Έλενα Νικολάου: Η εκπαιδευτικός και η «γνωριμία» με την ιαπωνική τεχνική origami

«Με έχει απογοητεύσει o τρόπος που λειτουργεί το σύστημα για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, πολλά πράγματα λειτουργούν χωρίς συγκεκριμένο μακροχρόνιο προγραμματισμό, ώστε να μπορεί κανείς να οργανώσει τη ζωή του».

Είναι εκπαιδευτικός, κατασκευάζει -σε επαγγελματικό επίπεδο- origami, ενώ το μεταπτυχιακό της στην «Παιδαγωγική της μουσικής» της άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο, που θεωρεί «βιταμίνη» της. Η Ελενα Νικολάου είναι πολυδιάστατη, δημιουργική, αγαπά τις προκλήσεις και νιώθει ευγνώμων για όσα πάνε καλά στη ζωή της.

Εντονότερες μνήμες από τα παιδικά σου χρόνια;

Εχω πολλές αναμνήσεις από τη δουλειά της μαμάς μου. Εχει παιδικό σταθμό στο Αγρίνιο, κι έτσι μεγάλωσα παρατηρώντας τη λειτουργία ενός σχολείου εκ των έσω. Συμμετείχα ενεργά και έμαθα πολλά πράγματα βιωματικά για την εκπαίδευση των μικρών παιδιών. Εντονες μνήμες έχω κι από εκδρομές με την οικογένειά μου κι από την ομάδα σύγχρονου χορού που ήμουν μέλος. Περνούσαμε φανταστικά και ήμασταν πολύ δεμένες.

Συνεπώς, έγινες δασκάλα επειδή…

Επέλεξα πολύ οργανικά και αυτόματα τη συγκεκριμένη δουλειά λόγω εξοικείωσης με το αντικείμενο. Μου αρέσει να εμβαθύνω στον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε –ατομικά και σε ομάδα- και στο πώς αυτό μπορεί να γίνει με ενδιαφέροντα τρόπο για τα παιδιά στις συνθήκες του δημόσιου σχολείου. Απολαμβάνω να συζητώ με τα παιδιά. Ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τον κόσμο και αντιδρούν έχει κάτι αναζωογονητικό.

Πώς θα περιέγραφες την πορεία σου έως τώρα ως αναπληρώτρια εκπαιδευτικός;

Μου έχει διδάξει πολλά. Τα πρώτα χρόνια είχα μεγάλο ενθουσιασμό. Μου άρεσε η αλλαγή τόπων, σχολείων και συνθηκών (άλλοτε διάσπαρτες ώρες σε διαφορετικές τάξεις, άλλοτε στην εκπαίδευση μειονοτήτων/ευάλωτων πληθυσμών, άλλοτε ως δασκάλα τάξης). Ταυτόχρονα, όμως, με έχει απογοητεύσει o τρόπος που λειτουργεί το σύστημα για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, πολλά πράγματα λειτουργούν συγκυριακά και χωρίς συγκεκριμένο μακροχρόνιο προγραμματισμό, ώστε να μπορεί κανείς να οργανώσει τη ζωή του.

Τι αγαπάς στη δουλειά σου και τι ενδεχομένως σε δυσκολεύει;

Αγαπώ τις όμορφες και αστείες στιγμές που προκύπτουν μέσα στην κατά τα άλλα προγραμματισμένη καθημερινότητα και τις στιγμές που νιώθω ότι τα παιδιά διασκεδάζουν μαθαίνοντας κάτι. Με δυσκολεύουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται από τον εκπαιδευτικό κι έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, σε σημείο που θεωρώ ότι δυσχεραίνουν το εκπαιδευτικό έργο. Επίσης οι απότομες αλλαγές που γίνονται στην προσπάθεια να ακολουθηθούν ευρωπαϊκά πρότυπα χωρίς να βελτιωθούν πρώτα οι υπάρχουσες συνθήκες.

