«Να είστε άνθρωποι»: Έσβησε η φωνή της Μάργκοτ Φρίντλεντερ στα 103 – Η γυναίκα-σύμβολο που δεν άφησε τη μνήμη να σιωπήσει
Η Μάργκοτ Φρίντλεντερ, εμβληματική μορφή μνήμης του Ολοκαυτώματος και γενναία πρέσβειρα ανθρωπιάς, πέθανε σε ηλικία 103 ετών. Η ζωή της έγινε φάρος για τις επόμενες γενιές, υπενθυμίζοντας ότι η σιωπή δεν είναι ποτέ η απάντηση απέναντι στο σκοτάδι.
Η Μάργκοτ Φρίντλεντερ, μια από τις τελευταίες επιζήσασες του Ολοκαυτώματος και μία από τις πιο δυνατές φωνές υπέρ της ιστορικής μνήμης και της συμφιλίωσης, πέθανε την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025, σε ηλικία 103 ετών.
Γεννήθηκε το 1921 στο Βερολίνο, σε εβραϊκή οικογένεια. Έζησε τα σκοτεινότερα χρόνια του 20ού αιώνα, έχασε τη μητέρα και τον αδερφό της στο Άουσβιτς και πέρασε από τη φρίκη του στρατοπέδου συγκέντρωσης Τερέζιενσταντ, όπου στάλθηκε το 1944, αφού προηγουμένως έμεινε 15 μήνες κρυμμένη στο Βερολίνο με τη βοήθεια Γερμανών πολιτών που ρίσκαραν τη ζωή τους για να τη σώσουν.
Μετά την απελευθέρωσή της, μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τον σύζυγό της, επίσης επιζώντα του Ολοκαυτώματος. Εκείνος δεν επέστρεψε ποτέ στη Γερμανία. Η ίδια, όμως, το έκανε: το 2010, σε ηλικία 88 ετών, γύρισε στο Βερολίνο για να αφιερωθεί σε μία αποστολή: να μιλήσει στους νέους, να διασώσει τη μνήμη, να μην επιτρέψει ποτέ να επαναληφθεί η φρίκη.
Η φράση-οδηγός της ζωής της, «να είστε άνθρωποι», έγινε το σήμα κατατεθέν των ομιλιών της στα σχολεία. Δεν δίδασκε απλώς Ιστορία – έδειχνε με τη ζωή της τη σημασία του ανθρωπισμού. «Δεν υπάρχει εβραϊκό, χριστιανικό ή μουσουλμανικό αίμα. Υπάρχει μόνο ανθρώπινο αίμα», έλεγε.
Μέσα από αμέτρητες ομιλίες, συναντήσεις, ντοκιμαντέρ και συνεντεύξεις, μοιράστηκε την εμπειρία της αλλά και τις αμφιβολίες της για την επιστροφή. «Αναρωτιόμουν αν έκανα καλά. Αλλά ήθελα να σας κοιτάξω στα μάτια. Να σας πω την ιστορία μου. Γιατί εσείς θα γίνετε οι αυτόπτες μάρτυρες, τώρα που δεν θα μπορούμε πια εμείς», είχε δηλώσει.
Παραδέχτηκε πως ένιωθε άβολα με όσους επευφημούσαν τους Ναζί και σήμερα κυκλοφορούν ανάμεσά μας σαν να μη συνέβη τίποτα. «Όλοι το ήξεραν. Και όλοι κοίταζαν αλλού», έλεγε. Κι όμως, η πίστη της στον άνθρωπο δεν έσβησε ποτέ. Θυμόταν εκείνους που τη βοήθησαν, που μοιράστηκαν ψωμί και κρεβάτι για να τη σώσουν, θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Η Φρίντλεντερ τιμήθηκε με πλήθος διακρίσεων. Το 2023 ίδρυσε το δικό της Ίδρυμα, αφιερωμένο στη μνήμη και στην παιδεία. Το καλοκαίρι του 2024 έγινε εξώφυλλο στη γερμανική Vogue, ως σύμβολο αντίστασης, ελπίδας και αξιοπρέπειας.
«Η Μάργκοτ Φρίντλεντερ δώρισε στη Γερμανία τη συμφιλίωση, παρά όσα της προκάλεσε», δήλωσε ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Η πρόεδρος της Bundestag, Γιούλια Κλέκνερ, τη χαρακτήρισε «γενναιόδωρη μάρτυρα», ενώ ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς είπε: «Ήταν μία από τις ισχυρότερες φωνές της εποχής μας. Είναι δικό μας χρέος να συνεχίσουμε την αποστολή της».
Διαβάστε επίσης
Στα πρόθυρα πολέμου Ινδία και Πακιστάν: Ανταλλαγή πυραύλων, φόβοι για γενικευμένη σύρραξη
Μάιος με διάθεση Οκτωβρίου: Καταιγίδες και φθινοπωρινό σκηνικό, η πρόγνωση για την Πάτρα
Τρία ψηφιακά «χτυπήματα» από την ΑΑΔΕ: Νέα εργαλεία για διαφάνεια και φορολογικό έλεγχο
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
