Ράπιντ κι ιεράπιντ

Ο Κωνσταντίνος Μάγνης, διευθυντής σύνταξης της «Π».

Μεγάλο λάθος να διαχωρίζουμε την εκκλησία από το ευρύ κοινωνικό σώμα. Ο «κόσμος της εκκλησίας» δεν είναι μια μάζα χωριστή από τη «λοιπή κοινωνία». Απλώς, υπάρχουν διάφορες βαθμίδες στο θρησκεύεσθαι. Οι άνθρωποι που στερούνται παντελώς
μεταφυσικής πίστης, είναι ελάχιστοι. Δεν πιστεύουν, γιατί δεν έχουν καμία ανάγκη την πίστη, αντιθέτως τη θεωρούν πηγή παθογενειών, εξ ου και δεν πολυσέβονται τη θρησκευτικότητα των άλλων. Αρκετά περισσότεροι είναι όσοι έχουν μια πίστη αλλά εκκλησιάζονται μόνο στις γνωστές εμβληματικές περιστάσεις. Πολύ περισσότεροι είναι
εκείνοι που εκκλησιάζονται με πυκνότερες αφορμές. Σχετικά λιγότεροι είναι οι συστηματικοί. Και ακολουθεί η ομάδα που έχει την εκκλησία κάτι σαν δεύτερο σπίτι της. Τι από όλα είναι «εκκλησία» περισσότερο ή λιγότερο από τα άλλα; Οι αρχαίοι πάντως εκκλησία θεωρούσαν τους πάντες, υπό τον όρο ότι μετείχαν της κοινής ζωής.

Θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως «εκκλησία» τον κόσμο που η σύνδεσή του με τον ναό δεν αφορά μόνο τις γιορτές, τις τελετές ή τη μετάληψη, αλλά είναι δεκτικός σε επιδράσεις που εκπορεύονται από τον κλήρο και τους εκκλησιαστικούς παράγοντες, εκκινώντας όμως από μια προσωπική βιωματική σχέση, κατά κανόνα. Μιλάμε για τους πολίτες που αποτελούν ψυχή και σώμα του μοντέλου «ενορίτης». Η έννοια αυτή δεν είναι στενά δημογραφική,
αλλά κοινωνική και πνευματική. Και εν τέλει ταυτοτική.

Η αντικληρικαλιστική διάθεση που αναπτύχθηκε στη χώρα σαν απάντηση σε ένα οπισθοδρομικό και συντηρητικό πνεύμα που κυριάρχησε στην ελληνική πολιτεία, εκπαίδευση και κουλτούρα για πολλά χρόνια- όπως και σε άλλες χώρες- μας εμποδίζει να
κατανοούμε τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά του τοίχου. Το παρατηρούμε αυτό με διάφορες αφορμές, όπως και τώρα με το εμβόλιο.

Είναι κεφαλαιώδες να καταλάβουμε ότι η συνθήκη του εκκλησιασμού (όχι με τη στενή λειτουργική έννοια, αλλά περιλαμβάνοντας όλες τις παραδόσεις που συνδέονται με το
θρήσκευμα), είναι μια εντελώς α-πολιτική κατάσταση για τον περισσότερο κόσμο, και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους συνεπέστερους πιστούς, αλλά για το ευρύτερο θρησκευόμενο κοινό, το οποίο, υπό τη συνθήκη αυτή, μετακινείται, έστω και παροδικά, προς το μοντέλο του ενορίτη. Στην α- πολιτική αυτή κατάσταση, ο άνθρωπος γεμίζει από την ευγένεια και τη θεραπευτική υπέρβαση του θρησκεύματος, τα οποία αντιπαραβάλλει προς τα μιαρά
εγκόσμια, τα οποία διέπονται από κυνισμό, υποκρισία, εκμετάλλευση, προδοσία: Τα σκάγια παίρνουν την πολιτική, γιατί αυτή είναι ο μηχανισμός που κουρδίζει το σύστημα και την
καθημερινότητα.

Όταν επομένως η πολιτική κάνει εισπηδήσεις στον ιερό και άσπιλο (ανεξαρτήτως της μικρότητας κάποιων κληρικών) εκκλησιαστικό χώρο, ο πιστός συνοφρυώνεται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σημαντική μερίδα του θρησκευόμενου κοινού πήρε βαρέως τις
αποφάσεις που του δημιούργησαν εμπόδια στην άσκηση του θρησκευτικού καθήκοντος. Καλώς ή κακώς, το πλέγμα των περιοριστικών μέτρων που επέβαλε η πανδημία έγινε συνώνυμο των υπόπτων προθέσεων του πολιτικού συστήματος, το οποίο διεφθαρμένο και ελεγχόμενο, έγινε μακρύ χέρι ξένων δυνάμεων που δεν είδαν με καλό μάτι τη θρησκευτική- δογματική- πολιτισμική μας ιδιαιτερότητα.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι παρεμβάσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος στον εκκλησιαστικό χώρο, ενοχλούν μεγάλο μέρος του θρησκευόμενου κοινού: Είναι μια έμπρακτη αμφισβήτηση εκ μέρους του πολιτικού συστήματος, της μεταφυσικής επενέργειας του θρησκεύεσθαι: Ποια εμβόλια και ράπιντ τεστ; Εχουμε το Χριστό μαζί μας. Μήπως εννοείς ότι ο Χριστός δεν προστατεύει; Ο Σόιμπλε στα λέει αυτά;

Δεν είναι εύκολο να απλώσεις χέρι στον τρόπο με τον οποίο η πίστη επιδρά στον ψυχισμό του πιστού. Θα χρειαζόταν μια άλλου τύπου κατήχηση, που να εξηγεί ότι ο θεός φέρνει τα καλά αλλά και τα κακά και μας δίνει τη βούληση και τα όπλα να κάνουμε τις σωστές
επιλογές. Πολύς κόσμος πιστεύει ότι ο θεός είναι το καλό και το κακό είναι ο διάβολος. Συνεπώς, αρκεί ένας σταυρός για να είμαστε εντάξει.

Θα πείτε, ας πιστεύει καθένας ό,τι θέλει και ας θυμώσει όποιος θέλει. Το ζήτημα είναι να θωρακιστούμε. Ναι, αλλά χρειάζεται μια περίσκεψη όταν πας να αγγίξεις νοοτροπίες και συναισθήματα που αποτελούν θεμέλιο κουλτούρας και ταυτότητας.

Τον εμφύλιο τον αποφεύγεις όταν καταλαβαίνεις τον άλλον. Εκτός αν γουστάρουμε τους εμφυλίους, γιατί χρωματίζουν τη ζωή μας.