Ο Δημήτρης Ζαπάντης διασκευάζει Αριστοφάνη για παιδιά και μας μιλά για τους “Καρναβαλής” ΦΩΤΟ

Οι Δικαιόπολης και Λάμαχος γίνονται Καρναβαλόπολις και Κλάμαχος. Το κρασί γίνεται χυμός και η συμφωνία συνάπτεται με το πνεύμα του Καρναβαλιού. Ο λόγος για την παράσταση “Καρναβαλής”, ένα διαδραστικό θεατρικό δρώμενο βασισμένο στην κωμωδία Αχαρνής του Αριστοφάνη. Η δραματουργική διασκευή και η σκηνοθεσία είναι Δημήτρη Ζαπάντη και θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο των Καρναβαλουπόλεων στα Παλαιά Σφαγεία.

Η ιστορία είναι ο εξής: Ο Δικαιόπολης γίνεται Καρναβαλόπολης και αντί να συνάψει συμφωνία με την Ειρήνη θα συνάψει συμφωνία με το πνεύμα του καρναβαλιού. Μέσα από ευτράπελα θα υπάρξει μια κατάσταση γέλιου, ενώ όσον αφορά τη διάδραση, αυτή έγκειται στο  γεγονός πως όσα παιδιά είναι παρόντα θα μπορούν να συμμετέχουν στα χορικά του έργου (αποτελούμενα από θεατροπαιδαγωγούς-χορεύτριες) και θα μπορούν να λάβουν μέρος στην τελική κατάληξη.

Σήμερα, ο Δημήτρης Ζαπάντης μιλά στο pelop.gr για τους “Καρναβαλής”, την επιλογή του Αριστοφάνη, τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, τα κοινά στοιχεία Δικαιόπολη και Καρναβαλόπολη, τον διαδραστικό χαρακτήρα της παράστασης αλλά και τα οφέλη του καρναβαλικού πνεύματος!

Γιατί Αριστοφάνη;

Είναι η τρίτη κατά σειρά παράσταση που κάνω για τον Καρναβαλικό Οργανισμό. Η προηγούμενη ήταν Ευριπίδης και επειδή ήταν τραγωδία, είπα αυτή τη φορά να πάμε στην κωμωδία. Διέκρινα μία παιδικότητα στον Αριστοφάνη, η οποία έγκειται στο γεγονός ότι η ίδια η κωμωδία, από τα αρχαία χρόνια, απευθύνεται σε «κατώτερα στοιχεία» ανθρώπων, οπότε είναι πιο προσιτή στα παιδιά. Και αυτό ήταν η πρώτη λογική: να πάμε σε Αριστοφάνη γιατί εμπεριέχει καθημερινές φιγούρες.

Υπήρξε και δεύτερος λόγος;

Ο δεύτερος λόγος είναι κυρίως γιατί το συγκεκριμένο έργο έχει μέσα την έννοια της Ειρήνης και σήμερα υπάρχουν τόσοι πόλεμοι, Παλαιστίνη, Ουκρανία, Συρία. Είναι ένα έργο Ειρήνης. Ο Δικαιόπολης, στο αρχαίο έργο συνάπτει Ειρήνη και δεν ασχολείται ούτε με τους Αθηναίους, ούτε με τους Σπαρτιάτες και μετά ουσιαστικά πάνε όλοι και τον παρακαλάνε. Έχω εντάξει στην παράσταση αυτό το πλαίσιο της Ειρήνης για να μείνει κάτι στα παιδιά. Να καταλάβουν ότι σε καιρό ειρήνης πρέπει να περνάει καλά ο κόσμος. Βέβαια, στο δικό μου έργο δεν έχουμε τον Δικαιόπολη, αλλά τον Καρναβαλόπολη. Έχω διασκευάσει έτσι το έργο ώστε να απευθύνεται σε παιδιά και να γίνεται πιο κατανοητό, προσιτό και εύθυμο.