Υπάρχει, όμως και η καλλιτεχνική σου πλευρά: Origami. Πότε και πώς έγινε η γνωριμία σου με τη συγκεκριμένη ιαπωνική τεχνική;

Παίζω με τα origami πολλά χρόνια τώρα. Η σχέση αυτή έχει αναπτυχθεί σταδιακά αλλά σταθερά. Δεν θυμάμαι ακριβώς την αρχή της, νομίζω κάποιο σεμινάριο κατασκευών με χαρτί στην Αθήνα που περιλάμβανε και origami. Ασχολούμουν πάντα με χειροποίητες κατασκευές, αλλά κάπως μέσα στα χρόνια ξεχώρισα τα origami. Η μετατροπή ενός φύλλου χαρτιού σε σχήματα, αντικείμενα, ζώα κ.λπ. μέσα από διπλώσεις και τσακίσεις με μάγευε και συνεχίζει να με μαγεύει με τον ίδιο τρόπο μέχρι σήμερα.

Η σχέση αυτή εξελίχθηκε και σε επαγγελματικό επίπεδο –ακόμα και στο θέατρο. Θα μας πεις;

Η κατασκευή origami σε επαγγελματικό επίπεδο, έχει πάρει κατά καιρούς διάφορες μορφές (κατασκευή κοσμημάτων, διακοσμητικών, δώρων, διακόσμηση επαγγελματικών χώρων, σκηνογραφία). Μου έδωσε νέα στόχευση και ισχυρό κίνητρο. Κάθε φορά ανυπομονώ για την επόμενη πρόκληση. Η πρώτη μου επαφή με το κομμάτι της σκηνογραφίας ήταν με την κατασκευή μέρους της σκηνογραφίας για την παράσταση «Οι κάτω απ’ τ ’αστέρια» που αισθητικά ταίριαζε, κατά τη γνώμη μου, με την μινιμαλιστική φιλοσοφία του origami. Αυτόν τον καιρό δουλεύω πάνω στη σκηνογραφία της παράστασης «Email στα δέντρα», του Τηλέμαχου Τσαρδάκα, που θα ξεκινήσει στο θέατρο act τον Μάρτιο.

Μέσα από αυτή σου τη δημιουργική πτυχή, ανακάλυψες κάτι καινούργιο για την Ελενα;

αρατήρησα πόσο με ηρεμεί να κατασκευάζω με τα χέρια μου. Οτι κάτι που σου πάει και το κάνεις με την καρδιά σου, μπορεί να σε οδηγήσει από μόνο του κάπου χωρίς να το έχεις προσχεδιάσει.

Και η μουσική; Τι θέση κατέχει στη ζωή σου;

Κεντρική και περίοπτη θέση. Κάτι σαν βιταμίνη. Το καλοκαίρι ολοκλήρωσα το πτυχίο αρμονίας στο ωδείο κι ελπίζω να συνεχίσω τις σπουδές μου. Ηταν ευλογία το μεταπτυχιακό μου «Παιδαγωγική της μουσικής» στο τμήμα Μουσικών Σπουδών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Δεν ήταν απλώς κάποιες τυπικές μεταπτυχιακές σπουδές. Μου άνοιξαν τη πόρτα σε έναν καινούργιο κόσμο, τόσο σε μουσικό όσο και σε παιδαγωγικό επίπεδο. Γνώρισα εξαιρετικές εκπαιδευτικούς, μουσικούς και ερευνήτριες, με κάποιες από τις οποίες συνεργαστήκαμε και στη συνέχεια.

Ποια τα ισχυρά σου «όπλα» σε τυχόν εμπόδια/δυσκολίες;

Η ευγνωμοσύνη για όσα πάνε καλά στη ζωή μου, ο καθαρός αέρας και μια εξόρμηση, μερικές στιγμές ηρεμίας και ανασύνταξης, η συζήτηση με δικούς μου ανθρώπους, φίλους που μοιραζόμαστε όσα μας συμβαίνουν κι αυτό μου δίνει δύναμη.

Ονειρεύεσαι να

εξελίξω την ενασχόλησή μου με τα origami. Εχω πάρα πολλές ιδέες, καλλιτεχνικές και επαγγελματικές, κι εύχομαι να τις υλοποιήσω άμεσα.