ΚΕΔΕ: Τέλος Νοεμβρίου ο νέος κώδικας για την αυτοδιοίκηση, οι αλλαγές

Τέλος Νοεμβρίου στην ΚΕΔΕ ο Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης. Οι αλλαγές, περισσότερες αρμοδιότητες.

ΚΕΔΕ: Τέλος Νοεμβρίου ο νέος κώδικας για την αυτοδιοίκηση, οι αλλαγές

Στο τέλος Νοεμβρίου αναμένεται η επίσημη παράδοση του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), με στόχο την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης. Πρόκειται για το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο των τελευταίων ετών, που αφορά την αναδιοργάνωση των δήμων και των περιφερειών, με έμφαση στην καθημερινή εξυπηρέτηση πολιτών και την απλοποίηση διαδικασιών.

Ο Κώδικας, προϊόν μακράς προετοιμασίας, περιλαμβάνει γύρω στα 1.000 άρθρα σε 1.600 σελίδες και οργανώνεται σε πέντε βασικά μέρη: εκλογικό σύστημα, διακυβέρνηση, αρμοδιότητες, οικονομικά και εποπτεία. Ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσίασε πρόσφατα στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη τη φιλοσοφία του εγχειρήματος, η οποία εστιάζει στην πρακτική λειτουργικότητα και την ταχεία λήψη αποφάσεων.

Στο εκλογικό πεδίο, εισάγεται η εκλογή δημάρχου από την πρώτη Κυριακή, χωρίς δεύτερο γύρο, ενώ προωθείται η ηλεκτρονική ψηφοφορία για μεγαλύτερη συμμετοχή, ιδιαίτερα των νεότερων ηλικιών. Συμπληρωματικά, ενισχύονται οι κανόνες διαφάνειας για τις προεκλογικές δαπάνες.

Στη διακυβέρνηση, προβλέπεται η υποχρεωτική δημοσιοποίηση πρακτικών δημοτικών συμβουλίων και η ελεύθερη πρόσβαση σε δεδομένα αποφάσεων. Επιπλέον, διευκολύνονται τα ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, ενώ προχωρά η ενοποίηση των νομικών προσώπων των δήμων, από τις υπερβολικές 25 κατηγορίες, για εξοικονόμηση πόρων και σαφήνεια ρόλων.

Κεντρικός πυλώνας είναι η ταξινόμηση των 1.200 αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ, με μόνιμο μηχανισμό μεταβίβασης από την κεντρική κυβέρνηση, συνοδευόμενο από πλήρη κάλυψη κόστους, υποδομών και προσωπικού. Το «τεκμήριο καθημερινότητας» καθορίζει ότι οι υποθέσεις με άμεσο αντίκτυπο στον πολίτη θα χειρίζονται τοπικά και γρήγορα.

Στα οικονομικά, ο δήμαρχος αποκτά ρόλο διατάκτη για έργα, μειώνοντας γραφειοκρατικές εγκρίσεις. Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) θα προσαρμόζονται αυτόματα σε μισθολογικές αυξήσεις, ενώ αναθεωρούνται δημοτικοί φόροι και τέλη. Όλες οι οικονομικές διαδικασίες ψηφιοποιούνται, από βεβαιώσεις έως εισπράξεις. Δημιουργείται Κέντρο Διαχείρισης Δημοτικών Εσόδων για ενιαία ενημέρωση πολιτών σχετικά με οφειλές. Οι δήμοι θα μπορούν να χορηγούν κοινωνικές παροχές, όπως επίδομα γέννησης έως 3.000 ευρώ, και στήριξη σε ευάλωτες ομάδες.

Για την εποπτεία, ιδρύεται Αυτοτελής Υπηρεσία με στελέχωση μέσω ΑΣΕΠ, ηλεκτρονική διαχείριση εγγράφων και αυστηρές προθεσμίες ελέγχων. Η αργία αιρετών θα επιβάλλεται μόνο μετά από τελεσίδικη απόφαση, ενώ εξαιρούνται δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι από το αυτόφωρο.

Παράλληλα, προβλέπεται οικονομική στήριξη ύψους 446 εκατ. ευρώ για το 2025, που καλύπτει αύξηση δόσεων ΚΑΠ, έκτακτη ενίσχυση, μισθολογικές προσαρμογές και τριπλασιασμό πόρων για αδέσποτα ζώα. Ωστόσο, τονίζεται η ανάγκη βελτίωσης, καθώς ανεκτέλεστα έργα φτάνουν τα 1,1 δισ. ευρώ και η εισπραξιμότητα οφειλών είναι χαμηλή, στα 46 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ μπορεί να φτάσει τα 150 εκατ.

Ειδική προσοχή δίνεται στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), με σταθερό πλαίσιο που διασφαλίζει τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού και εξετάζεται η συνεργασία όμορων δήμων. Η είσπραξη ληξιπρόθεσμων ενισχύεται μέσω ΑΑΔΕ. Στον ψηφιακό τομέα, η απορροφητικότητα έργων είναι κάτω του 15%, με κάλεσμα για επιτάχυνση. Συνολικά, οι δήμοι αποκτούν νέα εργαλεία και πόρους, αλλά η χρηματοδότηση θα συνδέεται με την υλοποίηση έργων που βελτιώνουν την καθημερινότητα.