Octupus’ s garden
Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».
Η επικαιρότητα επιτίθεται κατά κύματα. Είπε κάτι ο Μητσιάς για τα χταπόδια ή τα μπερδέψαμε; Ναι, ο τραγουδιστής είπε ότι δεν έχει πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους αρκεί να μην προκαλούν, αλλά ατύχησε γιατί δεν προσδιόρισε την έννοια και τα όρια της πρόκλησης. Η πρόκληση είναι ζήτημα υποκειμενικό και πολιτισμικό. Πριν εκατό χρόνια θεωρείτο πρόκληση να διακρίνονται οι αστράγαλοι μιας γυναίκας.
Σήμερα ο δυτικός
πολιτισμός φωνάζει για τις κεκαλυμμένες γυναίκες του Ισλάμ. Άλλος πάλι θεωρεί πρόκληση, όταν είναι κάποιος ομοφυλόφιλος, να παραδέχεται πως είναι. Εδώ βρίσκεται η σατανική και υποκριτική σημασία του «δεν με ενδιαφέρει τι κάνεις στο κρεβάτι σου»: Αυτό
υπονοεί ότι η αποφυγή του δικού μου σκανδαλισμού είναι αποκλειστική υποχρέωση των άλλων και δεν εναπόκειται σε μένα να αναθεωρήσω το ατομικό μου σκανδαλιζόμετρο. Εν τέλει ο καλλιτέχνης προσπάθησε να εξηγήσει πως γενικά τον ενοχλεί η καταστρατήγηση του μέτρου της εξωτερίκευσης. Αλλά και πάλι, ποιος ορίζει το μέτρο; Υπάρχει μετρόμετρο; Οι αρχαίοι είχαν σαν μέτρο τον Παρθενώνα. Περνούσες από κάτω από τον Παρθενώνα και τσέκαρες τις αναλογίες σου. Ένα είδος ζυγαριάς. Σήμερα δεν υπάρχει αντικειμενική μονάδα μέτρησης όπως είναι το πρότυπο του κιλού που φυλάσσεται σε κάποιο μουσείο. Αντιθέτως, συμβαίνει το εξής: Η πρόκληση λειτουργεί ως προαγωγός των ηθών, των ιδεών, της σκέψης, της τέχνης, των ρευμάτων, ενδεχομένως επειδή βρισκόμαστε σε μια εποχή ιλίγγου, τον οποίο προκαλεί η ατμομηχανή της τεχνολογίας και των δυνατοτήτων της. Καλούμαστε να παράγουμε νεωτερικότητα και να την καταναλώσουμε, με σημείο αιχμής το ντύσιμο, ως
επί το πλείστον. Κάπου εκεί πετάγεται και η σεξουαλικότητα και γυρεύει τα δικαιώματά της σαν διαδηλωτής ή σαν φορτισμένος ζηλωτής.
Και τα χταπόδια; Εχουμε και τα χταπόδια. Μια ακόμα έκφανση της ηθικολογικής θεώρησης της γαστρονομίας που στο παρελθόν ήταν αδιανόητη. Κάποιος είπε πως είναι κρίμα να τρώμε χταπόδι γιατί είναι προικισμένο πλάσμα.
Σύμφωνοι, αδελφέ, αλλά είναι και πολύ άσχημο, παρεμπιπτόντως. Στα βιολογικά δεν είμαστε δυνατοί, εξ ου και έχουμε μια απορία:
Αν το χταπόδι είναι έξυπνο, γιατί μπορεί να το πιάσει ακόμα και πεντάχρονος, με γυμνό χέρι. Τις βεντούζες για τη γρίπη τις έχει;
Ούτως ή άλλως, ακούγεται πικρή ειρωνεία πολύ ευφυούς σατιρικού δημιουργού να πιάνουμε κουβέντα περί ορέξεως και γαστρονομικής
δεοντολογίας σε μια περίοδο με επισιτιστική κρίση επί θύραις: Διαβάζουμε ότι 11 χώρες απειλούνται από λιμό- στον 21 ο αιώνα, όπου η επιστήμη μπορεί να καλλιεργήσει ντομάτες στη σελήνη- ενώ εμείς αναλωνόμαστε περί του τι κάνει και τι δεν κάνει να τρώει κανείς.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια συζήτηση κλασικού, για τα τελευταία 30 χρόνια- στιλ, όπου η οικολογική θεώρηση της ζωής κοντράρει τη φύση του ανθρώπου. Ούτε ο χριστιανισμός δεν διανοήθηκε να καταστήσει ισοδύναμη του αμαρτήματος τη βρώση που συνεπάγεται θανάτωση: Περιορίστηκε σε μια σύσταση για μια λιτή γαστρονομία, προσανατολισμένη στον φυσικό κύκλο και με πνεύμα χρηστής διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου: Τρώμε μια κότα, παίρνουμε αυγά από τις άλλες εννιά. Η σύγχρονη οικολογία
είναι αυστηρότερη, αλλά επενδύει στην πολιτισμική εξελιξιμότητα του ανθρώπου: Και ο κανιβαλισμός ήταν κάποτε καθιερωμένος, αλλά καλώς ή κακώς τον κόψαμε και σήμερα θεωρείται αδιανόητος και φρικαλέος.
Ποιος ξέρει; Μπορεί σε χίλια χρόνια ο άνθρωπος να
βλέπει εικόνες σημερινές γύρω από τον οβελία και να φρίττει, τρώγοντας τη συνθετική του πρωτεϊνη, αλλά για το επόμενο διάστημα τα χταπόδια καλό θα ήταν να εμπιστεύονται
περισσότερο το μελάνι τους και λιγότερο την ηθική ποιότητα του κοινού.
Και να μην προκαλούν.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
