Η αίσθηση παντοδυναμίας που υποχωρεί

Η Αργυρώ Παρδάλη είναι Κοινωνική Λειτουργός από τη δομή φιλοξενίας γυναικών «ΡΑΜΟΝΑ» των Γιατρών του Κόσμου.

Εντέχνως επιλεγμένα η απαιτητική καθημερινότητα για τους περισσότερους από εμάς αποτελούσε διέξοδο σωτηρίας. Κουραστική μεν, άλλοθι δε. Καθιερωμένες ελευθερίες, πληθώρα επιλογών τέρψης και αναψυχής, αντανακλαστικές συμπεριφορές, μηχανικές κινήσεις, καλοκουρδισμένα μοτίβα ζωής χωρίς να απαιτούσαν ιδιαίτερη σκέψη που δίνουν όμως  αίσθηση ελέγχου και παντοδυναμίας.

Και ξαφνικά, αναπάντεχη παύση. Ω φευ! Η λειτουργία του αυτόματου πιλότου δεν είναι πια διαθέσιμη. Η ασφάλεια της φυγής και της προσχηματικής απουσίας από τις ζωές μας δεν είναι πια επιλογή.

Η αίσθηση παντοδυναμίας υποχωρεί μπροστά στην πιθανότητα θανάτου – λες και αντικρίσαμε για πρώτη φορά τη θνητή μας φύση – η απόλυτη ελευθερία συρρικνώνεται, οι απεριόριστες επιλογές αριθμούνται, έξι στο σύνολό τους, και η εφαρμογή της απαγόρευσης ρητή και αδιαπραγμάτευτα απαρέγκλιτη υπό την απειλή μιας πανδημίας η οποία μέχρι τώρα μετρά χιλιάδες θανάτους ανά τον κόσμο.

Προς διαχείριση λοιπόν, η απειλή ενός νέου ιού, η νέα κατασταλτική συνθήκη ζωής που επιστρατεύεται ως μόνο όπλο στη φαρέτρα μας για την αντιμετώπισή του, η ασαφής εικόνα και η αδυναμία χρονικού προσδιορισμού της και το αβέβαιο της επόμενης μέρας τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Συναισθήματα που κατακλύζουν, σκέψεις που θολώνουν και ένας μαραθώνιος επιθετικής και μονομερούς ενημέρωσης η οποία τις περισσότερες φορές εντείνει, αντί να κατευνάζει, τις όποιες ψυχολογικές επιπτώσεις.

Όλα νοηματοδοτούνται διαφορετικά πια. Ακόμη και ο χρόνος που ρέει είναι αλλιώτικος στη νέα συνθήκη. Πολλοί κάνουν λόγο για ευκαιρία που προσφέρεται για αναστοχασμό και επανεκκίνηση. Κανείς μας, όμως, δεν μπορεί να ξέρει το είδος και τον βαθμό επιρροής αυτής της εμπειρίας ώστε να αποφανθεί για το αν θα αποτελέσει ή όχι καταλύτη δομικών αλλαγών στη ζωή μας. Αυτό που σίγουρα, όμως, προσφέρεται μέσα από αυτή τη νέα συνθήκη και την ηχηρή σιωπή που επισύρει είναι η ευκαιρία απαλλαγής μιας τοξικής (ψευδ)αίσθησης παντοδυναμίας. Αντιμέτωποι με την ρεαλιστική μας φύση και θέση, όντα θνησιγενή, δυνατά αλλά όχι παντοδύναμα, σε κάθε δυσκολία και αντίξοη συνθήκη καλούμαστε να αναμετρηθούμε με ένα και μόνο, την προσωπική μας δύναμη.

Η μοναξιά που ονομαζόταν ελευθερία τώρα φοβίζει περισσότερο από ποτέ και η ελευθερία που λογιζόταν ως παντοδυναμία διαφοροποιεί την υπόστασή της επιτακτικά.