Ποια είναι τα κοινά στοιχεία του Δικαιόπολη και του Καρναβαλόπολη;

Καταρχάς και οι δύο δεν αντέχουν τον πόλεμο, θέλουν την ειρήνη, θέλουν να περνούν καλά εν καιρώ ειρήνης. Στο αρχαίο έργο υπάρχει ένα θέατρο εν θεάτρω όπου ο Δικαιόπολης με τις κόρες του γλεντάει και όλοι τον φθονούν και τον ζηλεύουν επειδή ζει καλά και ειρηνικά. Αυτό το έχω διατηρήσει και μάλιστα παίζει και ένα μικρό παιδί, η Λυδία. Ένα άλλο κοινό στοιχείο, σε δραματουργικό επίπεδο, είναι ότι στην κωμωδία υπάρχει ένας ενθουσιασμός. Έγινε για να απαλλάξει τους αρχαίους Αθηναίους από το φόρτισμα της τραγωδίας. Αυτή την αποφόρτιση τη διατηρώ, ως μία κοινωνική αποφόρτιση στις μέρες μας. Και αυτό γιατί απευθύνεται και σε μεγαλύτερα παιδάκια. Όμως το σημείο – κλειδί είναι ότι τα παιδιά συμμετέχουν, τα Χορικά απαρτίζονται από παιδιά, τα ανεβάζουμε πάνω στη σκηνή.

Πώς μπορούν τα παιδιά να συμμετάσχουν και να είναι διαδραστική η παράσταση;

Ξεκινάμε με ένα Χορικό δικό μας, με μεγάλους, ουσιαστικά είναι μια παρουσίαση και στην ρήμη του λόγου φτάνει ο Χορός ο οποίος παίρνει τον χυμό – και όχι το κρασί όπως στο πρωτότυπο έργο – και τον δίνει στον Καρναβαλόπολη. Ο Χορός στο αρχαίο και το νέο θέατρο έχει μια τριπλή διαμεσολάβηση. βγάζω τις δύο, την τελετουργική και την έκφραση απόψεων και κρατάω μόνο μία: την υποκριτική. Και βάζω τα παιδιά σε θέση υποκριτή να δίνουν τον χυμό για να τον δοκιμάσει ο Καρναβαλόπολης. Απορρίπτει τους δύο πρώτους και δέχεται τον τρίτο. Εκείνη την στιγμή εμφανίζεται το πνεύμα του Καρναβαλιού και τον κυνηγάει. Αρχίζει ουσιαστικά μία διάδραση, να παίζουν όλα τα παιδιά μαζί και εμφανίζεται και το αντίπαλο δέος, οι πολίτες, οι χαρακτήρες της Αθήνας και της Σπάρτης που υποτίθεται ότι τον φθονούν και τον κυνηγούν μαζί με τα παιδιά. Αυτή είναι η βασική διάδραση. Και στο τέλος ανεβαίνουν όλα τα παιδιά και γίνεται ένα πάρτι. Το κυριότερο στοιχείο σε αυτό είναι πως έχω διατηρήσει τον αστεϊσμό με τα φαγητά και τον αστείο διάλογο που υπάρχει στο τέλος στους Αχαρνής.

Αν υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει τον Αριστοφάνη, αυτή είναι η βωμωλοχία. Ήταν μία πρόκληση το να κρατήσετε το κωμικό στοιχείο, αφαιρώντας τις βωμολοχίες;

Όταν διασκευάζει κάποιος ένα έργο θα πρέπει να έχει στο μυαλό του το σε ποιον απευθύνεται. Αυτό είναι το σημαντικότερο. Επειδή ο Αριστοφάνης έκανε κωμωδία για την πόλιν τον Αθηναίων, αυτό που έκανα ήταν το να δω πού απευθύνομαι εγώ: σε παιδιά. Άρα αμέσως βγαίνει η πόλη. Δεν με ενδιαφέρει να σατιρίσω τον αρχαίο Λάμαχο που –κακά τα ψέματα- δεν τον ξέρουν ούτε οι νέοι Έλληνες, ούτε με ενδιαφέρει να κρατήσω την βωμολοχία. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν το πώς θα φέρω σε καθημερινά παιδιά τον Αριστοφάνη, να μπει στο μυαλό τους, να τους περάσει και ένα μήνυμα για την Ειρήνη. Οτιδήποτε κάνω σε δραματουργία, κοιτάω τι θα διασκευάσω και σε ποιο κοινό απευθύνομαι. Το να βγάλω την βωμολοχία ήταν το εύκολο κομμάτι. Το δύσκολο ήταν να κάνω κατανοητό το έργο στα παιδιά. Μέσα από την άμεση απεύθυνση, εν είδη τραγικής ειρωνείας, των ηθοποιών υπάρχει μία αλληλεπίδραση που καθιστά το έργο κατανοητό. Όταν π.χ. έχω βάλει τον Πέρση πρέσβη να μιλάει αρχαία – μια φράση όλη κι όλη – γυρνάει ο Καρναβαλόπολις και τα ρωτάει «καταλάβατε τι λέει;». Εκείνη την στιγμή τα προκαλώ να πουν «όχι» και με τέτοιες τεχνικές τα «βάζω» στο έργο.

