Ο μαγικός κόσμος του ίντερνετ

Κάθε εφεύρεση του ανθρώπου, που διευκολύνει τη ζωή του και την εξέλιξή του, θεωρείται και είναι πολύτιμη. Δεν φταίει η εφεύρεση, το προϊόν δηλαδή, για τη χρήση που θα του γίνει από τον άνθρωπο. Το ότι με ένα μαχαίρι μπορείς να κόψεις ψωμί και να ταΐσεις κάποιον, αλλά μπορείς και να τον σφάξεις, είναι ένα απλό παράδειγμα που μας έλεγαν κάποτε οι παλαιότεροι. Ετσι ακριβώς είναι, δεν φταίει το μαχαίρι, ο άνθρωπος φταίει. Δεν είναι κακό πράγμα το ότι ο άνθρωπος κατάφερε να διασπάσει το άτομο. Κακό είναι το ότι χρησιμοποίησε αυτή τη γνώση και για να εξαφανίσει δυο πόλεις κάποτε. Τελευταίο παράδειγμα, με το οποίο θα καταπιαστεί το σημερινό ένθετο «Επιλογές» της «Π» είναι το ίντερνετ. Μια εφεύρεση που ξεκίνησε πριν από μερικές δεκαετίες, αφορούσε κάποιους ολίγους «σπασίκλες» σε κάποιο πανεπιστήμιο και τελικά εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες εφευρέσεις στην ιστορία του ανθρώπου.

 

Το ίντερνετ που αγαπήσαμε

Το ίντερνετ, ως παράλληλη εξέλιξη της τηλεπικοινωνίας, έδωσε τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας σε όλο τον κόσμο. Διευκόλυνε την ανταλλαγή αρχείων, τη διάσωσή τους, υπερασπίστηκε -εκ φύσεως- την ελευθερία του λόγου, τη διακίνηση ιδεών. Συμβάλλει τη γνώση του ανθρώπου ακόμα και σε μέρη που αυτό δεν είναι εφικτό. Αρκεί ένα πάτημα κουμπιού και όλα είναι μπροστά στον υπολογιστή σου.

Ομως, όπως κάθε νόμισμα, έχει δύο όψεις. Οι υπηρεσίες που παρέχει το διαδίκτυο έχουν και κακή εφαρμογή. Το «σκοτεινό ίντερνετ» είναι κάτι που ακούγεται όλο και περισσότερο στις μέρες μας. Επικίνδυνες και εγκληματικές συμπεριφορές και δραστηριότητες βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο σε απρόσιτες σελίδες του σκοτεινού ίντερνετ.

Μια ματιά σε όσα μας αφορούν, σε όσα πρέπει να ξέρουμε, στις σελίδες που ακολουθούν.

 

Τι είναι το διαδίκτυο

Το διαδίκτυο (αγγλ. internet) είναι ένα επικοινωνιακό δίκτυο που επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ οποιουδήποτε διασυνδεδεμένου υπολογιστή. Η τεχνολογία του είναι κυρίως βασισμένη στη διασύνδεση επιμέρους δικτύων ανά τον κόσμο και πολυάριθμα πρωτόκολλα επικοινωνίας. Στην πιο εξειδικευμένη και περισσότερο χρησιμοποιούμενη μορφή του, με τον όρο διαδίκτυο, περιγράφεται το παγκόσμιο πλέγμα διασυνδεδεμένων υπολογιστών και των υπηρεσιών και πληροφοριών που παρέχει στους χρήστες του. Το διαδίκτυο χρησιμοποιεί «μεταγωγή πακέτων» και τη «στοίβα πρωτοκόλλων».

Σήμερα, ο όρος διαδίκτυο κατέληξε στο να αναφέρεται στο παγκόσμιο αυτό δίκτυο. Για να ξεχωρίζει, το παγκόσμιο αυτό δίκτυο γράφεται με κεφαλαίο το αρχικό «Δ». Η τεχνική της διασύνδεσης δικτύων μέσω μεταγωγής πακέτων και της στοίβας πρωτοκόλλων ονομάζεται διαδικτύωση.

