«Δήθεν πατριώτες χαίρονται για τον Τραμπ»: Τι λέει στον Peloponnisos FM o πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς

«Αν ξεκινήσουμε την αμφισβήτηση συνόρων, που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, τότε θα υπάρχει πρόβλημα….», λέει ο Νίκος Κοτζιάς

Κοτζιά

Συνέντευξη στο Χρήστο Βεργανελάκη και στον Απόστολο Αναστασόπουλο

Οι προκλήσεις για την Ελλάδα και όλη την Ευρώπη έχουν πολλαπλασιαστεί από την ημέρα που επανεξελέγη ο Ντόναλντ Τραμπ στη θέση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, καθώς ο μεγιστάνας έχει ήδη επιδείξει μια σειρά από παρεμβατικές προθέσεις που αναμφίβολα θα επηρεάσουν τις ζωές μας.

Με αφορμή την εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ στην αίθουσα του Εμπορικού Συλλόγου της Πάτρας την Πέμπτη, και την ομιλία του, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς παραχώρησε συνέντευξη στον Peloponnisos FM 104.1. Οπως ήταν προφανές, τη συζήτηση μονοπώλησαν τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, αλλά και πώς επιδρά στη χώρα μας το φαινόμενο Τραμπ.

-Από τη στιγμή που ορκίστηκε ο Ντόναλντ Τραμπ υπάρχει μια ανησυχία. Πρέπει να τρομάζουμε ως Ευρωπαίοι για τα όσα μας επιφυλάσσει ή είναι κινήσεις εντυπωσιασμού;

Οι κινήσεις που κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αντιφατικές. Σας φέρνω μόνο ένα παράδειγμα για τους δασμούς προαναγγέλλει: Δασμοί σημαίνουν άνοδο του δολαρίου. Οποτε έβαζαν δασμούς οι ΗΠΑ, το νόμισμά τους ανέβαινε και εξισορροπούσαν τους δασμούς με την τιμή των νομισμάτων. Επιπλέον, θα φέρει μεγάλους πληθωρισμούς αυτή η διαδικασία. Εκτιμώ πως δεν τα έχει σκεφτεί καλά ο κ. Τραμπ.

Γενικότερα, εμένα προσωπικά δεν με τρομάζει τίποτα. Σκέφτομαι όμως τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπιστεί. Οταν πρωτοακούστηκε το όνομα του Τραμπ το 2016, του έγραψα μια επιστολή και ήρθα σε αλληλογραφία, γιατί ήταν πιθανό να είναι υποψήφιος πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων. Το ίδιο έκανα και με τους υποψήφιους των Δημοκρατικών.

Οταν εξελέγη το 2016, τους επισκέφθηκα στην Αμερική. Επίσης τους επισκέφθηκα και αφού είχαν εκλεγεί οκτώ ημέρες πριν ορκιστεί ως νέος πρόεδρος. Εκεί έκανα μια σειρά από διευκρινήσεις και συμφωνίες. Τότε ο Τραμπ είχε πολλούς Ελληνοαμερικάνους στο επιτελείο του. Ο προσωπάρχης ήταν Ελληνοαμερικάνος, και ήταν κάτι αντίστοιχο σαν τον πρωθυπουργό. Είχαμε κάνει μια σειρά από προληπτικές συμφωνίες σχετικές με τα ελληνοτουρκικά. Κατόπιν είχα δει και τον σύμβουλό του Εθνικής Ασφάλειας. Μάλιστα, μας είχε ζητηθεί βοήθεια με προτάσεις για τη διαμόρφωση των θέσεών τους σε περιοχές που βρίσκεται κοντά η Ελλάδα. Αντί να μας πουν τι να κάνουμε, τους δώσαμε οκτώ κείμενα για όσα έπρεπε να γίνουν για να υπάρχει ασφάλεια στην περιοχή. Αναζητούσαν τη γνώμη μας.

Το θέμα δεν είναι το πρόβλημα, αλλά ότι πρέπει να αξιολογήσουμε τι πρέπει να κάνουμε. Βλέπουμε πολλούς εθνικόφρονες, που το παίζουν δήθεν πατριώτες, να χαίρονται που βγήκε ο Τραμπ. Ομως, σημειώνω το εξής: Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Τραμπ θέτει προβλήματα συνόρων και εθνικών κρατών. Αν ξεκινήσουμε την αμφισβήτηση των συνόρων που στην ουσία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, τότε θα υπάρχει πρόβλημα.

Αυτό που ενδιαφέρει είναι να μην έχουμε ένα κλίμα, που αυτοί που αμφισβητούν τα σύνορα, το status quo, και είναι αναθεωρητικές δυνάμεις, να νιώσουν ότι έχουν δυνατότητες να προχωρήσουν τις παράνομες διεκδικήσεις τους που είναι και σε βάρος του Διεθνούς Δικαίου.

Επίσης να μην υπάρχουν πόλεμοι στην περιοχή, αφού υπάρχουν εν δυνάμει συγκρούσεις, όπως Σερβία-Κόσοβο ή εσωτερικά στη Βοσνία. Αν περάσει η γραμμή αμφισβητήσεις των συνόρων θα έχουμε μεγάλες συγκρούσεις με επιπτώσεις και για την Ελλάδα. Επιπλέον, το θράσος του Ερντογάν όσον αφορά το τόξο Κύπρος-Αιγαίο-Θράκη θα αυξηθεί αν αποδεχτούμε ότι είναι φυσιολογική κατάσταση. Το διεθνές περιβάλλον είναι ρευστό στην περιοχή μας με πολλαπλούς πολέμους. Το τελευταίο που μας χρειάζεται είναι οι αναθεωρητικές δυνάμεις να νιώσουν ότι έχουν ούριο άνεμο στα πανιά του αναθεωρητισμού και της κατάργησης των σημερινών συνόρων. Για εμάς είναι θέμα αρχής να μην επιτρέψουμε την αμφισβήτηση των κεκτημένων της ειρήνης στην Ευρώπη.

