Σπυριδούλα Μαράκα: Άσκηση και διατροφή ασπίδα για τον διαβήτη

Μαρίνα Ριζογιάννη

Η ώρα για το Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας «ΕΝΔΟΡΑΜΑ», έφτασε. Η ενδοκρινολογική κοινότητα της χώρας θα συγκεντρωθεί στην Πάτρα στις 27-29 Ιανουαρίου προκειμένου να συζητήσει όλες τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την ενδοκρινολογία.

Η οργάνωση του Συνεδρίου, η οποία γίνεται με την ευγενική φιλοξενία της Ιατρικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου (ΙΕΔΕΠ) και τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, σκοπό έχει την παρουσίαση κλινικών περιστατικών και ιατρικών δεδομένων με ανασκόπηση των πλέον ενδιαφερόντων άρθρων που δημοσιεύτηκαν στη διεθνή βιβλιογραφία τη χρονιά που πέρασε σε όλα τα γνωστικά πεδία της Ενδοκρινολογίας.

Επίσης παρουσιάζονται και συζητούνται τα τελευταία ερευνητικά αποτελέσματα, ιδέες, εξελίξεις και εφαρμογές στον τομέα της ενδοκρινολογίας καθώς και όλα τα αντίστοιχα νέα φάρμακα που κυκλοφόρησαν την ίδια περίοδο.
Ανάμεσα στους προσκεκλημένους ομιλητές είναι η Σπυριδούλα Μαράκα, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ενδοκρινολογίας του University of Arkansas for Medical Sciences και διευθύντρια του τμήματος Ενδοκρινολογίας του Central Arkansas Veterans Health Care System όπου υπηρετεί κι ως επιστημονική
διευθύντρια του προγράμματος ειδικότητας στην Ενδοκρινολογία.

Η κ. Μαράκα αποφοίτησε με άριστα από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια ειδικεύτηκε στην Ενδοκρινολογία στη Mayo Clinic (Rochester, ΗΠΑ). Στο τμήμα Ιατρικής της Mayo Clinic ολοκλήρωσε με άριστα τις μεταπτυχιακές σπουδές της σε Clinical and Translational Science. Είναι συνιδρήτρια της ερευνητικής ομάδας «Knowledge and Evaluation Research Unit» και παραμένει επιστημονικός συνεργάτης του τμήματος Ενδοκρινολογίας στη Mayo Clinic.

Η έρευνα της χρηματοδοτείται από το Arkansas Biosciences Institute και το Department of Veterans Affairs. Το ερευνητικό της πρόγραμμα επικεντρώνεται στις θυρεοειδικές παθήσεις και κυρίως στον υποθυρεοειδισμό κύησεως.

Το επιστημονικό της έργο περιλαμβάνει 80 δημοσιεύσεις σε περιοδικά με κριτές και βιβλία, 31 προσκεκλημένες ομιλίες, 55 εργασίες σε διεθνή συνέδρια και 12 διεθνή βραβεία.

Είναι συμπρόεδρος της επιτροπής κατεθυντήριων οδηγιών της Αμερικανικής Εταιρείας Θυρεοειδούς και τακτική κριτής σε 8 διεθνή ιατρικά περιοδικά.

Η κ. Μαράκα με αφορμή την ομιλία της στο «ΕΝΔΟΡΑΜΑ» απάντησε στα ερωτήματα του ιατρικού μας ενθέτου.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μία αύξηση των ενδοκρινολογικών παθήσεων και μάλιστα σε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας. Ποια είναι τα αίτια; Φταίει ο σύγχρονος τρόπος ζωής;

