Πιο κοντά Ελλάδα με Τουρκία…μακριά η Χάγη – Αναλύουν στη «Π» Σταθακόπουλος, Τσάλτας, Λυκοκάπης

Ο βασικός στόχος επιτεύχθηκε. Δεν ξέφυγε η κατάσταση, δεν ήταν ψυχρό το κλίμα. Απεναντίας. Και οι δύο ηγέτες έδειξαν ολοφάνερα πως στην παρούσα φάση τούς ενδιαφέρει να διατηρηθεί πάση θυσία το καλό κλίμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, συναντήθηκαν στο «σπίτι της Τουρκίας» και μάλλον απέφυγαν να μπουν σε θέματα ουσίας, επιλέγοντας να γίνει αυτό προσεχώς.

Ενδεικτικό του καλού κλίματος και της σύμπλευσης είναι ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να εκδώσουν κοινό ανακοινωθέν.

Στη συνάντηση συμφωνήθηκε ο οδικός χάρτης των επαφών, με ορόσημο τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.

«Είχαμε μια παραγωγική συζήτηση με τον πρόεδρο Ερντογάν, παρουσία των υπουργών Εξωτερικών και των διπλωματικών μας συμβούλων. Συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να εμβαθύνουμε το θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το οποίο έχει εγκαθιδρυθεί τους τελευταίους μήνες και προσδιορίσαμε με σαφήνεια το επίπεδο των επαφών και των συναντήσεων για το επόμενο διάστημα, σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, μέτρων οικοδόμησης, οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά και προώθησης της θετικής ατζέντας» επισήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του μετά από τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας.

«Μακάρι η συνάντησή μας με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να είναι επωφελής για τη χώρα και την περιοχή μας» ανέφερε σε ανάρτησή του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Οπως συμφώνησαν οι δύο πλευρές, τα επόμενα βήματα είναι:

-Πολιτικός διάλογος που θα εκκινήσει στις 16 Οκτωβρίου.

-Θετική ατζέντα που θα εκκινήσει στις 17 Οκτωβρίου.

-Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, στα μέσα Νοεμβρίου.

-Συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δεκεμβρίου.

Ανώτατες πηγές της ελληνικής πλευράς αναφέρουν ότι το θετικό κλίμα αντανακλά την ειλικρινή διάθεση για συνέχιση της αποκλιμάκωσης και αποφυγή της επιθετικής ρητορικής. Επίσης, θεωρείται πολύ θετικό ότι και οι δύο πλευρές είναι συνεπείς και τηρούν αυτά που έχουν συμφωνήσει.

Αναφορικά με τον πυρήνα των μεγάλων και σοβαρών προβλημάτων, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «δεν μπορούμε να βάζουμε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, υπάρχει σαφής οδικός χάρτης που πρέπει να ακολουθήσουμε. Τα ζητήματα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας είναι περίπλοκα και δεν λύνονται από τη μία μέρα στην άλλη» ενώ αναφέρθηκε ξανά ότι η Χάγη είναι μακριά.

Σχετικά με το Κυπριακό, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η Ελλάδα δεν δέχεται συζήτηση για λύση εκτός του πλαισίου του ΟΗΕ και θεωρούν αντιπαραγωγική η επιμονή της Τουρκίας σε αναζήτηση άλλων επιλογών.

Ως προς το μεταναστευτικό, και οι δύο πλευρές υπογράμμισαν ότι αποτελεί κοινή πρόκληση, ενώ στη συνάντηση συζητήθηκε και η κλιματική κρίση.

Ανώτατη κυβερνητική πηγή αναγνώριζε πως σε σχέση με την προηγούμενη συνάντηση των δύο ηγετών στο Βίλνιους της Λιθουανίας, «έγινε ένα βήμα παραπάνω» στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εξηγώντας, μεταξύ άλλων, ότι «είναι πολύ θετικό ότι κατεγράφη ειλικρινής διάθεση από την πλευρά της Τουρκίας, ώστε να υπάρξει συνέχεια στην αποκλιμάκωση της έντασης».

Η ίδια πηγή υπογράμμιζε ότι «η διαφύλαξη του καλού κλίματος, αλλά και η καλλιέργεια αμοιβαίου κλίματος εμπιστοσύνης είναι απαραίτητη προϋπόθεση» για την περαιτέρω εξομάλυνση των διμερών μας σχέσεων με την Τουρκία.

Σε ερώτηση για το κατά πόσον οι δύο ηγέτες υπεισήλθαν στο ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ανώτατη κυβερνητική πηγή αρκέστηκε να τονίσει πως «πρόκειται για ένα περίπλοκο ζήτημα» και ότι χρειάζεται χρόνος, προκειμένου το θετικό κλίμα να δημιουργήσει συνθήκες, ώστε οι δύο χώρες να αποπειραθούν να επιλύσουν τη μία και μόνη διαφορά, που τις χωρίζει.

Σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, ανώτατη κυβερνητική πηγή εξηγούσε πως πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να αναφερθεί στο Κυπριακό κατά την αυριανή του ομιλία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με ανώτατη κυβερνητική πηγή, ο Ελληνας πρωθυπουργός επανέλαβε ότι οποιαδήποτε λύση στο Κυπριακό εκτός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών είναι μία άκρως αντιπαραγωγική συζήτηση, τόνισε, ωστόσο, πως έχει σημασία πως καταγράφεται θετικό momentum στις ελληνοτουρκικές σχέσεις «παρά τις μεγάλες δυσκολίες, που υπάρχουν στο Κυπριακό».

ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: «Να πέσει ο Ερντογάν στη θουκυδίδεια παγίδα»

Ο κορυφαίος στην Ελλάδα, και κατά γενική παραδοχή ένας από τους κορυφαίους τουρκολόγους-οθωμανολόγους σε παγκόσμιο επίπεδο, Δημήτρης Σταθακόπουλος, σχολίασε για την εφημερίδα «Πελοπόννησο» το «γ’ ημίχρονο» της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν.

Ο διακεκριμένος νομικός από τα Καλάβρυτα αναλύει το θέμα και προβλέπει και τα επόμενα επεισόδια του σίριαλ:

«Καταρχάς, ο λόγος που θέλαμε να επανεκλεγεί ο Ερντογάν εμείς οι Ελληνες ήταν για να συνεχίσει να εκθέτει την Τουρκία. Χθες, λοιπόν, από το βήμα του ΟΗΕ, κατά παράβαση των συνομιλιών μέχρι τώρα, ζήτησε να αναγνωρίσει η διεθνής κοινότητα τα κατεχόμενα της Κύπρου ως ανεξάρτητη χώρα. Αυτό προκάλεσε τη δυσφορία του Γκουτιέρες και γι’ αυτό πιστεύω ότι ματαιώθηκε το αυριανό (σημερινό) ραντεβού τους. Σημειολογικά, η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο σπίτι της Τουρκίας, που διπλωματικά και νομικά είναι τουρκικό έδαφος στη Νέα Υόρκη, είχε οικοδεσπότη τον Τούρκο πρόεδρο. Η συνάντηση δεν έγινε σε ουδέτερο χώρο κι αυτό εξαρχής υποδήλωνε πως η Ελλάδα, για προφανείς λόγους, δεν θα μπορούσε να διαμαρτυρηθεί επίσημα και φανερά για όσα είπε ο Ερντογάν την Τρίτη το βράδυ. Ημασταν φιλοξενούμενοι…

Αρα πήγαμε στο ραντεβού απλά για να διατηρηθεί σε ένα καλό επίπεδο η κουβέντα, έστω και ουδέτερα, με σκοπό να οδηγηθούμε στην κρίσιμη συνάντηση της 7ης Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Από τώρα πιθανολογώ ότι οι Τούρκοι θα ζητήσουν η συνάντηση να γίνει στο σπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, οπότε πάλι ίσως να είμαστε φιλοξενούμενοι. Στη χώρα μας μεν, αλλά σε τουρκικό έδαφος.

Εκτιμώ πως θα το δεχθούμε για να μη χαλάσουμε το καλό κλίμα και γιατί έχουμε συνηθίσει να αποδεχόμαστε τις ιδιορρυθμίες του Ερντογάν. Εμείς, λοιπόν, θέλουμε τον Ερντογάν να ξεσαλώνει, ακριβώς για να εκθέτει τη χώρα του και να έρχονται μετά οι σύμμαχοί μας και να του τραβάνε το αφτί, όπως τώρα ο Γκουτιέρες.
Απ’ την άλλη, καιροσκοπικά καθαρά, η Τουρκία είναι μια στο καρφί και μια στο πέταλο. Τη μια απειλεί, την άλλη ζητάει ηρεμία. Γιατί το κάνει αυτό; Για να κερδίσει χρόνο, να καμφθούν οι ενστάσεις της Επιτροπής Μενέντεζ, που έχουν διαμηνύσει στην Τουρκία «βρείτε τα με την Ελλάδα, μην κάνετε παραβιάσεις, αν θέλετε να πάρετε το F16». Για να πάρει, λοιπόν, η Τουρκία τα F16, παίζει το παιχνίδι του μορατόριουμ. Είναι θέμα χρόνου πότε θα επανέλθει στη γνώριμη, σκληρή ρητορική της. Πολύ πιθανό να συμβεί αυτό στις 29 Οκτωβρίου, που θα γιορτάζει τα 100 χρόνια τουρκικής δημοκρατίας.

