Πάτρα – Φωτιά στον ΧΥΤΑ Ξερόλακκας: Μια κρίση που αφήνει ερωτήματα

Πελοπόννησος Newsroom

Η πρόσφατη πυρκαγιά της Πάτρας που πέρασε εντός του ΧΥΤΑ Ξερόλακκας δεν ήταν ένα απλό περιστατικό. Ηταν ένα γεγονός που αποκάλυψε, με τον πιο σκληρό τρόπο, τόσο τα όρια της ανθρώπινης παρέμβασης απέναντι στη φύση και την καταστροφή, όσο και τα μεγάλα κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν στις κρίσιμες υποδομές της πόλης.

Η δημοτική αρχή και οι υπηρεσίες έκαναν μια λεπτομερή καταγραφή των γεγονότων. Το χρονικό της φωτιάς, οι καταστροφές που προκλήθηκαν και οι ενέργειες που έγιναν για τον περιορισμό της, αποτυπώθηκαν με ακρίβεια. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του ΧΥΤΑ, με αυτοθυσία και αποφασιστικότητα, πάλεψαν για να αποτρέψουν μια ολοκληρωτική καταστροφή. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι η στάση τους έσωσε κρίσιμες εγκαταστάσεις και τον στόλο των οχημάτων καθαριότητας του Δήμου και όχι μόνο.

Ωστόσο, η κρίση αυτή αφήνει πίσω της μια σειρά από αμείλικτα ερωτήματα.

ΝΟΙΚΟΚΥΡΕΜΑ

Η αλήθεια είναι ότι η λειτουργία του ΧΥΤΑ είχε βελτιωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια. Από τα πρώτα βήματα της Λαϊκής Συσπείρωσης στη διοίκηση του Δήμου, έγιναν σημαντικές παρεμβάσεις: τα απορρίμματα συμπιέζονται και καλύπτονται καθημερινά, τα στραγγίσματα οδηγούνται στον βιολογικό καθαρισμό, κατασκευάστηκαν δεξαμενές για τη διαχείριση μεγάλων ποσοτήτων υδάτων και εγκαταστάθηκαν συστήματα παρακολούθησης.

Επιπλέον, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, υλοποιήθηκαν μετρήσεις και αναλύσεις που πιστοποιούσαν την ορθή λειτουργία του ΧΥΤΑ.

Εφαρμόστηκαν λύσεις για την αποτροπή κατολισθήσεων, οργανώθηκε η κοπή και θρυμματισμός κλαδεμάτων ώστε να περιοριστεί ο όγκος και ο κίνδυνος ανάφλεξης, ενώ μπήκαν σε λειτουργία κάμερες για την έγκαιρη ανίχνευση εστιών φωτιάς.

Το πιο σημαντικό βήμα ήταν η εγκατάσταση συστήματος συλλογής και καύσης βιοαερίου, με τον πυρσό να λειτουργεί αδιάκοπα μέχρι την πυρκαγιά. Ολα αυτά είχαν βελτιώσει την εικόνα του ΧΥΤΑ και, σε γενικές γραμμές, περιόρισαν την όχληση προς τους περιοίκους.

ΧΡΟΝΙΚΟ

Η φωτιά που ξεκίνησε στις 12 Αυγούστου από τη Βούντενη πέρασε στην Ξερόλακκα την επόμενη ημέρα, χτυπώντας στο πιο ευάλωτο σημείο: τον πυρσό καύσης του βιοαερίου. Οι ισχυροί άνεμοι μετέτρεψαν τη φλόγα σε πύρινη λαίλαπα που τύλιξε το ημερήσιο μέτωπο ταφής και πολύ γρήγορα κατέκαψε ολόκληρο το κύτταρο των τελευταίων τεσσάρων χρόνων που είχε υποδεχτεί μισό εκατομμύριο τόνους απορριμμάτων:

Μέσα σε λίγες ώρες, οι φλόγες επεκτάθηκαν σε όλη την έκταση των 400 στρεμμάτων. Το πλυντήριο των απορριμματοφόρων, οι δεξαμενές στραγγισμάτων, το εργοστάσιο ανακύκλωσης, ακόμη και ο χείμαρρος Καραβάς βρέθηκαν στο μέτωπο της καταστροφής. Οι υπηρεσίες έθεσαν άμεσες προτεραιότητες: να σωθούν ο στόλος, το εργοστάσιο, το βενζινάδικο και οι χώροι ογκωδών απορριμμάτων.

