα: Κάποτε την Πρωτοχρονιά… ΦΩΤΟ
Πως περνούσαν τις γιορτές στην Πάτρα τις παλαιότερες εποχές.
Η περίοδος των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι πάντα μια καλή αφορμή για νοσταλγική διάθεση. Ισως φταίει το γεγονός πως επίκεινται διάφοροι απολογισμοί με αφορμή το χρόνο που φεύγει. Και ανατρέχοντας στο παρελθόν δεν γίνεται να μην ψάξει κανείς στο πως ήταν κάποια παλιά Χριστούγεννα. Είναι, λέει, η εορτή των παιδιών, λογικό, γέννηση παιδιού γιορτάζουμε. Και δεν υπάρχει περίπτωση να μη θυμηθεί κανείς κάποια παλιά ευτυχισμένα Χριστούγεννα της παιδικής του ηλικίας.
Πως περνούσαν τις γιορτές στην Πάτρα
Υπάρχουν όμως και κάποια άλλα Χριστούγεννα, που τα έζησαν, ίσως ευτυχισμένα, ίσως πάλι όχι, οι πρόγονοί μας.
Οι παππούδες και οι προ-παππούδες μας!
Ψάξαμε λοιπόν σε παλιές εφημερίδες και περιοδικά και βρήκαμε πως περνούσαν οι παππούδες μας τις γιορτές εκείνες.
Επιλέξαμε μια συγκεκριμένη περίοδο 45 ετών, δηλαδή από το 1861 έως και το 1900, δηλαδή πριν από 120 χρόνια τουλάχιστον.
Παρουσιάζουμε επιλεκτικά ορισμένες ειδήσεις που αλιεύσαμε μέσα από τις εφημερίδες, ενδεικτικές του εορταστικού κλίματος της εποχής.
Που αλίμονο, δεν ήταν πάντα εορταστικό…
Καλή χρονιά σε όλους!
Και παρελθόν εγένετο
Ενα από τα πιο σημαντικά περιοδικά του 19ου αιώνα, ο «Μέντωρ» στη Σμύρνη (που μπορούσε να το βρει κανείς στην Πάτρα) κυκλοφόρησε το 1871 με το συγκεκριμένο εξώφυλλο και το ανάλογο κείμενο:
«Μια στιγμή του αχανούς! του βίου μας εν έτος.
Εις των αιώνων τας μακράς και αχανείς εκτάσεις
Διήλθεν ο δε βίος μας νέας λαμβάνει φάσεις.
Και παρελθόν εγένετο τ’ ως χθες ακόμη ‘φέτος.
Πόσα γλυκά μας όνειρα, πόσας φαιδράς ελπίδας,
Ω λήξαν έτος δυστυχώς διαψευσθείσας είδας;».
Η εικονογράφηση
Το 1872, ο «Μέντωρ» κυκλοφόρησε με εορταστικό τεύχος, που έφερε όμως την ίδια εικονογράφηση με την μέθοδο της ιχνογραφίας.
Τούτο μη σας κάνει εντύπωση, τα στολίδια και η εικονογράφηση των εντύπων ήταν στα σπάργανα!
Σκωπτικά κάλαντα
Την εορταστική περίοδο του 1862 (Χριστούγεννα ’61 – Πρωτοχρονιά ’62) κυκλοφόρησε το 50ό τεύχος του Κεφαλλονίτικου σατιρικού εντύπου «Η διαολαποθήκη» με ανάλογα κάλαντα.
Η πρώτη στροφή είναι απόλυτα χαρακτηριστική:
«Μικροί, μεγάλοι, γέροι και νεαροί
Σερνικοθήλυκοι, πλούσιοι φτωχοί,
Κάθε Κομμάτου, κάθε φατρίας,
Ελάτε όλοι εδώ με μίας:
Εμείς σας ψάλλουμε τα κάλανδά σας,
Εμείς σας δίνουμε το μποναμά σας,
Κοντά μου ελάτε και ‘ντριμοχθήτε,
Ολοι στο ΔΙΑΟΛΟ να ζεσταθήτε
Σα με τα χιόνια και με το κρύο
Εξεμουτρήσανε τα ΕΞΗΝΤΑ ΔΥΟ!».
«Ψάλλοντες Ωσανά»
Την Πρωτοχρονιά του 1869 ο «Φιλόδημος» Αιγίου κυκλοφόρησε με την πρώτη του σελίδα να περιλαμβάνει «επίκαιρο» όσο και εορταστικό «Σάλπισμα πολεμηστήριον».
Ο συντάκτης (υπογράφει με τα αρχικά Α.Δ.) ξεκινάει το άρθρο του:
«Ελληνες οι απανταχού της υφηλίου οικούντες!
Ελληνες οι την ελευθέραν Ελλάδα οικούντες!
Ελληνες οι την δούλην Ελλάδα οικούντες!
Χριστιανοί οι υπό τον τουρκικός ζυγόν στενάζοντες!
Μάθετε άπαντες ότι μέγα εν τη Ανατολή τελείτε σήμερον μυστήριον!».
Μαθαίνοντας για τους καλικάντζαρους
Την Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 1876 ο «Φορολογούμενος» έχει μία ακόμα αναφορά στο κλίμα των ημερών, αυτή τη φορά επιλέγει να τους ενημερώσει για τους καλικάντζαρους.
Το κείμενο περιγράφει όλες τις κακές συνήθειες των ευθύμων αυτών δαιμονίων, ανάμεσά τους και την προσπάθεια να αποπλανήσουν γυναίκες…
Πρωτοσέλιδες ευχές
Το εξώφυλλο του «Φορολογούμενου» την πρωτοχρονιά του 1878 ήταν όλο αφιερωμένο στον εορτασμό της ημέρας.
Ετσι η πρώτη σελίδα ξεκίνησε με τις ευχές της εφημερίδας:
«Ετος νέον 1878.
Η σύνταξις του «Φορολογούμενου» τοις συνδρομηταίς αυτού χαίρειν»
Ακολουθεί το κύριο άρθρο όπου μεταξύ άλλων διαβάζουμε:
«Εν τη ημέρα ταύτη των ελπίδων ατενίζει μόνον μετ’ ελπίδος εις το μέλλον της πατρίδος και εις τον αιώνα ημών».
Δεύτερο θέμα στον πρωτοχρονιάτικο «Φορολογούμενο» η Περιτομή του Χριστού και η μνήμη Βασιλείου του Μεγάλου.
Προσοχή στο ζύγι στην αγορά
Δύο ενδιαφέρουσες ειδήσεις αλιεύσαμε από τον «Φορολούμενο» της 20ής Δεκεμβρίου 1891, στην καρδιά δηλαδή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των Πατρινών.
Στην μεν πρώτη ο συντάκτης επισημαίνει την ανάγκη να εντείνει η αστυνομία τους ελέγχους στην αγορά, ώστε τα μέτρα και τα σταθμά (ζυγαριές κλπ) των πωλητών να μην είναι ελαττωματικά.
Αμέσως μετά ο συντάκτης αναφέρεται στο χτύπημα των καμπάνων, διαδικασία που δεν περιοριζόταν μόνο την ημέρα της εορτής, αλλά πολλές μέρες νωρίτερα, ενώ είχε αφεθεί στη διακριτική εξουσία των παιδιών, που -άλλο που δεν ήθελαν- έκαναν κατάχρηση!
Από τις “Επιλογές’ της “Π” την Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2017
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
