Παναγιώτης Νάννος: «Προσπαθώ να αντιμετωπίζω ποιητικά μία πεζή πραγματικότητα»
Η «Αγία Θάλασσα» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα) είναι ένα γοητευτικό ταξίδι αυτογνωσίας, αναζήτησης της αλήθειας, που οδηγεί στην ελευθερία και κατά συνέπεια στη βίωση του ουσιαστικού έρωτα. Ο Παναγιώτης Νάννος, δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα, ποιητής-συγγραφέας, μας συστήνει τους ήρωες του νέου του βιβλίου, μας ξεναγεί στα μονοπάτια της ιστορίας του, μας θυμίζει πόσο αδικούμε τον εαυτό μας, σπαταλώντας τον χρόνο μας για λάθος λόγους.
Πότε και με ποια αφορμή, ξεκίνησε η σχέση σας με τη γραφή; Ηταν η πεζογραφία ή η ποίηση, που σας διεκδίκησε πρώτη;
Θυμάμαι τελευταίες τάξεις του δημοτικού να σκαρώνω στίχους, τους οποίους τραγουδούσα επάνω σε λαϊκές μελωδίες που άκουγα στο ραδιόφωνο. Εννοείται μόνος μου τα έλεγα και μόνος τα άκουγα διότι ντρεπόμουνα να πω ότι γράφω τραγούδια. Στα χρόνια της εφηβείας, ήρθε η ποίηση… για να μείνει. Σταδιακά έφθασαν πεζά και χρονογραφήματα, αργότερα ο δημοσιογραφικός λόγος στις τοπικές εφημερίδες.
Ποιο το έναυσμα για να γράψετε την «Αγία Θάλασσα»;
Καλοκαίρι σε ελληνικό νησί, αφορμή ένα μοναχικό μισογκρεμισμένο σπίτι, ένα ερημοκκλήσι. Μετά η ταμπέλα «Αγία Θάλασσα» σε μικρό καφενεδάκι. Είπα μέσα μου ότι αυτός είναι ο τίτλος του δεύτερου μυθιστορήματος, λίγους μήνες πριν είχα τελειώσει το πρώτο μυθιστόρημα «Σκιές Οδοιπόρων» (Μεταίχμιο 2010), έργο το οποίο απέσπασε 1ο βραβείο. Με νωπές εικόνες και ήχους της θάλασσας, ξεκίνησαν οι πρώτες σημειώσεις… για να αποπλεύσει μετά από χρόνια από τα «Ελληνικά Γράμματα».
Φάνης-Ελευθερία. Οι πρωταγωνιστές σας ανήκουν σε διαφορετικά σύμπαντα -τεχνοκράτης εκείνος, εικαστικός εκείνη. Το ίδιο οι συμπρωταγωνιστές σας -ο μοναχός Τιμόθεος και ο καπετάν Γιακουμής -κοντά στο θείο ο πρώτος, του κόσμου ετούτου ο δεύτερος. Θα μας πείτε γι’ αυτές τις αντιθέσεις;
Οι πρωταγωνιστές έχουν δικό τους χαρακτήρα και αφετηρία, έχουν διαφορετική φιλοσοφία και στάση ζωής, ωστόσο οριοθετούν αντιθέσεις και φέρνουν ανατροπές, οι οποίες δίνουν στο μυθιστόρημα ενδιαφέρον. Τα ονόματα δεν είναι τυχαία: Φάνης είναι ο πρωτοφανέρωτος καταγωγικός έρωτας της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.
Η Ελευθερία είναι η έννοια για την οποία έχουν χυθεί ποτάμια αίμα. Είναι η αξία την οποία αν εσωτερικεύσεις, νιώθεις πραγματικά ελεύθερος, χωρίς δουλείες και εξαρτήσεις, χωρίς ανάγκη για ανούσιους συμβιβασμούς. Ομοίως αντίθετοι είναι και οι συμπρωταγωνιστές: Ο Γιακουμής, γερο-ναυτικός που ξεκίνησε στην εφηβεία σε λαθρεμπόρικο καΐκι, έχει το δικό του κώδικα αξιών και αναγνωρίζει την θάλασσα ως Αγία. Στον αντίποδα ο μοναχός Τιμόθεος στο μοναστήρι της Αγιασωτήρα, δίνει τη δική του ερμηνεία για ανθρώπινα αλλά και τον Θεό. Οι αντιθέσεις έντονες, όπως εξάλλου και οι δικές μας, τις οποίες εντοπίζουμε όταν ανατέμνουμε σε διαφορετικούς κύκλους της ζωής μας.