Πράγματι, υπάρχει αύξηση στις ενδοκρινικές παθήσεις και πιστεύω ότι αυτή η αύξηση είναι πολυπαραγοντική. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες και ο πιο καθιστικός τρόπος ζωής έχουν αυξήσει τον επιπολασμό της παχυσαρκίας που στη συνέχεια αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη. Επιπλέον, γνωρίζουμε επίσης ότι πολλές χημικές ουσίες, φυσικές (αέρας, έδαφος ή παροχή νερού), και ανθρωπογενείς, που ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταράκτες, και χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή (π.χ. προϊόντα προσωπικής φροντίδας) που μπορεί να μιμούνται ή να παρεμβαίνουν στις ορμόνες του σώματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπορούν να διαταράξουν πολλές διαφορετικές ορμόνες, και γι’ αυτό έχουν συνδεθεί με αρνητικά αποτελέσματα για την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων αλλοιώσεων στην ποιότητα και τη γονιμότητα του σπέρματος, ανωμαλίες στα γεννητικά όργανα, ενδομητρίωση, πρώιμη εφηβεία, μεταβολικά προβλήματα, διαβήτης, παχυσαρκία, καρδιαγγειακά προβλήματα και πολλά άλλα. Ενας άλλος παράγοντας είναι ότι λόγω της προόδου της τεχνολογίας μπορούμε να διαγνώσουμε περισσότερες ασθένειες από πριν. Για παράδειγμα, υπάρχει αύξηση στην τυχαία διάγνωση μικρών καρκίνων του θυρεοειδούς λόγω της αυξημένης χρήσης απεικονιστικών εξετάσεων.

Υπάρχουν περιθώρια πρόληψης για ποιες νόσους και με ποιους τρόπους;

Πολλά ενδοκρινικά προβλήματα θα μπορούσαν να προληφθούν με έναν υγιεινό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και άσκηση. Επίσης, η αποφυγή των ενδοκρινικών διαταρακτών μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη, ειδικά για τα παιδιά και τις εγκύους. Ακόμα κι αν ορισμένες επιπτώσεις στην υγεία δεν έχουν αποδειχθεί πλήρως, η λήψη προφυλάξεων είναι σοφή. Ενας τρόπος είναι να αποφεύγουμε την περιττή, αποτρέψιμη έκθεση σε καταναλωτικά προϊόντα που περιέχουν «BPA» και «Paraben» καθώς και το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα.

Ειδικότερα σε ότι αφορά τον διαβήτη, γνωστή και ως σιωπηρή νόσος, ποια είναι η συμβουλή που θα δίνατε;

Μειώστε την πρόσληψη τροφίμων που είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα, πλούσια σε ζάχαρη ή θερμίδες και αποφύγετε τα ζαχαρούχα ποτά.

Καταναλώστε τρόφιμα που είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως φρούτα, λαχανικά, φασόλια, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους και υγιή φυτικά λίπη.

Περάστε τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα σε μέτρια σωματική δραστηριότητα, όπως γρήγορο περπάτημα.

Ενσωματώστε τη σωματική δραστηριότητα στην καθημερινή σας ζωή, όπως να ανεβείτε τις σκάλες όποτε είναι δυνατόν, να περπατήσετε το κατοικίδιο σας, τις δουλειές του σπιτιού, να ασχοληθείτε με την κηπουρική ή να παίξετε με τα μικρά, αγαπημένα σας πρόσωπα.

Διαβάσαμε ότι την περίοδο της πανδημία μεριμνήσατε για την παράδοση ινσουλίνης σε ασθενή με drone. Θέλετε να μας περιγράψετε το εγχείρημα;

Οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν να αποκοπούν από φάρμακα που σώζουν ζωές σε περίπτωση καταστροφής όπως μια μεγάλη καταιγίδα. Τα drones έχουν χρησιμοποιηθεί για την παράδοση προμηθειών και φαρμάκων σε ανθρώπους σε υπανάπτυκτες περιοχές, αλλά στον δυτικό κόσμο, τα drones χρησιμοποιούνται συνήθως μόνο ως ψυχαγωγικά εργαλεία, για αγώνες ή φωτογραφία.

