Η ώρα για αντιηλιακό… δεν πέρασε!
Ο απολογισμός του καλοκαιριού, εκτός από ευχάριστες στιγμές στον μεσογειακό ήλιο, περιλαμβάνει και δυσάρεστες εκδηλώσεις στο δέρμα, όπως, συχνότερα, τα εγκαύματα. Οι επιπτώσεις, όμως, είναι περισσότερες και όχι τόσο παροδικές. Ένα έγκαυμα περνάει σύντομα και νομίζουμε ότι αποτελεί παρελθόν. Ωστόσο, το αποτύπωμα του ήλιου παραμένει και μπορεί να οδηγήσει, σταδιακά, σε καρκίνους του δέρματος και φωτογήρανση, μέσω μεταλλάξεων στο γενετικό υλικό των κυττάρων. Συνέπεια βλάβης στο DNA είναι και το μαύρισμα και η έκκριση β-ενδορφινών, που δημιουργεί ευχαρίστηση κατά την ηλιοθεραπεία. Η υποτροπή επιχείλιου έρπη είναι, επίσης, επιπλοκή του ήλιου, ο οποίος ρίχνει την άμυνα του οργανισμού. Η τρέχουσα γνώση μας για τους κινδύνους του ήλιου καθιστά απαραίτητη την προστασία από αυτόν.
Τα μέτρα ηλιοπροστασίας δεν εφαρμόζονται πιστά από το ευρύ κοινό, με τη χρήση των αντηλιακών να είναι, μάλλον, ελλιπής. Καταρχάς, η επιλογή αντηλιακού πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα. Εξαρτάται από τον φωτότυπο, την παρουσία φωτογήρανσης ή διαταραχών μελάγχρωσης, το ιστορικό παθήσεων που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από τον ήλιο, τις προκαρκινικές βλάβες που ενδεχομένως αναγνωρισθούν στην κλινική εξέταση, καθώς και τυχόν δερματικές φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ακμή ή η ροδόχρους νόσος.
Το είδος του αντηλιακού καθορίζεται από το μήκος κύματος της ακτινοβολίας από το οποίο προστατεύει. Τα μήκη κύματος που μας ενδιαφέρουν πρωτίστως είναι η UVB και η UVA. Ο ήλιος μέσω της UVB προκαλεί το γνωστό ερύθημα, ηλιακά εγκαύματα και φωτοκαρκινογένεση. Η συνήθης τακτική είναι η επιλογή αντηλιακού βάσει του δείκτη SPF, που αντιπροσωπεύει την προστασία μόνο από την UVB και όχι από την UVA, που ευθύνεται για τη φωτογήρανση, τη μελάγχρωση και ορισμένους τύπους καρκίνου δέρματος. Πρακτικά ένα αντηλιακό με SPF30 θεωρείται ικανοποιητικό, συμπληρωματικά με στοιχειώδη μέτρα ηλιοπροστασίας. Αντηλιακά με την ένδειξη UVA μέσα σε κύκλο παρέχουν επαρκή προστασία από αυτήν, κάτι χρήσιμο ιδίως σε ασθενείς με φωτοδερματοπάθειες και σκουρόχρωμο δέρμα.
Τα αντηλιακά διαφοροποιούνται, επιπλέον, με βάση τα φίλτρα που σταματούν τη βλαβερή επίδραση του ήλιου. Πολλοί μεσήλικες και ηλικιωμένοι, με ανοιχτόχρωμο, κυρίως, δέρμα, εμφανίζουν προκαρκινικές βλάβες που ονομάζονται ακτινικές υπερκερατώσεις. Σε αυτούς, τα αντηλιακά εκτός από τον συνδυασμό οργανικών, χημικών φίλτρων που απορροφούν την ακτινοβολία, πρέπει οπωσδήποτε να περιέχουν ανόργανα, φυσικά φίλτρα, όπως το διοξείδιο του τιτανίου και το οξείδιο του ψευδαργύρου, που αντανακλούν την ακτινοβολία, εμποδίζοντας την να εισχωρήσει στο δέρμα.
Εξίσου σημαντική με την οδηγία για χρήση αντηλιακού, είναι η εκπαίδευση για την ορθή εφαρμογή του, η οποία πρέπει να γίνεται τουλάχιστον ένα τέταρτο πριν την έκθεση στον ήλιο. Βάσει μελετών, οι λόγοι για την πτωχή εφαρμογή αντηλιακού είναι η παράβλεψη συγκεκριμένων σημείων, συμπεριλαμβανομένων του λαιμού, των κροτάφων και των αυτιών, και η ανεπαρκής ποσότητα του εφαρμοζόμενου στρώματος αντηλιακού. Η προτεινόμενη μέση ποσότητα για όλο το σώμα είναι 35ml, βάσει της οδηγίας κατασκευαστή για επάλειψη 2mg αντηλιακού ανά τετραγωνικό εκατοστό δέρματος. Επίσης, χρειάζεται ανανέωση του αντηλιακού κάθε δύο ώρες, ανεξαρτήτως του SPF, αφού η επάλειψη δεν είναι πάντα ιδανική.
Προκειμένου να προσλάβει κάποιος τη μέγιστη φωτοπροστασία από τα αντηλιακά χρειάζεται ιατρική καθοδήγηση. Φυσικά, το ότι πέρασε το καλοκαίρι δε σημαίνει ότι ξεχνάμε το αντηλιακό. Τις ηλιόλουστες ημέρες του υπόλοιπου έτους πρέπει να εφαρμόζεται τουλάχιστον στο πρόσωπο. Ακρογωνιαίος λίθος για την πρόληψη των επικίνδυνων επιπτώσεων του ήλιου παραμένει η επαγρύπνηση για τυχόν ύποπτες δερματικές βλάβες, που εξασφαλίζεται με την τακτική εξέταση από τον Δερματολόγο και τη συνεπή αυτοεξέταση.
Γράφει η Βαγιάνα Μπουργανού MSc, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος του Met Cosmetic
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
