Πάτρα – Παπαφλέσσας: Η τοιχογραφία που διχάζει – Ο καλλιτέχνης Κ. Παπαμιχαλόπουλος αναλύει

Σηκώνοντας το βλέμμα ψηλά, στη συμβολή των οδών Κορίνθου και Σαρανταπόρου, θα δει κανείς τον έφιππο Παπαφλέσσα, έργο του Ελληνα εικαστικού καλλιτέχνη Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου. Πρόκειται για το πρώτο έργο της φετινής διοργάνωσης του 6ου Διεθνούς Street Art Festival Πάτρας | Artwalk 6 που εντάσσεται στο πλαίσιο της δράσης «Mural 21», η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία/συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και είναι αφιερωμένη στην επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

Με την αποκάλυψη του έργου, ξεκίνησαν και τα πρώτα σχόλια στα social media,με τους συμμετέχοντες να έχουν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα: Αυτούς που συμφωνούν με τη φιλοσοφία του έργου και αυτούς που κάνουν λόγο για κάτι το ακαλαίσθητο, μη διστάζοντας μάλιστα να χρησιμοποιήσουν και σκληρές φράσεις.

Εμείς απευθυνθήκαμε στον Κωνσταντίνο Παπαμιχαλόπουλο, τον εικαστικό που φιλοτέχνησε το έργο και τον πλέον κατάλληλο να μιλήσει για τη φιλοσοφία και το σκεπτικό που κρύβεται πίσω από αυτό.

Ποιο είναι το σκεπτικό σας πίσω από το συγκεκριμένο έργο; Γιατί βλέπουμε τον Παπαφλέσσα όπως τον βλέπουμε; Τι έρευνα κάνατε πάνω στην ιστορία του ατόμου ώστε να τον απεικονίσετε με τον συγκεκριμένο τρόπο;

Το 2021 γενικότερα μπορεί κανείς, ως επέτειο, να το δει με δύο τρόπους. Αφενός μπορεί να θεωρηθεί μια ευκαιρία για μια εξαιρετικά χρήσιμη ανασκόπηση: Από πού ξεκινήσαμε ως έθνος και πού φτάσαμε, δύο αιώνες μετά.

Να κοιτάξουμε λοιπόν το ένδοξο παρελθόν -αλλά με τι είδους εικόνες; Η εικονογραφία του 19ου αιώνα δεν αρμόζει στον 21ο, δεν αφορά κανένα και δεν είναι αυτά, οι βράκες και τα κρόσσια της οθωμανικής περιόδου, αυτά που έχει να μας διδάξει πραγματικά το ’21. Δεν υφίσταται καν ζήτημα απλώς μιας αναβίωσης διότι και μόνο η πρόθεσή μας να αναβιώσουμε το 1821 σημαίνει πως το θεωρούμε, εκ των πραγμάτων, νεκρό.

Αλλωστε οι καλλιτέχνες του 19ου, όπως και οι αρχαίοι δημιουργοί των κλασικών χρόνων, δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους παλαιούς ή αρχαίους αλλά απεναντίας απολύτως σύγχρονους και επιπλέον συνεπείς με τα της εποχής τους. Ο Karl Krazeisen, όταν έκανε τα πορτρέτα των αγωνιστών της Ελληνικής Επαναστάσεως, απεικόνιζε ανθρώπους και ενδυμασίες απολύτως σύγχρονές του.

Ανθρωποι όπως εγώ, γεννημένοι το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα, με την εμπειρία των ιαπωνικών anime και manga, με τα comics από την Αμερική και την Ευρώπη, μεγαλωμένοι με έργα επιστημονικής φαντασίας, από το Star Wars και το Blade Runner έως τα Terminator και τις σειρές του Netflix, πώς μπορούμε να ανασυστήσουμε τους μύθους της νεότερης ελληνικής ιστορίας των περασμένων δύο αιώνων στα καθ’ ημάς; Οι αλλεπάλληλες περιπτώσεις μεταγραφών και εξ ανατολών αντιδανείων στην ελληνική τέχνη του παρελθόντος εν γένει αλλά και το παράδειγμα των Ιαπώνων και των σύγχρονων βιντεοπαιχνιδιών ιδιαιτέρως μπορούν κάλλιστα να καταστούν ικανός οδηγός για τους καλλιτέχνες των αρχών του εικοστού πρώτου.

Από τη μια λοιπόν, η επέτειος του 2021 είναι αφορμή για μια χρήσιμη ανασκόπηση.

Από την άλλη όμως, είναι και μια ευκαιρία για να αναλογιστούμε πώς θέλουμε να είναι οι εικόνες μας των επόμενων διακοσίων ετών.

Πώς αισθάνεστε για τον δημόσιο διάλογο που έχει ανοίξει στα social media;

Κατ’ αρχήν θεωρώ πολύ σημαντικό το ότι γίνεται λόγος για ένα έργο ζωγραφικής. Το κρίμα θα ήταν μια εξαώροφη τοιχογραφία να περνούσε απαρατήρητη. Είναι επίσης εξαιρετικό το ότι τα social media δίνουν τη δυνατότητα σε όλους όσους το επιθυμούν να εκφράσουν τον θαυμασμό  ή και την αγανάκτησή τους, γιατί όχι;- δημοσίως και επί ίσοις όροις. Πέραν όμως αυτών των διαπιστώσεων, είναι σημαντικό για εμάς που δημιουργούμε έργα σαν αυτά, αλλά και για την πόλη και τους φορείς της, να δούμε πώς μπορούμε όλοι μας να κεφαλαιοποιήσουμε το γεγονός ενός μνημειακού έργου μέσα στον αστικό ιστό προς όφελος της ίδιας της πόλης.

