Το αδιανόητο δεν είχε πει την τελευταία λέξη

ΠΕΡΑΣΑΜΕ από όλα τα στάδια. Κατάρρευση στα επαγγέλματα και στα εισοδήματα, ερήμωση των ακινήτων και ολόκληρων συνοικιών. Υστερα, ζήσαμε κλείσιμο τραπεζών και διαβίωση με σταγόνες ρευστού από τα ΑΤΜ. Πάνω που συνερχόμασταν, ήρθαν οι καραντίνες, η νέκρωση της αγοράς, οι επιστρεπτέες προκαταβολές και η στήριξη των μισθών από το κράτος. Δεν φανταζόμασταν πως δεν είχαμε τελειώσει: Περνάμε σε απειλή γενικευμένης σύρραξης, σε δραματική αύξηση του κόστους διαβίωσης, πληθωρισμό, ελλείψεις αγαθών. Συνθήκες αδιανόητες αφ’ ης στιγμής οι ελεύθερες, δημοκρατικές κοινωνίες σχημάτισαν την πεποίθηση ότι είχαν αφήσει πίσω τους τον εφιάλτη της Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αποδεικνύεται ότι και το αδιανόητο ακόμα, αδιανόητο δεν είναι.

ΔΙΝΟΥΝ τώρα όλοι εξετάσεις απέναντι στην ιστορία. Θα καταφέρουν οι ηγεσίες να θεραπεύσουν την κρίση πριν βαθύνουν οι συνέπειές της, αλλά και χωρίς να προκαλέσουν γενίκευση; Είναι μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας που απαιτεί αποτελεσματικότητα, δυναμισμό και υπευθυνότητα.

ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, γυρίζουμε πολλά χρόνια πίσω. Σε απαγορευτικό κόστος μετακινήσεων και δυσβάστακτο βάρος των εξόδων στοιχειώδους διαβίωσης. Περνάμε σε νέα εκδοχή αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης, η οποία προέκυψε, επειδή κάποιος θεώρησε πως ήταν ιστορικός του ρόλος να κάνει τον αυτοκράτορα. Οσο και αν προοδεύει ο κόσμος, από τέτοια σύνδρομα δεν θα απαλλαγεί, γιατί η πρόοδος που δεν είναι ισομερής, αλλά αφορά μόνο μερικές γωνιές στον πλανήτη, θα είναι πάντα επισφαλής. Πρόοδος, άλλωστε, σημαίνει εμπέδωση του δημοκρατικού κεκτημένου σε ευρεία γεωπολιτική κλίμακα. Ως προς το ζήτημα αυτό, δεν έχουμε κάνει πολλά βήματα μακριά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τουλάχιστον πιστεύαμε ότι δικτάτορες και δημοκράτες είχαν άτυπα συμφωνήσει να αποτρέψουν τον Γ’.