Ενα μυθιστόρημα, 111 μικρές ιστορίες. Τι συμβολίζει η τριάδα των άσων;
Συμβολίζει το ζευγάρι το οποίο διατηρεί την αυτοτέλειά του, ο Φάνης με την Ελευθερία, όμως ο έρωτας γεννά τον τρίτο, τον «Αλλο», που προκύπτει από την ένωση σωμάτων, ψυχών και νου. Αυτός αναγεννά τους πρωταγωνιστές, ο καθένας υπερβαίνει το «εγώ» του και οι δύο αγγίζουν το θεϊκό.
Ερωτας και αυτογνωσία οι άξονες του μυθιστορήματός σας. Κατά πόσο είναι αλληλένδετα, θεωρείτε;
Απολύτως αλληλένδετες οι έννοιες και αυτονόητη προϋπόθεση: Αν δεν ζήσεις τον έρωτα δεν μπορείς να εμβαθύνεις στην Αυτογνωσία. Χωρίς να ανακαλύψεις τον εαυτό σου, δεν μπορείς να ανιχνεύσεις τις προεκτάσεις του έρωτα, ως σωματική, ψυχική αλλά και πνευματική ηδονή, εν τέλει ως θεϊκή πνοή που οδηγεί στο κάλλος και την αρμονία του βίου.
Ουσιαστικά το μυθιστόρημα μέσα από την ερωτική ιστορία, μας προτείνει μια άλλη οπτική γωνία;
Σωστά το εντοπίσατε. Σε κάποιο σημείο ο γέρο–ναυτικός λέει πως είναι «άλλο τα μάτια και άλλο η ματιά», ενώ ο καλόγηρος Τιμόθεος καλοπροαίρετα δίνει στον Φάνη μια συμβουλή την ώρα που φωτογραφίζει δύο δελφίνια: Τον προτρέπει να εστιάσει «πέρα από το προφανές», διότι «εκεί ίσως βρίσκεται η κρυμμένη αλήθεια». Ο Φάνης κατά την παραμονή στο νησί, μέσα από τους συμπρωταγωνιστές, καταφέρνει να ενεργοποιήσει αισθήσεις εν υπνώσει, πέρα από τις πέντε γνωστές, αλλά και να ανακαλύψει νέα και άγνωστα σημεία οριζόντων. Αυτή είναι και η βαθύτερη ουσία του βιβλίου.
Ενδιαφέρον στοιχείο της ιστορίας σας το βιολί -που ξεκλειδώνει μνήμες, βλέπε Σμύρνη, και όχι μόνο. Το επιλέξατε επειδή…
Το βιολί είναι ιστορικό μουσικό όργανο, οι μνήμες του οποίου είναι βαθιά ριζωμένες στο DNA του Ελληνα: Αμέτρητα τραγούδια, αυθεντικά πανηγύρια, γάμοι, γιορτές, γλέντια, συλλογικές και ατομικές μνήμες, από μικρές ή μεγαλύτερες πατρίδες, κάποτε και αλησμόνητες, όπως η Μικρασία. Αλλοτε έρχεται με τη μορφή από προσωπικές μνήμες, όπως το ροκ της εφηβείας και ο πρώτος έρωτας. Το βιολί πράγματι βοηθά στην εξέλιξη της μυθοπλασίας, ξεκλειδώνει την ιστορία και συμβάλλει στο κτίσιμο της σχέσης των πρωταγωνιστών.
