Το Reuters ασχολήθηκε με τη «μαφία» των φυτοφαρμάκων στη Θεσσαλία
Παράνομα φυτοφάρμακα στη Θεσσαλία: Η οικονομική απόγνωση φέρνει νέους κινδύνους για υγεία και περιβάλλον
Μια ανησυχητική πραγματικότητα έρχεται στο φως στην καρδιά της ελληνικής αγροτικής παραγωγής, καθώς όλο και περισσότεροι παραγωγοί στη Θεσσαλία στρέφονται σε παράνομα φυτοφάρμακα που εισάγονται λαθραία από τα Βαλκάνια και την Τουρκία. Το φαινόμενο, που πλέον λαμβάνει διαστάσεις οργανωμένου οικονομικού εγκλήματος, επιβεβαιώνει με δραματικό τρόπο την ένταση των οικονομικών αδιεξόδων που βιώνει ο αγροτικός κόσμος και τις ελλείψεις εποπτείας από τις αρμόδιες Αρχές.
Φθηνότερα, αλλά και επικίνδυνα
Καθώς το κόστος των εγκεκριμένων σκευασμάτων αυξάνεται ραγδαία – με ένα λίτρο εντομοκτόνου να φτάνει έως και τα 380 ευρώ – αγρότες σε περιοχές όπως η Αγιά, ο Τύρναβος και η Καρδίτσα παραδέχονται πως λαμβάνουν προτάσεις για την αγορά φθηνών, μη εγκεκριμένων προϊόντων, που κυκλοφορούν σε πλαστικά μπουκάλια χωρίς ετικέτες. Αυτά τα σκευάσματα, όπως προκύπτει από ελέγχους που παρουσιάστηκαν σε ρεπορτάζ του Reuters, περιέχουν δραστικές ουσίες που έχουν απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω σοβαρών κινδύνων για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Αν και πολλοί παραγωγοί ορκίζονται στην αποτελεσματικότητά τους, ειδικοί του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου και της ΕΛΑΣ προειδοποιούν για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία – τόσο των καταναλωτών, όσο και των ίδιων των χρηστών.
Από τη Βουλγαρία και την Τουρκία… στα χωράφια της Θεσσαλίας
Το παράνομο εμπόριο φυτοφαρμάκων ακολουθεί καλά οργανωμένες διαδρομές. Κρυμμένα σε ρεζέρβες αυτοκινήτων ή αποστέλλονται δια θαλάσσης με διακινητές, τα σκευάσματα φτάνουν στην Ελλάδα κυρίως από τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Τοπικά κυκλώματα – με πρωταγωνιστή τον επονομαζόμενο «Βούλγαρο» – αναλαμβάνουν τη διανομή, με παραδόσεις κατ’ οίκον, πληρωμές σε μετρητά και νυχτερινούς ψεκασμούς. Τα άδεια δοχεία καταστρέφονται σε αυτοσχέδιες φωτιές, προκειμένου να εξαφανιστούν τα ίχνη.
Σύμφωνα με την Europol, το 2022 κατασχέθηκαν πάνω από 2.000 τόνοι παράνομων φυτοφαρμάκων στην ΕΕ – ποσότητα τετραπλάσια σε σχέση με το 2019. Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πως οι πραγματικές ποσότητες που διακινούνται είναι πιθανόν ακόμη μεγαλύτερες.
Αύξηση των νοσημάτων σε αγροτικές περιοχές
Οι κίνδυνοι για την υγεία είναι σοβαροί. Ιατρικές παρατηρήσεις από τη Λάρισα έχουν καταγράψει σπάνιες μορφές πνευμονικής ίνωσης και εμφυσήματος σε καπνιστές που εκτέθηκαν σε φυτοφάρμακα στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Σήμερα, γιατροί σε άλλες αγροτικές περιοχές βλέπουν αυξημένα περιστατικά αναπνευστικών νοσημάτων, που ενδέχεται να σχετίζονται με τη χρήση τέτοιων σκευασμάτων.
Η νομοθεσία είναι σαφής: μόνο τα φυτοφάρμακα με ελληνική ετικέτα είναι νόμιμα. Ωστόσο, σε ελέγχους εντοπίστηκαν το 2024 περισσότερα από 12 απαγορευμένα σκευάσματα σε προϊόντα όπως ελιές, ντομάτες και πορτοκάλια.
Οι αγρότες σε απόγνωση – Το κράτος σε καθυστέρηση
Η οικονομική πίεση στους αγρότες είναι ασφυκτική. Η κλιματική αλλαγή, οι αυξημένες επιδημίες εντόμων και το υψηλό κόστος παραγωγής ωθούν πολλούς σε απελπισμένες λύσεις. «Δεν παρανομούμε για το κέρδος, αλλά για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε», δηλώνει χαρακτηριστικά παραγωγός από την Αγιά.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας υπογραμμίζει ότι η πάταξη της παρανομίας είναι προτεραιότητα. Ωστόσο, παραγωγοί και τοπικοί αιρετοί επισημαίνουν τις ελλείψεις στους ελέγχους και την αδυναμία να προσφερθούν εναλλακτικές λύσεις που να είναι πραγματικά οικονομικά βιώσιμες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι νέες ουσίες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της δηλώνει ότι επιταχύνει την έγκριση νέων φυτοπροστατευτικών ουσιών, λιγότερο επιβλαβών, ενώ το σχέδιο της πράσινης μετάβασης περιλαμβάνει τη μείωση χρήσης ακόμα και των νόμιμων προϊόντων. Όμως, αυτό το κενό φαίνεται να γεμίζει – προς το παρόν – από ένα επικίνδυνο παραεμπόριο.
Έκκληση για σοβαρή πολιτική παρέμβαση
Η ανάγκη για άμεση και στοχευμένη πολιτική παρέμβαση είναι επιτακτική. Από τη μια, πρέπει να στηριχθεί ο αγροτικός κόσμος με επιδοτήσεις και πρόσβαση σε ασφαλή και φθηνότερα σκευάσματα. Από την άλλη, πρέπει να ενισχυθούν οι έλεγχοι και να τιμωρούνται όσοι επιλέγουν να θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Όπως σχολίασε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας και καθηγητής Δημήτρης Κουρέτας, τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί είναι «σοβαρά και ανησυχητικά» και η απραξία δεν μπορεί πλέον να είναι επιλογή.
«Είχα μάσκα, αλλά φέτος δεν τη φόρεσα καθόλου», λέει στωικά ένας αγρότης. Ίσως, όμως, δεν είναι πλέον καιρός για στωικότητα, αλλά για αποφασιστική δράση.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