Η διεθνής ιατρική ομάδα μας, με επικεφαλής τον Derek O’Keeffe, MD, PhD, σύμβουλο ενδοκρινολόγο στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας, στο Galway, θέλησε να δείξει ότι αυτή η ίδια τεχνολογία θα μπορούσε να αναπτυχθεί στον δυτικό, αυστηρά ελεγχόμενο εναέριο χώρο, αρχικά σε αγροτικές περιοχές όπως τα νησιά Aran, μια απομακρυσμένη περιοχή στην Ιρλανδία που είχε υποστεί μια καταστροφική κακοκαιρία. Αυτό ήταν ένα πολύπλοκο έργο που απαιτούσε μια ομάδα ειδικών που εκπροσωπούσαν διάφορους τομείς – γιατρούς, φαρμακοποιούς, αεροπόρους, ειδικούς στις τηλεπικοινωνίες – να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν ότι η δοκιμαστική πτήση διάρκειας 32 λεπτών μετ’ επιστροφής θα ήταν επιτυχημένη.

Ο κύριος ρόλος μου ήταν να εντοπίσω και να αντιμετωπίσω τα ιατρικά και ρυθμιστικά/νομοθετικά ζητήματα που σχετίζονται με την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Για παράδειγμα, η ομάδα δεν μπορούσε απλώς να φορτώσει ινσουλίνη στο drone για παράδοση. Ένας γιατρός συνταγογράφησε το φάρμακο και ένας φαρμακοποιός χορήγησε την ινσουλίνη, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για τη χορήγηση φαρμάκων. Χρειάστηκε ένας χρόνος από τη σύλληψη αυτής της αποστολής μέχρι την παρθενική πτήση στις 13 Σεπτεμβρίου 2019.

Το drone -που παρέχεται από μια γερμανική εταιρεία που ονομάζεται Wingcopter και το παρατσούκλι «The Seagull» επειδή είχε ένα μεγάλο λευκό άνοιγμα φτερών και θα πετούσε από ακτή σε ακτή- πέταξε πέρα από το οπτικό πεδίο κατά τη διάρκεια εμπορικών πτήσεων σε ελεγχόμενο εναέριο χώρο και βρισκόταν σε επαφή με τις ρυθμιστικές αρχές του εναέριου χώρου ανά πάσα στιγμή, δείχνοντας τη δυνατότητα μελλοντικών παραδόσεων αυτού του είδους σε προγραμματισμένους διαδρόμους drone. Η συνολική απόσταση πτήσης που διανύθηκε στο πρώτο σκέλος ήταν 21,7 km (18 χιλιόμετρα νερού), ενώ το σκέλος της επιστροφής ήταν ελαφρώς μικρότερο, καλύπτοντας συνολική απόσταση 21,6 χλμ. Και οι δύο πτήσεις ολοκληρώθηκαν με ένα ενιαίο σετ μπαταριών και είχαν συνολικά μόλις 32 λεπτά πτήσης.

Το drone έκανε παράδοση συνταγογραφούμενων φαρμάκων για τον διαβήτη (ινσουλίνη, γλυκαγόνη) και επέστρεψε μεταφέροντας δείγμα αίματος ασθενούς για τη μέτρηση γλυκοζυλιώμενης αιμοσφαιρίνης. Αυτό το επίτευγμα ορόσημο ανοίγει το δρόμο για ένα μέλλον στο οποίο τα drones που παρέχουν φάρμακα είναι κοινός τόπος.

Ποια είναι τα νεότερα δεδομένα της ενδοκρινολογίας σήμερα και δη του θυρεοειδή που είναι το αντικείμενό σας;

Στην παρουσίασή μου στο Endorama προσπαθώ να συνοψίσω τα πιο σημαντικά ερευνητικά ευρήματα σχετικά με νόσους του θυρεοειδούς που δημοσιεύτηκαν το 2022. Τα κυριότερα σημεία θα έλεγα είναι οι νέες συστάσεις για τη διαχείριση της θυρεοειδικής οφθαλμοπάθειας και τη θεραπείας των όζων του θυρεοειδούς με επεμβάσεις άλλες από τη χειρουργική. Θα παρουσιάσω επίσης δεδομένα που δείχνουν ότι για τις γυναίκες με νόσο του Hashimoto, αλλά με φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς, η θεραπεία με θυρεοειδικές ορμόνες δεν αυξάνει τις πιθανότητες να μείνουν έγκυες.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News