Δεν μπορεί η πολιτική ηγεσία του τόπου να μην αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να αποκτήσουμε ένα ρευστό κλίμα που θα αμφισβητηθούν αυτά που θεωρούμε κεκτημένα και δικαιώματά μας.

-Ποια πρέπει να είναι η στάση της Ελλάδας από εδώ και πέρα; Εχει καθυστερήσει η παρέμβαση Ελλήνων αξιωματούχων;

Πήγε η υφυπουργός Εξωτερικών, έμπιστη της οικογένειας Μητσοτάκη, η κ. Παπαδοπούλου, αλλά δεν είδε σημαντικά πρόσωπα στην Αμερική. Επρεπε να πάει ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών αντί να τεμπελιάζει, γιατί τεμπελιάζει τελευταία, και να δει όλη την ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού κόμματος πριν ορκιστεί.

Είχε τύχει να είμαι στο Χάρβαρντ το 2001 και είχα δει την Κοντολίζα Ράις που έγινε σύμβουλος ασφαλείας και είχε ταξιδέψει ο Γιώργος Παπανδρέου. Είχε κάνει συμφωνία ότι το casus belli του Ετζεβίτ και της Τουρκίας για τυχόν ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα επιτραπεί. Οταν ο Ετζεβιτ, πήγε η τουρκική κυβέρνηση μετά την εκλογή για να μιλήσει με τις ΗΠΑ για το Κυπριακό, οι Αμερικάνοι είπαν πως έχουν κάνει δεσμευτικές συμφωνίες με τους Ελληνες και δεν μπορούσαν να πειράξουν την Κύπρο. Οπως θυμάστε, είναι από τις σπάνιες φορές που η Τουρκία δεν υλοποίησε τις απειλές της.

Αρα έπρεπε να έχουμε πάει και να έχουμε κουβεντιάσει δεσμευτικά για ορισμένα πράγματα. Δεύτερον, πρέπει να δούμε καλά τις συμμαχίες μας στην περιοχή. Η ελληνική κυβέρνηση εδώ και πέντε χρόνια δεν έχει κάνει ούτε μία συμφωνία με κάποια βαλκανική χώρα. Δεν έχουμε κάνει τίποτα με τα μνημόνια της Βορείου Μακεδονίας που αφορούν και ζητήματα άμυνας, δεν έκανε τίποτα απέναντι στον πρόεδρο της Αλβανίας που συμπεριφέρεται με αλυτρωτισμούς και έρχεται προκλητικά στην Ελλάδα με την ανοχή της κυβέρνησης, δεν έχουμε κάνει τίποτα με τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Ολα αυτά είναι επείγοντα να τα κάνουμε.

Πριν έναν μήνα είχα μια συζήτηση με τον κ. Γεραπετρίτη και τον κ. Βενιζέλο στο «King George». Του είπα πως πρέπει να ανασυντάξουμε τους διεθνείς θεσμούς που είχα συγκροτήσει με πρωτοβουλία ελληνική στην περιοχή. Να μην περιοριζόμαστε στις τριμερείς με Αίγυπτο και Ισραήλ, αλλά να αναβιώσουν οι τριμερείς με Παλαιστίνη, Λίβανο και Ιορδανία. Θα πρέπει να ταξιδέψει ακόμα και στην Τεχεράνη. Είναι εθνικά αναγκαίο. Πρέπει να μελετηθεί η κατάσταση.

Η κυβέρνηση δεν έχει εργαλεία να μεσολαβήσει για την προάσπιση των Χριστιανών στην περιοχή και την προάσπιση των ελληνικών πληθυσμών. Πρέπει να ανασυνταχθούν. Τα εγκατέλειψαν. Δεν έκαναν τίποτα στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Είμαστε χωρίς εργαλεία διεθνούς πολιτικής.

-Είπατε ότι τεμπελιάζει ο κ. Γεραπετρίτης. Το θέμα είναι πως τεμπελιάζει ή πως δεν έχει τη βούληση η κυβέρνηση να κάνει όσα περιγράψατε;

Εγώ τα λέω ευγενικά. Σε αυτή τη συζήτηση είπα στον κ. Γεραπετρίτη πως η Τουρκία έχει τεράστια επιρροή στη νέα κυβέρνηση της Συρίας. Πρέπει να τρέξουμε του είπα και μου απάντησε ότι πέντε μέρες έχει που έπεσε ο Ασαντ και βλέπετε ήδη την επιρροή της Τουρκίας. Το μόνο που τον δικαιολογεί είναι πως δεν έχει εμπειρία από την περιοχή. Ο υπουργός διαβεβαίωνε σε επίσημη ομιλία ότι η Τουρκία δεν έχει επιρροή στη Συρία. Τι να σας πω από κει και πέρα.

-Ο κ. Καραμανλής και ο κ. Σαμαράς έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους. Αρα τις συμμερίζεστε;

Η διαφορά μας είναι ότι στον πολιτικό χώρο που συνεργάζομαι κάνουμε συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών. Ορθώς εκφράζονται ανησυχίες, αλλά το πρόβλημά μου δεν είναι να ανησυχώ, αλλά να προτείνω και να δίνω διεξόδους. Δυστυχώς αυτά τα εργαλεία δεν κοινοποιήθηκαν στην κοινή γνώμη.