Πανελλήνιο Ηρώο Εθνικής Παλιγγενεσίας: Το εμβληματικό μέρος και η γενναιοδωρία της οικογένειας Μαρτίνου

Χρήστος Βεργανελάκης

Το Μνημείο Πεσόντων Ηρώων Αγωνιστών του 1821 στα Καλάβρυτα θα ζωντανέψει απόψε μνήμες της Επανάστασης, με έναν σπάνιο μελωδικά και καλλιτεχνικά τρόπο…

Σ’ έναν χώρο που άλλαξε τελείως όψη, αποκτώντας χρώμα και άρωμα ιστορίας, παράδοσης, κουλτούρας, εθνικής συγκίνησης, κι αυτά χάρη στη γενναιοδωρία και την κοινωνική ευαισθησία της οικογένειας του εφοπλιστή Αθανάσιου Μαρτίνου, θα τελεστεί απόψε στις 8.30 η συναυλία «Υμνος Εις Την Ελευθερίαν», σε ποίηση του Διονυσίου Σολωμού και μουσική Νικολάου Μάντζαρου, από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και τη Μικτή – Παιδική Χορωδία της Πολυφωνικής Πατρών.

Θα είναι ένα μοναδικό καλλιτεχνικό γεγονός σ’ έναν πραγματικά εμβληματικό χώρο, στα Καλάβρυτα, όπου βρίσκεται το μοναδικό μνημείο στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένο στους αγωνιστές του 1821. Οι εργασίες ανάπλασης όλου του περιβάλλοντα χώρου στο μνημείο Ηρώων Αγωνιστών του 1821 του Δήμου Καλαβρύτων ξεκίνησαν από τον περασμένο Νοέμβριο.

Την χρηματοδότηση των εργασιών και την ανάθεση του έργου (προϋπολογισμού περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ) ανέλαβε ο ευεργέτης της περιοχής Καλαβρύτων, εφοπλιστής Αθανάσιος Μαρτίνος, μέσω της ΑΜΚΕ «Αιγέας».
Το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου & Μαρίνας Μαρτίνου ιδρύθηκε το 2016 και το έργο της οικογένειας Μαρτίνου υλοποιείται και μέσω της «Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου ΑΙΓΕΑΣ», η οποία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 2015 και εμφανίζει πλούσιο έργο σε τομείς αντίστοιχους με αυτούς του Ιδρύματος.

Την ευθύνη του όλου πρότζεκτ της ανάπλασης του Ηρώου Αγωνιστών ανέλαβε ο γενικός διευθυντής του «Αιγέα» Δημήτρης Καλάκος.

Απόψε, λοιπόν, ο δήμος Καλαβρύτων θα τιμήσει με τον δέοντα τρόπο την κ. Μαρίνα Μαρτίνου, για την πραγματικά σπάνια χειρονομία της οικογένειας αναφορικά με το Ηρώο Αγωνιστών του ’21.

Η ιστορία ξεκινά στις αρχές του 1900

Στο δεσπόζοντα λόφο βόρεια της Μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το Ηρώο των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, που θυσιάστηκαν για την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους από τον Τουρκικό Ζυγό. Οι προσπάθειες για την ανέγερση του μνημείου είχαν ξεκινήσει από τον Σύλλογο Καλαβρυτινών στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ο αιώνα.

Το 1904 και 1908 η Πολιτεία σχημάτισε δυο διαδοχικές Ερανικές Επιτροπές με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων για την ανέγερση του Μνημείου. Το 1911 κλήθηκε από το Παρίσι ο γλύπτης Κ. Θ. Δημητριάδης για να επιλέξει την τοποθεσία όπου θα ανεγερθεί το μνημείο και μαζί με το συνεργάτη του Αν. Μεταξά υποβάλλουν τις πρώτες προτάσεις τον Ιανουάριο του 1912. Το Μάρτιο του 1927, όταν πλέον είχε συγκεντρωθεί το ποσό των 100.000 δρχ., αποφασίστηκε να ξανακληθεί ο Κ. Δημητριάδης και να αρχίσει τις προκαταρκτικές εργασίες.

Η οριστική ανάθεση του έργου στον γλύπτη έγινε τον Οκτώβριο του 1928 και το πρόπλασμα, σε κλίμακα ¼, παραδόθηκε τον Απρίλιο του 1930. Στις 24 Ιουλίου 1932 κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος του ηρώου και αναμενόταν ότι μέχρι το επόμενο καλοκαίρι η δαπάνη του έργου θα έφτανε τα 7 εκατομμύρια δρχ. γεγονός που απαγορευτικέ από την Ερανική Επιτροπή.

