Επεσε ενώ την έριχναν

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

Η ιστορία είναι τραγική, αλλά σάμπως και ο Καραγκιόζης τραγικός δεν είναι; «Σε απολύσανε ή τους έφυγες;» είναι το ερώτημα που περιφέρει ο ήρωας όταν ακούει για περιπέτειες άλλων. «Τη γκρεμίσανε ή τους έπεσε;» ήταν η απορία που σχηματίσαμε εμείς, διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας τις ανακοινώσεις των εργολάβων για την κατάρρευση της Γέφυρας στην Παράκαμψη. Αιτία η διφορούμενη διατύπωση περί εργασιών με θέμα την ελεγχόμενη κατεδάφιση του πυλώνα. Τι λένε τα ελληνικά που ξέρουμε;

Μια κατεδάφιση είναι εξ ορισμού σκόπιμη. Κανένα κτίσμα δεν κατεδαφίζεται από μόνο του. Αν αυτό συμβεί, δεν έχουμε κατεδάφιση αλλά κατάρρευση. Εφόσον το κτίσμα έπεσε μαζί με εργαζόμενους, δύο από τους οποίους τραυματίστηκαν, πάει να πει πως η υποχώρηση έγινε αναπάντεχα. Εφόσον, λοιπόν, ο εργολάβος επεδίωκε την κατεδάφιση, αλλά αυτή τραυμάτισε εργάτες, πάει να πει ότι επήλθε κατάρρευση καθώς το εργοτάξιο απεργαζόταν την κατεδάφιση. Τους έπεσε, δηλαδή, προσπαθώντας να την οδηγήσουν σε κατακρήμνιση. Τους έπεσε πρόωρα, δηλαδή. Αν αυτή η αστοχία ισοδυναμεί με παράβαση του νόμου, θα μας το πει κάποιος, ελπίζουμε. Αν και με το σύστημα εκτέλεσης των έργων στη χώρα, ποτέ δεν είσαι σίγουρος. Πλανάται η αίσθηση ότι τελούν υπό κάποιο καθεστώς ασυλίας. Όπως οι πρεσβείες. Θυμάστε που προ καιρού τεμαχίστηκε ένας δημοσιογράφος σε πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας, και ποτέ δεν μάθαμε τι έγινε ακριβώς. Όταν κάποιος γίνεται «παραχωρησιούχος», ένα πέπλο πάει και υψώνεται πάνω από την έκταση. Σαν να αίρεται το νομικό καθεστώς στο συγκεκριμένο τμήμα της επικράτειας, σαν να ανοίγεται μια θεσμική τομή, με νάρκωση, όπως στις εγχειρήσεις. Ξυπνάς και βλέπεις μια ραφή στην κοιλιά σου.

Μεσοβέζικες ανακοινώσεις, ακριτομυθίες, παιχνίδια με τις λέξεις, αμφιλογίες: Δημοκρατικό έλλειμμα. Σαν να είναι δική τους υπόθεση τι θα μάθουμε και τι όχι και πώς θα εμφανιστεί η πραγματικότητα. Μας αποκαλύπτεται ένα βαλκανικό σκηνικό: Στην επιφάνεια ροκανίζεται ο δρόμος μέσα στο λιοπύρι, παρά τον καύσωνα, τους περιορισμούς, τον στοιχειώδη ανθρωπισμό, και στα υπόγεια ένα ανθρώπινο σμάρι ποντικολογεί τα υπολείμματα του έργου, οι μικροκουταλιανοί νέμονται τα σίδερα με εθιμικά νομιμοποιημένη πλιατσικολόγηση. Ρομά είναι, σου λέει, τι να τους κάνεις; Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνεις μεροκάματο. Οι συγκεκριμένοι επιλέγουν αυτόν, όπως οι γλάροι παρακολουθούν το ψαροκάικο, για να επωφεληθούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από τα απόνερα του τεχνολογικού πολιτισμού. Εργο γίνεται, όλο και κάτι χρήσιμο θα βγει. Δεν έπρεπε να βρίσκονται από κάτω, αλλά ποιος περίμενε ότι η γέφυρα θα πέσει; Ούτε εκείνοι που τους έπεσε. Και ποιος μεριμνούσε για τον αποκλεισμό; Κανείς, αφού τα έργα είναι τέρα απλησίαστη από τις κρατικές αρχές. Αλλωστε, με τέτοιο καύσωνα ποιος πάει να δει τι γίνεται στον καύσωνα;

Ο υφυπουργός μας εξηγεί ότι την αποκλειστική ευθύνη για την ασφάλεια, την είχε ο εργολάβος. Δεν αντιλέγουμε. Αλλά εκεί είναι ο κόμπος. Με τη δικλείδα αυτή, το σύστημα αφήνει τους εργολάβους στην ησυχία τους. Ασχετο: Αν πάει κάτι στραβά με ένα έργο, πόσα χρόνια θα κάνει ο θύμα να βρει το δίκιο του χάρη στην αποκλειστική δικαιοδοσία της ελληνικής δικαιοσύνης;