Συνήθως τον Αριστοφάνη τα παιδιά τον έχουν συνδέσει με το σχολείο.

Ήθελα να ξεφύγω από αυτό το πλαίσιο, το σχολικό. Δεν ήθελα να είναι άλλη μία θεατρική παράσταση, ήθελα να είναι μία παράσταση που θα πάνε και θα συμμετέχουν. Μάλιστα στην αρχή θα ενημερώνονται οι γονείς να αφήνουν μπροστά τα παιδιά – με επίβλεψη εννοείται- γιατί θα συμμετέχουν κανονικά στο Χορικό.

Πόσο σοβαροί είναι οι κωμικοί ήρωες του Αριστοφάνη και στην συγκεκριμένη κωμωδία;

Όσο και να ακούγεται παράδοξο, είναι αρκετά σοβαροί, γιατί όπως λέει ο ίδιος ο Αριστοφάνης –και το έχω διατηρήσει- η τραγωδία είναι καλή αλλά και η κωμωδία έχει κάτι να πει. Εγώ το έχω κάνει «η τραγωδία είναι καλή αλλά και η κωμωδία μας κάνει και γελάμε και εκθέτουμε τους εαυτούς μας». Είναι αρκετά σοβαροί γιατί διαπραγματεύονται σοβαρά ζητήματα. Ο Αριστοφάνης στην κωμωδία δεν καταπιάνεται με ιδιωτικές υποθέσεις, όπως ο Μένανδρος. Ο Αριστοφάνης καταπιάνεται με γενικά ζητήματα και για αυτό ακουμπάει αρκετές χορδές και της σημερινής κοινωνίας. Απλά, ο πυρήνας της κωμωδίας, ο αρχικός, είναι ότι μαζευόμαστε πολλά άτομα και «την λέμε ο ένας στον άλλο». Εγώ διατηρώ αυτό το «μπουλοκοειδές» με τα παιδιά και βγάζω στους χαρακτήρες την σοβαρότητα ώστε να υπάρχει μια απεύθυνση, να υπάρχει και ένα μήνυμα.

Στο αρχαίο κείμενο έχουμε μια σύναψη συμφωνίας με την Ειρήνη, εδώ η σύναψη της συμφωνίας γίνεται με το Πνεύμα του Καρναβαλιού. Ποια είναι τα οφέλη του καρναβαλικού πνεύματος;

Εχω κάνει μία διττή απόκλιση για να εμπεριέχει μέσα και το πνεύμα της Ειρήνης. Σε καιρό ειρήνης υπάρχει μέσα και το Πνεύμα του Καρναβαλιού. Άρα το Πνεύμα του Καρναβαλιού μας προσφέρει χαρά, διασκέδαση, καλοπέραση, σοκολάτες και χυμούς και χορό. Έχω εντάξει και την Ειρήνη και το Πνεύμα του Καρναβαλιού σε μια διττή υπόσταση.

Συντελεστές:

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία-δραματουργική επεξεργασία: Δ. Ζαπάντης

Εικαστική σύλληψη: Ιωαν. Κοψινης

Ενδυματολόγος: Ελ. Ασλανίδη

Επιμέλεια κίνησης- χορός: Σάντυ Πατσαούρα

Ηθοποιοί: Clarity Performers (Μαριλένα Τρακαλιανη, Βάλια Πλώτα & Σάντυ Πατσαούρα)

καθώς και η παιδαγωγός & Μαρινίκη Κόρακα.

Τεχνική κάλυψη: Μάνος Μπουσές

Διοργάνωση: ΚΕΔΗΠ-Καρναβάλι Πάτρας

Ίνφο

Το δρώμενο «Καρναβαλής» παρουσιάζεται στις Καρναβαλουπόλεις στον πολυχώρο των Παλαιών Σφαγείων Πατρών (κεντρική αίθουσα), που θα πραγματοποιηθούν:
Σάββατο 17 Φεβρουαρίου
Κυριακή 18 Φεβρουαρίου
Σάββατο 24 Φεβρουαρίου
Κυριακή 25 Φεβρουαρίου
Κυριακή 3 Μαρτίου
Ώρες διεξαγωγής Καρναβαλουπόλεων: 10.00-13.00

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News