ΗΠΑ υπό πίεση: Η επιθετική πολιτική Τραμπ χτυπά το ΑΕΠ και τις διεθνείς ισορροπίες
Οι εμπορικές πολιτικές των Ηνωμένων Πολιτειών, με αιχμή τους δασμούς που προώθησε ο πρόεδρος Τραμπ, δείχνουν ήδη τις συνέπειές τους στην παγκόσμια οικονομία, με τις ΗΠΑ να καταγράφουν αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης για πρώτη φορά μετά την πανδημία.
Απτές επιπτώσεις είχε ήδη πριν από την πλήρη εφαρμογή της η επιθετική πολιτική δασμών του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία για τις μεγαλύτερες οικονομίες. Οι μεταβολές στις εμπορικές ροές επηρέασαν την ανάπτυξη, με τις ΗΠΑ να σημειώνουν μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο – την πρώτη αρνητική μεταβολή από το 2022.
Η εξέλιξη αυτή αποτέλεσε έκπληξη για τους αναλυτές, που περίμεναν επιβράδυνση αλλά όχι αρνητικό πρόσημο, δεδομένης της προηγούμενης ισχυρής πορείας της αμερικανικής οικονομίας. Κύρια αιτία ήταν η αλματώδης αύξηση των εισαγωγών κατά 51%, καθώς οι επιχειρήσεις έσπευσαν να ενισχύσουν τα αποθέματά τους ενόψει των αυξήσεων τιμών λόγω των επικείμενων δασμών. Ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ υπολογίζεται σε πέντε ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες – ποσοστό πρωτοφανές για τα δεδομένα της χώρας.
Η έναρξη της συζήτησης για την επιβολή δασμών έγινε μετά την ορκωμοσία Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, ενώ τα πρώτα μέτρα εφαρμόστηκαν στα τέλη Φεβρουαρίου και αρχές Μαρτίου. Οι μαζικοί δασμοί, που ανακοινώθηκαν στις 2 Απριλίου, εκτόξευσαν τον μέσο δασμολογικό συντελεστή πάνω από το 20%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 100 ετών. Ακολούθησε περιορισμός στο 10% και αναστολή της εφαρμογής υψηλότερων συντελεστών για 90 ημέρες, με στόχο νέες εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Επιπλέον, επιβλήθηκαν ειδικοί δασμοί σε κλάδους όπως το αλουμίνιο, ο χάλυβας και τα αυτοκίνητα, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης. Παράλληλα, η μείωση των δημόσιων δαπανών κατά 5,1% (1,4% σε ομοσπονδιακό επίπεδο) επιβάρυνε την οικονομία, στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας με «οδηγό» την υπηρεσία DOGE υπό τον Έλον Μασκ.
Η κατανάλωση διατηρήθηκε αυξητική (1,8%), αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό, ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν αύξηση 7,8%, κυρίως λόγω ενίσχυσης στον εξοπλισμό (22,5%) – μία ακόμη ένδειξη επιτάχυνσης αγορών πριν τις αυξήσεις τιμών.
Παρότι η οικονομία δεν έχει περάσει ακόμη τεχνικά σε ύφεση, αρκετοί οικονομολόγοι εκτιμούν πως αυτό μπορεί να συμβεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2025. Η αβεβαιότητα που δημιουργείται πλήττει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων, εντείνοντας τις ανησυχίες.
Στον αντίποδα, η αποθεματοποίηση από τις ΗΠΑ οδήγησε σε άνοδο των εξαγωγών για Κίνα και ΕΕ, ενισχύοντας προσωρινά τη μεταποιητική δραστηριότητα. Ωστόσο, μετά την εφαρμογή δασμών 145% σε αρκετά κινεζικά προϊόντα, οι παραγγελίες μειώθηκαν, προκαλώντας πιέσεις στο Πεκίνο για στήριξη της οικονομίας. Η Capital Economics προβλέπει ότι οι κινεζικοί ρυθμοί ανάπτυξης θα πέσουν στο 3,5% φέτος, παρά τις όποιες δημοσιονομικές παρεμβάσεις.
Στην Ευρωζώνη, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,4% το α’ τρίμηνο, με ετήσιο ρυθμό 1,2%. Η άνοδος αποδίδεται πιθανότατα στην αύξηση εξαγωγών προς τις ΗΠΑ πριν την εφαρμογή των δασμών, όμως η συνέχεια προμηνύεται πιο δύσκολη. Με δασμούς 10% σε περισσότερα προϊόντα και 25% σε αυτοκίνητα, αλουμίνιο και χάλυβα, το σοκ ζήτησης αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά και τις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