Είναι η πρώτη σας φορά που δημιουργείτε μία τοιχογραφία. Πώς είναι να «φεύγει» ένα έργο από τα στενά όρια ενός κλειστού χώρου και να αφορά πλέον χιλιάδες κόσμου;

Προσωπικώς, ήδη από το 2015, έχω κάνει ένα πρώτο ενδιάμεσο βήμα εκτός των σχετικώς στενών ορίων της λίγο πολύ ιδιωτικής σχέσης μεταξύ του εργαστηρίου του καλλιτέχνη και του ιδιωτικού χώρου του συλλέκτη εκθέτοντας τα έργα μου σε μουσεία, δημόσια και ιδιωτικά, σε όλη την Ελλάδα.

Οι τελευταίες μου εκθέσεις είναι «Το Μεγαìλο Χρυσοì Δωμαìτιο» που έλαβε χώρα στο Λουτρό των Αέρηδων του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (νυν Μουσείο Νεώτερου Ελληνικού Πολιτισμού) στην Πλάκα (2015), «Τάλως – Αναπαραστάσεις του Τεχνητού Ανθρώπου» στο Café του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (2016), «Ισχύς μου η Αγάπη του Λαού», ατομική έκθεση που φιλοξενήθηκε στη λαογραφική πτέρυγα του Μουσείου Βορρέ (2017), «Ζευς και Αθηνά», η ατομική μου έκθεση που έλαβε χώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Τήνου, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (2019) και η πιο πρόσφατη, η έκθεση στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών με τίτλο «Σαλαμίς 2020» ένας εικαστικός διάλογος των έργων μου με τα τέχνεργα από τις συλλογές του Νομισματικού Μουσείου με θέμα τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας (2020-2021). Η επόμενη ατομική μου έκθεση με τίτλο «Παλιγγενεσία 2021», είναι προγραμματισμένη να φιλοξενηθεί στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών το φθινόπωρο του 2021 και τμήμα της είναι και το πρότυπο για την τοιχογραφία μου στην Πάτρα του Παπαφλέσσα.

Η μεγάλη διαφορά με αυτού του είδους τα κολοσσιαίων διαστάσεων έργα είναι ότι η διαδικασία παραγωγής και έκθεσης του κάθε έργου εφάπτονται απολύτως. Είναι ένα πραγματικά δημόσιο έργο, ένα έργο μνημειακό. Και εδώ η συνεισφορά των ανθρώπων της Art in Progress, αλλά και των υποστηρικτών αυτής της προσπάθειας είναι άξια θαυμασμού για τη συνέπεια, την επιμονή τους, την εκπληκτική ικανότητά τους να δίνουν λύσεις και να προσελκύουν στην Πάτρα καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Με τις δράσεις τους σιγά-σιγά δημιουργούν μια εξαίσια παρακαταθήκη για την πόλη η οποία είναι προσβάσιμη προς όλους, Ελληνες και ξένους, γηγενείς και επισκέπτες.

ΚΛΕΟΜΕΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: «ΔΕΝ ΑΠΕΥΘΥΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΓΟΥΣΤΟ, ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ»

«Η σύγχρονη τέχνη θέλει ενασχόληση» σημειώνει από την πλευρά του ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Art In Progress Κλεομένης Κωστόπουλος όταν τον ρωτάμε για τον δημόσιο διάλογο που παρατηρείται γύρω από το έργο και συνεχίζει: «Οποιος πραγματικά γνωρίζει είτε από εικαστικά είτε από σύγχρονη τέχνη, οφείλει να έχει άποψη και να τοποθετείται δημοσίως. Η έρευνα που έχει γίνει είναι ενδελεχής και δεν επιλέξαμε τυχαία τον καλλιτέχνη που θα δημιουργούσε την επετειακή τοιχογραφία».

Παράλληλα, ο κ. Κωστόπουλος επισημαίνει πως είναι ευνοϊκό να γίνεται ένας τέτοιος δημόσιος διάλογος και τονίζει: «Οσοι είναι καλοπροαίρετοι μπορούν να εκπαιδευτούν και να μάθουν, αλλά όσοι είναι κακοπροαίρετοι δεν θα μάθουν ποτέ κάτι όσον αφορά την σύγχρονη τέχνη και την τέχνη του δημόσιου χώρου».

Ολοκληρώνοντας, ο Κλεομένης Κωστόπουλος επισημαίνει πως η Art In Progress και το Artwalk 6 δεν απευθύνεται «στο γούστο αλλά στην αισθητική», διευκρινίζοντας πως το γούστο είναι προσωπικό ενώ η αισθητική είναι μία φιλοσοφική τοποθέτηση γύρω από την τέχνη. «Καλύτερα να ασχολούμαστε με την ουσία της τέχνης και με το ότι σε 2-3 χρόνια αν συνεχίσει με τους ίδιους ρυθμούς το Artwalk, η Πάτρα θα είναι η πόλη με τις περισσότερες τοιχογραφίες στην Ευρώπη και ας αποτελέσει αυτό ένα κίνητρο».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News