Ο αγώνας των εργαζομένων και των μηχανημάτων ήταν τιτάνιος, όπως και των πυροσβεστικών δυνάμεων. Στην πράξη, η φωτιά δεν μπορούσε να σβήσει με νερό -οι υψηλές θερμοκρασίες και η φύση των απορριμμάτων απαιτούσαν σκέπασμα με τεράστιες ποσότητες χώματος ώστε να διακοπεί η παροχή οξυγόνου. Σε βάθος δεκαημέρου χρειάστηκαν περίπου 35.000 κυβικά μέτρα χώματος για να επιτευχθεί η πλήρης κατάσβεση. Αυτή η ποσότητα χώματος θα μπορούσε να καλύψει 83 γήπεδα μπάσκετ σε ύψος ενός μέτρου.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Παρά την υπεράνθρωπη προσπάθεια και τη στοιχειώδη διασφάλιση των υποδομών, η πυρκαγιά άφησε πίσω της σημαντικές ζημιές: καταστροφή του συστήματος καύσης βιοαερίου, σωληνώσεων στραγγισμάτων, καμερών και τμήματος της περίφραξης. Το πιο ανησυχητικό, όμως, δεν είναι μόνο η αποκατάσταση αυτών των ζημιών -όσο κι αν οι διαδικασίες του Δημοσίου υπόσχονται αργοπορία.

Το πραγματικό ερώτημα είναι αν οι υποδομές αυτές είναι επαρκώς ασφαλείς για το μέλλον.

⦁ Μπορούν τα συστήματα αυτόματης πυρόσβεσης να γίνουν πιο αποτελεσματικά;
⦁ Χρειάζεται να αναθεωρηθεί το πρωτόκολλο έκτακτης ανάγκης με βάση την εμπειρία της φωτιάς;
⦁ Είναι επαρκείς οι αντιπυρικές ζώνες γύρω από τον ΧΥΤΑ;
⦁ Πόσος χρόνος θα απαιτηθεί για να αποκατασταθεί πλήρως ο πυρσός καύσης βιοαερίου, ώστε να αποφευχθούν νέοι κίνδυνοι εκρηκτικότητας ή ρύπανσης;

ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Η πυρκαγιά στην Ξερόλακκα λειτούργησε σαν σκληρό crash test για το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων της Πάτρας. Εδειξε ότι, παρά τις σημαντικές βελτιώσεις, οι κίνδυνοι παραμένουν μεγάλοι καθώς δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για το πότε θα κλείσει οριστικά ο σκουπιδότοπος.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτή η εμπειρία θα οδηγήσει σε ουσιαστική αναθεώρηση πολιτικών, σε μεγαλύτερη επένδυση στην πρόληψη και στη δημιουργία μιας ασπίδας προστασίας που θα αντέχει σε ακραίες συνθήκες.

Η τοπική κοινωνία αναγνώρισε και χειροκρότησε την αυταπάρνηση των εργαζομένων. Ομως, δεν μπορεί να αρκεστεί σε αυτό. Χρειάζεται διαρκής επαγρύπνηση, θεσμικές αλλαγές και αποφασιστικότητα. Γιατί αν κάτι απέδειξε η φωτιά στον ΧΥΤΑ Ξερόλακκας, είναι ότι ακόμη και η «καλή οργάνωση» μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκής όταν η πρόληψη δεν έχει πάει μέχρι το τέλος.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News