Παγκόσμιοι πολίτες

Σύμφωνα με την προσέγγιση της «ιντερνετοφιλίας» (ένα μίγμα κλασικής «πλουραλιστικής» προσέγγισης και τεχνολογικού «ντετερμινισμού»), το διαδίκτυο, αλλά και η ψηφιακή τεχνολογία γενικότερα, έχουν την ικανότητα να δημιουργούν «εικονικούς χώρους», «εικονικές κοινότητες», όπου παύουν να υφίστανται οι κοινωνικές και πολιτιστικές διαχωριστικές γραμμές που υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο και που τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας αδυνατούν να ξεπεράσουν εύκολα.

Η επικοινωνία μέσω του διαδικτύου καθίσταται άμεση και αμφίδρομη. Δίνεται η δυνατότητα σε κάθε χρήστη ηλεκτρονικού υπολογιστή συνδεδεμένου στο διαδίκτυο, να πληροφορηθεί αλλά και να πληροφορήσει ανταλλάσσοντας απόψεις μέσω ενός πιο συμμετοχικού και λιγότερο ελεγχομένου διαύλου επικοινωνίας.

Οι χρήστες αποκτούν ολοένα και περισσότερο την ιδιότητα του παγκοσμίου πολίτη. Υπάρχει έντονη τάση, ήδη από την αρχή της εμφάνισής του διαδικτύου, να θεωρείται ένα άκρως δημοκρατικό μέσο μαζικής επικοινωνίας, το οποίο απελευθερώνει την επικοινωνία και καθιστά ισχυρότερο τον μέσο άνθρωπο, καθώς δίνει στον τελευταίο τη δυνατότητα πρόσβασης σε μεγάλο όγκο πληροφοριών συγκεντρωμένων σε ένα «χώρο» και την δυνατότητα της προσωπικής επιλογής των πληροφοριών αυτών.

Συνεπώς, η βασική θέση της προσέγγισης αυτής είναι ότι το διαδίκτυο θα εκδημοκρατίσει την κοινωνία με το να βελτιώσει την επικοινωνία καταργώντας την ανάγκη για διαμεσολάβηση.

 

«Inside the Dark Web»

25 χρόνια μετά τη δημιουργία του o Παγκόσμιος Ιστός, το γνωστό μας ίντερνετ, βρίσκεται στην μεγαλύτερη αντιπαράθεση της ύπαρξής του. Την παρακολούθηση. Με πολλούς ανθρώπους να ανησυχούν πως οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες μπορούν να παρακολουθούν κάθε μας κίνηση, η σειρά Horizon του BBC βρίσκεται ενώπιος ενωπίω με τους χάκερ και τους επιστήμονες των οποίων η τεχνολογία αντιστέκεται.

Αυτή είναι μία αμφιλεγόμενη τεχνολογία, και κάποια όργανα επιβολής του νόμου πιστεύουν πως οδηγεί σε ένα έγκλημα άνευ κινδύνου στον Σκοτεινό Ιστό. Eνα μέρος όπου τα πάντα μπορούν να αγοραστούν, από όπλα και ναρκωτικά μέχρι πληροφορίες πιστωτικών καρτών. To ντοκιμαντέρ «Inside the Dark Web», παραγωγής BBC, διάρκειας 58’.52’’ είναι ένα σπουδαίο δημιούργημα.

Λογοκρισία στο διαδίκτυο; Οχι ευχαριστώ!

Αναφορικά με τη χρήση του ίντερνετ στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν κυβερνητικοί περιορισμοί στην πρόσβαση στο διαδίκτυο ή αναφορές ότι η κυβέρνηση και οι Αρχές παρακολουθούν e-mails ή chat rooms στο διαδίκτυο χωρίς προηγούμενη άδεια.

Το Σύνταγμα προβλέπει την ελευθερία του λόγου και του Τύπου, και οι κυβερνήσεις σέβονται γενικά τα δικαιώματα αυτά στην πράξη.

