Θέατρο: Οικείες αντανακλάσεις
«Η εργασία μου είναι αξεχώριστη απ’ τη ζωή μου. Δεν έχω γράψει ούτε μια γραμμή, που δεν ήταν καρπός της προσωπικής μου πείρας», σημειώνει ο κορυφαίος δραματουργός Ευγένιος Ο’ Νηλ, ο συγγραφέας «Των Πόθων κάτω από τις Λεύκες» και της αμερικανικής εκδοχής της Ορέστειας «Το Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», υπογραμμίζοντας τη στενή συνεξάρτηση της τέχνης και της ζωής.
Αυτό ισχύει σε μέγιστο βαθμό και για το αριστοτεχνικό δράμα της στερνής του περιόδου «Ταξίδι μεγάλης Μέρας μέσα στη Νύχτα» (1941), που γράφηκε «με δάκρυα και αίμα και αφορά όχι μόνο τον σύγχρονο άνθρωπο αλλά και τον άνθρωπο του μέλλοντος» λόγω της διαχρονικότητάς του και για το οποίο κέρδισε το 4ο Πούλιτζερ της καριέρας του. Με επιρροές από τους δύο μεγάλους σκανδιναβούς – Ίψεν και Στρίντμπεργκ – αλλά και από τους αρχαίους τραγικούς, ο Ο’ Νηλ στο έργο αυτό αυτοβιογραφείται, αποκαλύπτοντας χωρίς οίκτο και ωραιοποιήσεις τις εσωτερικές ρωγμές του ίδιου και των οικείων του, όλα όσα πλήγωσαν τη νιότη του και σημάδεψαν τη ζωή του.
Θέμα του ο θεσμός της αμερικάνικης οικογένειας στη πλέον αρνητική εκδοχή του. Οι Τάιρονς, μια οικογένεια μεταναστών πρώτης γενιάς, αναμοχλεύουν την εφιαλτική περιπέτεια της ζωής τους και βιώνουν τη δραματική δίνη της πτώσης τους. Ο πατέρας και σύζυγος Τζέιμς, ένας ηλικιωμένος ηθοποιός και κτηματίας που η φιλαργυρία του κατέστρεψε την οικογένειά του. Η γυναίκα του Μαίρη, ταλαιπωρημένη από τον εθισμό της στη μορφίνη ήδη από τη γέννηση του μικρού της γιου Εντουαρντ. Ο μεγαλύτερος γιος του ζευγαριού Τζέιμι, ένας αλκοολικός, υποταγμένος στη μοίρα του από τα τριαντατέσσερα χρόνια του, άνεργος αφού εξαναγκάστηκε να ασκήσει το επάγγελμα του πατέρα. Ο μικρότερος, ο 25χρονος Εντμουντ, που επέστρεψε από τα καράβια, για ν’ ανακαλύψει ότι είναι φυματικός, είναι μια χαραμάδα φωτός μέσα στον οικογενειακό ζόφο, αντανάκλαση της ψυχής του ίδιου του συγγραφέα.
Μια τραγική αίσθηση της ζωής πλανάται στην ατμόσφαιρα του έργου. Οι ουσίες και οι εξαρτήσεις από αυτές βοηθούν να έρθουν στην επιφάνεια με περισσότερη άνεση τα μύχια της ψυχής των προσώπων, τα τρωτά σημεία και τα απωθημένα τους, οι συμβιβασμοί τους, τα πάθη και τα λάθη τους. Καθώς το θεατρικό ταξίδι της μιας μέρας προχωράει προς τη νύχτα, η ομίχλη που διαπνέει τις πράξεις τους, δεν θολώνει το τοπίο αλλά γίνεται η απαραίτητη συνθήκη για να αναδυθούν με μεγαλύτερη περιπλοκότητα οι αλήθειες των ηρώων.
Τσακισμένοι άνθρωποι, μεμψίμοιροι μετανάστες στο ίδιο τους το σπίτι, λαχταρούν να φέρουν πίσω τις ευτυχισμένες μέρες που έζησαν κάποτε, πασχίζοντας παρά τις αντιξοότητες να κρατήσουν ζωντανή τη σχέση τους. Ομως δείχνουν να μην ξέρουν τον τρόπο. Αν και οι μνήμες είναι εκεί, μοιάζει να μην έχουν καταλάβει τι ζητάνε από τη ζωή. Η πορεία που αφήνουν να ακολουθήσει η ζωή τους και οι επιλογές τους δεν ταιριάζουν πια με εκείνες τις μέρες.
Αν και το τέλος μένει μετέωρο και επομένως ανοιχτό σε διαφορετικές αναγνώσεις, είναι βέβαιο ότι ο Ευγένιος Ο’ Νηλ γράφει ένα βαθιά ψυχογραφικό έργο για την οικογένεια και τις νευρώσεις της, την κληρονομιά των ψυχικών εκτροπών (εθισμών και εξαρτήσεων) αλλά και των φόβων που περνούν από γενιά σε γενιά, για την πεποίθηση τελικά του ανθρώπου πως δε μπορεί να αποφύγει τη μοίρα του, η οποία εύκολα μπορεί να οδηγήσει στην απόσυρση από τη ζωή και τη συμφιλίωση με την ενδεχόμενη λύση του θανάτου.
Ο Θανάσης Σαράντος, έχοντας κάνει ένα μακρύ και λουσμένο στο φως ταξίδι με τον «Αμερικάνο» του Παπαδιαμάντη, επιστρέφει στο ΚΘΒΕ, είκοσι ένα χρόνια μετά την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα με τον «Καλιγούλα» του Καμύ το 2000, για να σκηνοθετήσει το «Ταξίδι μιας μεγάλης Μέρας μέσα στη Νύχτα». Δίνοντας το στίγμα των σκηνοθετικών του προθέσεων σημειώνει: «Ο Ο’ Νηλ είναι μεγαλύτερος σκηνοθέτης από μένα, με αυτά που λέει και τις οδηγίες που δίνει… Ξεχωριστό θα είναι το έργο, αν μπορέσω να κάνω τον θεατή να ακούσει τους εσωτερικούς τριγμούς των ηρώων και να ανακαλύψει πτυχές και του δικού του εαυτού».
Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι του Τζέιμς και της Μαίρης Τάιρον θα υποδυθούν οι: Τάκης Χρυσικάκος και Βέρα Κρούσκα, ενώ ο ίδιος ο σκηνοθέτης θα επωμισθεί τον ρόλο του μεγαλύτερου γιου του Τζέιμι. Τη διανομή θα συμπληρώσει ο ανερχόμενος Χρήστος Διαμαντούδης, η Σταυριάνα Παπαδάκη και η Εύα Κουμανδράκη. Η πρεμιέρα της παράστασης αναμένεται αρχές Ιουλίου στο Ανοικτό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, ένας σκηνικός χώρος -πρόκληση για ένα έργο κλειστού χώρου, προορισμένο να ψιθυρίζεται.
Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΟΚΚΟΤΑ
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