Το 1938 ανατέθηκε στον Κ. Δοξιάδη η μελέτη και η εκτέλεση των λοιπών αρχιτεκτονικών έργων, όπως του σταθμού, των προπυλαίων και της κύριας κλίμακας πρόσβασης. Παρά τις μεγάλες πιέσεις που άσκησε η Επιτροπή στον Κ. Δοξιάδη δεν κατόρθωσε να παραδώσει ποτέ τα γλυπτά του Ηρώου καθότι η έναρξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και ο θάνατος του καλλιτέχνη, κατά τη διάρκεια της κατοχής, το άφησαν ημιτελές.

Η Επιτροπή ανασυγκροτήθηκε το 1966 και τις οικοδομικές εργασίες ανάλαβε ο εργολάβος Κ. Πανυπέρης. Στις 25 Μαρτίου 1971, κατά τον εορτασμό των 150 χρόνων από την έναρξη της επανάστασης και της χιλιετίας της Αγίας Λαύρας έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Ηρώου, το οποίο χρειάστηκε 75 περίπου χρόνια για να παραδοθεί στο Έθνος.

Στη σημερινή του μορφή, το Ηρώο Πεσόντων Αγωνιστών, αποτελείται από σύνθεση τριών ανδριάντων που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.

Τα τεχνικά στοιχεία της παρέμβασης του «Αιγέα»

Η «Π» ήρθε σ’ επαφή με τον Δημήτρη Καλάκο, Διευθυντή Τεχνικών Έργων, Πολ.Μηχανικός Msc, της ΑΜΚΕ Αιγέας, και παραθέτει τα παρακάτω αποκαλυπτικά στοιχεία, εκ μέρους της Εταιρείας, η οποία με το εντελώς αναμορφωμένο Ηρώο Αγωνιστών αφήνει πλέον έντονα το στίγμα της στα Καλάβρυτα. Επί της ουσίας, ο κ. Αθανάσιος Μαρτίνος και η σύζυγός του, Μαρίνα, αποκτούν, δικαιωματικά, τον άτυπο τίτλο των ευεργετών των Καλαβρύτων.

Να και τα στοιχεία που συνέλεξε αποκλειστικά η «Π» από τον «Αιγέα»:

-Μετά από αίτημα του Δήμου Καλαβρύτων, η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Εργου «ΑΙΓΕΑΣ», διαχειριστής της οποίας είναι η οικογένεια Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, ανέλαβε την χρηματοδότηση της συντήρησης και αποκατάστασης του Ηρώου Εθνικής Παλιγγενεσίας Αγωνιστών του ‘21, στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων.
-Ένας από τους βασικούς πυλώνες δράσης της ΑΙΓΕΑΣ είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η προστασία και αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος, καθώς και η προβολή του ελληνικού πολιτισμού.
-Βάσει του ανωτέρου πλαισίου δράσης της ΑΙΓΕΑΣ και δεδομένης της ευαισθησίας της οικογένειας Μαρτίνου για τον ιστορικό και μαρτυρικό Δήμο Καλαβρύτων, αλλά και των εξαιρετικών σχέσεων της με τον Δήμαρχο κ. Θ. Παπαδόπουλο, δέχτηκε με χαρά το αίτημά του.
-Η τιμή και η χαρά της ανάληψης ενός τέτοιου σημαντικού έργου ήταν μεγαλύτερη, γιατί φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
-Επομένως για την αποκατάσταση του Μνημείου, η ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ ανέθεσε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Π. Κουφόπουλου και Μ. Μυριανθέως και στο γραφείο του Μηχανολόγου Μηχανικού Α. Ζειντάν, την εκπόνηση της αρχιτεκτονικής και της ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης αντίστοιχα.
-Η εταιρεία CERS του Δ. Μπαλή ανέλαβε την γενική υλοποίηση του έργου πραγματοποιώντας περιληπτικά εργασίες για την αποκατάσταση της δαπεδόστρωσης, της κεντρικής κλίμακας πρόσβασης στο χώρο, των περιμετρικών τοίχων του Μνημείου ως και της συντήρησης της μαρμάρινης επένδυσης του Ηρώου και τον φωτισμό για την ανάδειξη του.
-Τη συντήρηση των γλυπτών και του ψηφιδωτού διακόσμου ανέλαβε ο συντηρητής αρχαιοτήτων και έργων τέχνης Μ. Κουφόπουλος.
-Τη γενική παρακολούθηση και την επίβλεψη του έργου εκ μέρους της ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ είχαν οι πολιτικοί μηχανικοί Δ. Καλάκος και Ν. Χαραλαμπόπουλος.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News