Ωστόσο, ο νόμος προβλέπει την ποινική δίωξη των ατόμων που «σκόπιμα υποκινούν άλλους για δράσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπων ή ομάδων προσώπων βάσει της φυλής ή της εθνικής καταγωγής ή που εκφράζουν ιδέες προσβλητικές για πρόσωπα ή σε ομάδες των προσώπων, λόγω της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής». Στην πράξη, η κυβέρνηση δεν επικαλέσθηκε τις διατάξεις αυτές. Ο νόμος επιτρέπει σε κάθε εισαγγελέα να διατάξει την κατάσχεση των εκδόσεων που προσβάλλουν τον Πρόεδρο, οποιαδήποτε θρησκεία, περιέχουν βωμολοχία, συνηγορούν για τη βίαιη ανατροπή του πολιτικού συστήματος ή αποκαλύπτουν στρατιωτικά μυστικά. Ο νόμος, επίσης, προβλέπει ποινικές κυρώσεις για συκοφαντική δυσφήμιση. Το Σύνταγμα και οι νόμοι απαγορεύουν την αυθαίρετη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, το σπίτι ή την αλληλογραφία.

Παρ’ όλα αυτά, πολλές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως η έκθεση του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του Ελσίνκι, υποστηρίζουν ότι οι Αρχές δεν σέβονται πάντοτε τα δικαιώματα για την ελεύθερη χρήση του ίντερνετ.

Στις 28 Οκτώβρη 2012 η Αστυνομία συνέλαβε δημοσιογράφο για την παραβίαση προσωπικών δεδομένων, και των νόμων – διατάξεων της προστασίας της ιδιωτικής ζωής, με αφορμή τη δημοσίευση της «Λίστας Λαγκάρντ» με περισσότερες από 2.000 περιπτώσεις φοροδιαφυγής (;).

Επίσης, τον Σεπτέμβριο του 2012, οι αρμόδιες αστυνομικές Αρχές για τη δίωξη του ηλεκτρονικού εγκλήματος, συνέλαβε έναν 27χρονο με τις κατηγορίες της βλασφημίας και προσβολής της θρησκείας. Ηταν ο δημιουργός – διαχειριστής της σελίδας στο Facebook με το όνομα «Γέροντας Παστίτσιος» που  σατίριζε τον γέροντα Παΐσιο.

Νωρίτερα, στις 6 Αυγούστου 2009, η πλέον δημοφιλής ιστοσελίδα (troktiko.blogspot.com) έκλεισε, ενώ η Google ανέφερε πιθανές παραβιάσεις των όρων χρήσης. Το blog επανήλθε on-line λίγους μήνες αργότερα και ανέστειλε τις δραστηριότητές του τον Ιούλιο του 2010, μετά τη δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια, του διαχειριστή του.

Στις 29 Ιουνίου του 2009, ο Γιώργος Σανιδάς, εισαγγελέας τότε, του Αρείου Πάγου, δήλωσε ότι «επικοινωνίες που βασίζονται στο internet δεν καλύπτονται από την ισχύουσα νομοθεσία περί απορρήτου» και ως εκ τούτου είναι ανοικτές σε επιτήρηση από τις Αρχές». Αυτή η επιτήρηση θα είναι, σύμφωνα με την εντολή του Σανιδά, απολύτως νόμιμη. Ξέσπασε σάλος, Ελληνες bloggers, νομικοί εμπειρογνώμονες και διάφορες προσωπικότητες από τα ΜΜΕ και την ακαδημαϊκή κοινότητα, υποστήριξαν πως η αναφορά αυτή του εισαγγελέα, παραβαίνει τόσο το ελληνικό Σύνταγμα όσο και την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής των επικοινωνιών μέσω διαδικτύου. Επιπλέον, η εντολή αυτή έχει επικριθεί σε μεγάλο βαθμό ως ένα πρώτο βήμα προς την πλήρη λογοκρισία όλου του περιεχομένου του διαδικτύου.

Πώς ταξιδεύει το μέιλ;

Το διαδίκτυο στην Ελλάδα βασίστηκε από το 1990 έως το 2003 σε PSTN / ISDN modem dial-up, οπότε και ο ΟΤΕ έβαλε το ADSL στη ζωή μας. ADSL2 + και VDSL2 είναι σήμερα ευρέως καθιερωμένα. Η Ελλάδα χρησιμοποιεί επίσης 3G και 4G + mobile broadband (HSPA), αλλά και ένα πολύ πιο ακριβό δορυφορικό σύστημα για πρόσβαση στο internet. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο δίκτυο οπτικών ινών σε όλη τη χώρα, όχι μόνο σε πόλεις, αλλά και σε ορεινά χωριά!