«Αλλάζουν όλα όταν αλλάζει η ματιά σου για τον κόσμο» λέει ο Τιμόθεος. «Ο χρόνος είναι δώρο ανεκτίμητο» τα λόγια του Γιακουμή. Κατά πόσο έχετε καταφέρει να εφαρμόσετε στην καθημερινότητά σας τις δυο σοφές ρήσεις;
Ο χρόνος ως έννοια κατέχει σημαντική θέση στο βιβλίο, ακριβώς διότι κατέχει κυρίαρχη θέση στη ζωή μας. Ο Χρόνος και Χώρος, δημιουργούν τον Χωρο-χρόνο, έννοια φιλοσοφική αλλά και διάσταση εξαιρετική, στην οποία εξελίσσεται ο βίος των ανθρώπων. Οι περισσότεροι αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο ως πολύτιμο πόρο: Τρέχουμε να προλάβουμε, να κλείσουμε δουλειές, να κερδίσουμε χρήματα, να ανταποκριθούμε σε επαγγελματικές και άλλες υποχρεώσεις. Να τον εξαργυρώσουμε. Κάνουμε λάθος και αδικούμε τον εαυτό μας, διότι έτσι ζούμε για τους άλλους. Προσωπικά νιώθω ότι έχασα χρόνο από τη ζωή μου για πράγματα που νόμιζα ότι είχαν αξία. Τώρα προσπαθώ μέσα από την όποια αυτογνωσία έχω αποκτήσει να αποκαταστήσω την αδικία, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι τα καταφέρνω.
Η θάλασσα τι σημαίνει για εσάς;
Αγαπώ τη θάλασσα, με την οποία έχω ιδιαίτερη σχέση. Εζησα μεγάλα διαστήματα μαζί της, φυσικά όχι ως τουρίστας. Η τύχη το έφερε να τη γνωρίσω σε συνθήκες
παρόμοιες με αυτές του μυθιστορήματος, όταν είχα την υγειονομική ευθύνη της Σκύρου. Επισκεπτόμουν συχνότερα τον χειμώνα το νησί και σχεδόν ποτέ τα
καλοκαίρια. Τα υπόλοιπα… στο βιβλίο!
Δήμαρχος και συγγραφέας-ποιητής. Πώς συμπορεύονται οι δύο ιδιότητές σας, αλήθεια;
Με συγκλίνουσες και αποκλίνουσες πορείες. Ως δήμαρχος οφείλω να λογοδοτώ για τα πάντα, ακόμα και για το παρελθόν άλλων. Συχνά οι απαιτήσεις έχουν προσωπική αφετηρία και ζητούν έργα που δεν καλύπτουν συλλογικές ανάγκες. Ολοι θέλουν από το δήμαρχο έργα και υπηρεσίες, διότι αυτός έχει την εξουσία, μερικές φορές το κάνουν με λάθος τρόπο, συνηθισμένοι στις πελατειακές πρακτικές που το πολιτικό σύστημα τους εκπαίδευσε. Προσπαθεί ο δήμαρχος να ισορροπήσει τις ανάγκες, τις προσδοκίες, σύμφωνα με τα χρήματα που (δεν) έχει, αναγκάζεται να κάνει συμβιβασμούς που ως ποιητής/συγγραφέας ενδεχόμενα δεν θα έκαμε. Προσωπικά χαίρομαι τις δύο ιδιότητες, προσπαθώντας να αντιμετωπίζω ποιητικά… μία πεζή πραγματικότητα! Εκτιμώ ότι άνθρωποι των Γραμμάτων και του Πολιτισμού, μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες και να σχεδιάσουν το Μέλλον, με ποιοτικά κριτήρια και όχι μικροπολιτικές προσεγγίσεις.
Το προηγούμενο σαββατοκύριακο βρεθήκατε στην Πάτρα -και για την παρουσίαση του βιβλίου σας. Εντυπώσεις;
Αριστες! Η Πάτρα είναι φιλόξενη πόλη, με μεγάλη πνευματική Ιστορία. Προσωπικά ένιωσα τιμή που παρουσιάστηκε το βιβλίο στον ιστορικό χώρο Πολιτισμού «Πολύεδρο», ο Κώστας Καπέλλας και η Ολγα Νικολοπούλου σπάνιοι και με αγάπη για αυτό που κάνουν. Θεωρώ τύχη ότι για το βιβλίο μίλησαν ο ποιητής κ. Αντώνης Σκιαθάς, σημαντική και πολυσχιδής προσωπικότητα, όπως και η συγγραφέας κ. Εύα Αθανασοπούλου, οι οποίοι ανέδειξαν το έργο. Ευχαριστώ όλους ιδιαίτερα, όπως και εσάς για τη συνέντευξη.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
