Ενας ουρανός μ’ αστέρια
Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».
Πόσα αστέρια γίνηκαν και πόσα χάθηκαν από τον καιρό του Ιππαρχου μέχρι σήμερα; Ο Ιππαρχος ζούσε στη Ρόδο καμιά διακοσαριά χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός, συνεπώς δεν πρόλαβε το άστρο το λαμπρό που είχαν ως τζι πι ες οι Μάγοι. Είδε όμως όλα τα υπόλοιπα αστέρια, παρατηρώντας νύχτα από το νησί του. Και χαρτογράφησε τον ουρανό. Πρέπει να ήταν ο πρώτος που το έκανε. Ο δεύτερος πιο ονομαστός ήταν ο Πτολεμαίος. Ο χάρτης του Ιππαρχου αποτελούσε θρύλο επί αιώνες. Αλλά βρέθηκε σε μια μοναστηριακή βιβλιοθήκη, χάρη στο πείσμα κάποιων ερευνητών και στα σύγχρονα τεχνολογικά μαραφέτια, που ανακαλύπτουν γραφές και σκαριφήματα κάτω από προγενέστερα έργα ανθρώπων. Και να σου ο ουρανός όπως τον είδε και τον ζωγράφισε ο Ιππαρχος.
Τι είχε ο Ιππαρχος για να βλέπει πέρα από τα μάτια του; Τα όπλα του πρέπει να ήταν τέσσερα: Σκοτάδια, σιωπή, υπομονή και μέθοδος. Δεν είναι εύκολο να φτιάξεις τα ουράνια στο χαρτί. Τα αστρικά σώματα είναι ατέλειωτα και ακανόνιστα. Η ίδια σου η θέση δύσκολα είναι σταθερή. Αλλά κι ο ουρανός δεν μένει σε ησυχία. Τη μια η Αρκτος σου βγαίνει από εδώ, την άλλη από εκεί. Δεν φταίει βέβαια η Αρκτος, είναι η Γη που μετατοπίζεται. Κάθε νύχτα είναι διαφορετική από την άλλη. Κάθε νύχτα έχει και από έναν ουρανό. Αλλά ο Ιππαρχος την έβγαλε την άκρη, με τους κανόνες του και τους διαβήτες του και την αταραξία του. Και έφτιασε τον χάρτη του ουρανού, να έχουν οι άνθρωποι να πορεύονται, οι ναυτικοί, οι ψαράδες, οι περιπατητές της νύχτας, οι νέοι σπουδαστές, ενώ οι Θαλήδες και οι Πυθαγόρες υπολόγιζαν τα ύψη των πυραμίδων μέσα από τη σκιά τους και τα μήκη της
μεγάλης πλευράς του ορθογώνιου τριγώνου, ο Ευκλείδης συμπέρανε πώς ορίζονται τα επίπεδα, ο Ηράκλειτος μελετούσε τη ρευστότητα της φύσης των πραγμάτων και ο Δημόκριτος ηλέκτριζε τα σώματα και μελετούσε το απειροελάχιστο της ύλης.
Όλα αυτά βέβαια δεν εμπόδιζαν τον κόσμο να καταστρέφεται με πολέμους, πληθυσμούς να απορφανίζονται, πόλεις να ισοπεδώνονται, γυναικόπαιδα να πωλούνται στα σκλαβοπάζαρα και αυτοκρατορίες να βυθίζονται από τις δίνες των ίδιων τους των παφλασμών. Οι σοφοί δεν χαρίζουν σοφία, οι σοφοί προσφέρουν εργαλεία που κάνουν τους έξυπνους εξυπνότερους και τους καταστροφικούς καταστροφικότερους, όπως βέβαια και τους ηλίθιους επικίνδυνους. Αλλά οι σοφοί δεν μπορούν να σταματήσουν να μετράνε αστέρια ή να ανακαλύπτουν και να αποδεικνύουν θεωρήματα, όπως ο Αρχιμήδης που ο θρύλος λέει πως μελετούσε γεωμετρία όταν εισέβαλε ο στρατιώτης του εχθρού στο εργαστήριό του και τον φόνευσε επειδή γκρίνιαζε που του πατήσανε τους κύκλους.
Ετσι και ο Ιππαρχος, μελετώντας τον ουρανό, δεν μπορούσε να φανταστεί, ούτε και να αποτρέψει, ένα σώμα φωτεινό που δεν υπήρχε μέχρι χθες και δεν θα υπάρχει αύριο, έναν πύραυλο που έφευγε από τα μέρη τα ανατολικά για να μαυρίσει τα νερά της Μαύρης Θάλασσας ακόμα πιο πολύ. Αυτό το αστέρι θα τον μπέρδευε τον Ιππαρχο, αλλά σήμερα εμάς δεν μας μπερδεύει τίποτα, πύραυλοι σκίζουν τους ουρανούς, αεροπλάνα συντρίβουν τον ήχο, ρουκέτες είναι έτοιμες να εξαφανίσουν πόλεις μέσα σε δευτερόλεπτα, αν τις είχαν οι Αχαιοί δεν θα τους έτρωγε δέκα χρόνια ο ξεροκέφαλος ο Πρίαμος, δεν θα είχε μείνει από τον Πάρι και την Ελένη ούτε τρίχα.
Ο πολιτισμός προχωράει. Αλλά ο Ιππαρχος πήρε την άδεια των θεών να βελτιώνει και να βελτιώνει τον ουρανό του, να προσθέτει τα νέα αστέρια, να διαγράφει όσα χάνονται, του γεμίζει την ψυχή το σκοτάδι όπως το βλέπει πασπαλισμένο με φωτάκια, σαν τα παιδιά το έλατο των Χριστουγέννων. Κάποια στιγμή μπορεί και η γη να σταματήσει να υπάρχει, από την πολλή σοφία του ανθρώπου, αλλά δεν θα αλλάξουν και πολλά στην ιστορία του ουρανού. Ο Ιππαρχος θα διαγράψει ένα ακόμα αστέρι και όλα τα άλλα φώτα θα συνεχίζουν να πάλλονται, με απώλειες και γεννήσεις, όπως πάντα από τότε που το Σύμπαν άρχισε να τρέχει και να μη σταματάει, αλαχάνιαστο, με τα σκυλιά να μην το προλαβαίνουν να του
δαγκώσουν τη ρόδα.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