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία:

– Χρήστες του διαδικτύου: 6,0 εκατομμύρια, 52η στον κόσμο.

– Σταθερή ευρυζωνική: 2,5 εκατομμύρια συνδρομές, 32η στον κόσμο.

– Ασύρματο ευρυζωνικό: 4,8 εκατομμύρια, 38η στον κόσμο.

– Φιλοξενεί στο διαδίκτυο: 3.200.000, 32η στον κόσμο.

– Σελίδες: 5.549.568 διευθύνσεις έχουν διατεθεί, το 0,1% του παγκόσμιου συνόλου, 515 διευθύνσεις ανά 1.000 άτομα .

Ο πρώτος πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου στην Ελλάδα, δεν ήταν ο ΟΤΕ, αλλά το Εθνικό Κέντρο Ερευνας Φυσικών Επιστημών, ο γνωστός μας Δημόκριτος! Τον ΟΤΕ ακολούθησαν, μετά την απελευθέρωση της αγοράς, κι άλλοι πάροχοι, όπως η Forthnet, η Wind, η HOL, η ON telecoms και η Cyta Hellas.

 

Κάμερες στα σπίτια μας

Η κάμερα ασφαλείας της Google, η Nest Cam, είναι ένα από τα προϊόντα που έχει κυκλοφορήσει η εταιρεία στη σειρά Nest και πρόκειται για μια κάμερα η οποία συνδέεται στο internet μέσω Wi-Fi και στέλνει μια ευρυγώνια εικόνα του χώρου στον οποίο είναι τοποθετημένη, μέσω streaming, σε εσάς. Ομως, εκτός αυτού, η Google προσφέρει αποθήκευση 30 ημερών εικόνας και ήχου αλλά και ανάλυση των δεδομένων.

Η υπηρεσία Nest Aware μπορεί και αναλύει την εικόνα για κίνηση, αλλά μπορεί να ξεχωρίσει συνηθισμένα πράγματα, όπως μια κουρτίνα που τη φυσάει ο αέρας, και να τα αγνοήσει. Αντίθετα, παρατηρεί ασυνήθιστους ήχους και κινήσεις στον χώρο.

Ομως, μια ομάδα ερευνητών ανέλυσαν τη δραστηριότητα της Nest Cam παρακολουθώντας την κατανάλωση ενέργειας και ανακάλυψαν πως, ακόμη κι όταν ο χρήστης έχει σβήσει την κάμερα μέσω της αντίστοιχης εφαρμογής, και παρ’ ότι το LED σβήνει, η συσκευή συνεχίζει και λειτουργεί.

Η Nest Cam στο «off» συνεχίζει και «τραβάει» περίπου 340mA ρεύματος, κάτι που δείχνει πως λειτουργεί ακόμη.

Αυτό αρκεί για να προκαλέσει φόβο στους καταναλωτές πως η κάμερα τους παρακολουθεί και στέλνει τα δεδομένα σε hackers, σε κάποια εταιρεία, στη Google ή σε κάποια μυστική υπηρεσία. Η εταιρεία όμως δηλώνει πως δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας: «Οταν κλείνετε τη Nest Cam από το πρόγραμμα, δεν σβήνει εντελώς, διότι περιμένει πως ο χρήστης θα την ξανα-ανοίξει σε κάποια στιγμή. Οταν κλείνει, όμως, σταματά να στέλνει βίντεο στο cloud, κάτι που σημαίνει πως δεν παρακολουθεί τον περιβάλλοντα χώρο».

Επίσης, η Nest Labs, θυγατρική της Google, υπενθυμίζει πως οι συσκευές διαθέτουν κρυπτογράφηση SSL 128-bit και κλειδί RSA 2048-bit μοναδικό για κάθε κάμερα. Το επόμενο βήμα θα είναι να καταγράψουν τη δραστηριότητα της Nest Cam στο δίκτυο, ενώ είναι υποτιθέμενα κλειστή, και να επιβεβαιώσουν πως δεν υπάρχει καμία ροή δεδομένων. Μέχρι τότε, ο ασφαλέστερος τρόπος να είστε σίγουροι είναι… σεμεδάκι!

• Από τις “Επιλογές” της “Π” στις 12 Δεκεμβρίου 2015

 

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News