Οσον αφορά την Ελλάδα: αν κάνουμε συνομιλίες με απώτερο σκοπό να δώσουμε κάτι στους Τούρκους, απλώς τους ανοίγουμε την όρεξη για να ζητήσουν κι άλλα. Αν, όμως, συνομιλούμε βασισμένοι στο δόγμα Θουκιδίδη, ώστε να χρονοτριβήσουμε για να κερδίσουμε αυτό που θέλουμε, τότε κάνουμε άριστα. Συζητάμε περί ανέμων και υδάτων, κερδίζουμε χρόνο, ευελπιστώντας πως ο Ερντογάν θα πέσει στη θουκυδίδεια παγίδα: Θα νομίσει, δηλαδή, ότι κερδίζει παντού, ότι είναι παντοδύναμος και θα προχωρήσει στα μεγαλεπίβολα σχέδιά του να φτιάξει τρία πυρηνικά εργοστάσια: στο Ακούγιου με τους Ρώσους, στη Σινόπη με τους Κορεάτες και στην Ανατολική Θράκη με τους Κινέζους. Αυτομάτως θα μετατραπεί σε μεγάλη πυρηνική δύναμη, άρα θα γίνει αντίπαλος και της Ρωσίας και των ΗΠΑ και αυτό θα καταστρέψει την Τουρκία.

Αυτό ακριβώς θέλει η Ελλάδα. Να γίνει η Τουρκία έρμαιο της μεγαλομανίας του προέδρου της. Αν η Ελλάδα κινείται σε αυτή τη λογική, για να εκτεθεί η Τουρκία, κάνει μια χαρά και δεν έχω καμία απαίτηση από τη χώρα μας να μας εξηγεί τι κάνουν. Αν όμως πραγματικά πάμε σιγά-σιγά να τους δώσουμε κάτι, τότε δεν κάνουμε καθόλου καλά».

ΛΥΚΟΚΑΠΗΣ: Το «μελανό» σημείο στη συνάντηση

Ο δημοσιογράφος-διεθνολόγος Γιώργος Λυκοκάπης κατέθεσε χθες το βράδυ τις εκτιμήσεις του για το αποτέλεσμα, ορατό ή μη ορατό, της συνάντησης του Ελληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου ηγέτη:

«Με βάση τις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση, οι δύο πλευρές φαίνεται να έκαναν το επόμενο μεγάλο βήμα, μετά τη συνάντηση στο Βίλνιους που έβαλε τέλος στο τεταμένο κλίμα ανάμεσα στον Μητσοτάκη και τον Ερντογάν.Με βάση τα ανακοινωθέντα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να εστιάσουν στη ”θετική ατζέντα”, αναζητώντας ένα πλαίσιο συνεργασίας και ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και το μεταναστευτικό, το οποίο η Τουρκία εργαλειοποιεί σχεδόν απροκάλυπτα.

Σε ό,τι έχει να κάνει με τη δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης για προσφυγή στη Χάγη, αυτή είναι η κατάληξη του οδικού χάρτη που συμφώνησαν οι δύο πλευρές και έχει σίγουρα ακόμα πολύ χρόνο για να έχουμε σαφή εικόνα τι ακριβώς θα συζητηθεί.

Πάντως, δεν έγινε καμία δημόσια αναφορά από ελληνικής πλευράς στην πρόκληση Ερντογάν να ζητήσει τη διχοτόμηση της Κύπρου, από το βήμα του ΟΗΕ. Και ήταν το αναμφισβήτητα “μελανό” σημείο στη συνάντηση των δύο ηγετών».

ΤΣΑΛΤΑΣ: «Συγκρατημένοι και οι δύο»

Ο Γρηγόρης Τσάλτας, ομότιμος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην πρύτανης του Παντείου (καθώς και μέλος των ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, του Ινστιτούτου του Αιγαίου του Δικαίου της Θάλασσας και του Ναυτικού Δικαίου), καταθέτει στην «Πελοπόννησο» τις εκτιμήσεις του για την ουσία του χθεσινού ραντεβού.

«Ηταν μια διαδικαστική συνάντηση, περισσότερο. Τίποτα το πολύ σημαντικό δεν βγήκε. Ισως το σημαντικό να προκύψει στη συνάντηση στη Θεσσαλονίκη αρχές Δεκεμβρίου. Σε ό,τι αφορά το Αιγαίο, από τις δηλώσεις που έγιναν, δεν νομίζω ότι θίχτηκε κάτι ιδιαίτερα. Πιο πολύ εστίασαν σε άλλα θέματα.

Για το Κυπριακό κάτι ειπώθηκε, εκτιμώ, αλλά προς τα έξω δεν βγήκαν πολλά, γιατί θεωρώ πως είναι μια διπλωματική κίνηση. Και οι δύο πλευρές δεν θέλουν να φανεί ότι υπάρχουν θέματα που τους φέρνουν σε απόλυτη αντιπαράθεση.

Πήγαν, κατά συνέπεια, και οι δύο πολύ συγκρατημένα μέχρι να δουν πώς θα ξεπεράσει ο καθένας στο εσωτερικό του τα προβλήματά του. Ο Ερντογάν αγωνιά για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και για τα F16. Η ελληνική πλευρά προσπαθεί να είναι αρκετά συγκρατημένη ώστε να μην ανατραπεί αυτό το κλίμα που μέχρι τώρα έχει αποδώσει θετικά αποτελέσματα, κυρίως όσον αφορά σε επίπεδο παραβιάσεων εναέριου χώρου από την τουρκική πλευρά».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News