Σπύρος Μαραγκός: «Στις αντιθέσεις κρύβεται το νόημα της ύπαρξής μας»
Το αρχικά δειλό, όπως δηλώνει, φλερτ του με την ποίηση συνεχίστηκε επίμονα και σταθερά, εξ ου και ευοδώθηκε, με τη μορφή της πρώτης του ποιητικής συλλογής με τίτλο «Αναμετρήσεις» (εκδ. Εναστρον). Λάτρης της θάλασσας ο ίδιος, αφουγκράζεται τα μυστικά της και υποκλίνεται στη γοητεία της. Ανάλογα πράττει και με την ποίηση, όπου τα δείγματα γραφής του καταδεικνύουν ότι το μέλλον της σχέσης τους προβλέπεται ευοίωνο. Ο Σπύρος Μαραγκός ξεναγεί την «ΠτΚ» στον ποιητικό του κόσμο, φωτίζοντας συνάμα πτυχές του εαυτού του.
Πρώτη σας «βουτιά» στα απαιτητικά νερά της ποίησης μετά από δύο συλλογές διηγημάτων. Πότε ξεκίνησε το φλερτ μαζί της και πώς εξελίχθηκε σε έρωτα που είχε ανάγκη να εκφραστεί;
Ξεκίνησε δειλά, το αντίθετο δηλαδή από ό,τι συμβαίνει στον έρωτα, που μπαίνεις σαν σίφουνας αψηφώντας τα εναντίον σου προγνωστικά. Σκόρπιοι στίχοι στην αρχή, το κλείσιμο του ματιού στη λέξη, κάποια πρώτα ποιήματα και στην πορεία μια συλλογή. Ετσι χτίστηκαν οι «Αναμετρήσεις». Οπως ακριβώς το περιγράψατε στην ερώτησή σας. Ενα μακροβούτι στα βαθιά νερά της ποίησης.
Δεν δηλώνω δεινός «κολυμβητής», όμως συνεχώς προπονούμαι και προσπαθώ.
Τι μπορεί να ενεργοποιήσει τη χορδή εκείνη, εντός σας, που θα παρακινήσει το χέρι σας να πλέξει στίχους;
Η ανάγκη να εκφράσω το συναίσθημα που μου γεννάει μια εικόνα. Ενα εισιτήριο πετάμενο στην άκρη του δρόμου, η εικόνα των γρι–γρι στο βάθος του Πατραϊκού Κόλπου τις νύχτες χωρίς φεγγάρι, μια γριά καμινάδα απέναντι από το μπαλκόνι μου και τα σιωπηλά μάτια ενός μετανάστη που φωνάζουν για δικαιοσύνη, μπορούν να γίνουν έμπνευση και δημιουργία. Η ποίηση δεν ψάχνει να βρει την αλήθεια σε αυτό τον κόσμο. Επιζητά να επαναφέρει τη στιγμή πίσω στη ζωή και να την μετατρέψει σε αιωνιότητα. Σπάει τα δεσμά του χρόνου. Ετσι φανερώνει το αθέατο κομμάτι του κόσμου μας και το περιγράφει με μια γλώσσα διαφορετική από την καθημερινή, ανοίκεια.
Πώς θα περιγράφατε τη συνάντηση με την ποίηση σε σχέση με την αντίστοιχη με την πεζογραφία; Πού νιώσατε πιο άνετα, πού αφεθήκατε, πού στριμωχτήκατε, πού ίσως φοβηθήκατε την… αναμέτρηση.
Η πρόζα χρειάζεται τη φλυαρία. Περιγράφεις, αναλύεις και στοχάζεσαι. Απλώνεσαι. Ετσι λειτουργεί. Η ποίηση από την άλλη είναι η τέχνη της αφαίρεσης. Γράφεις και στην πορεία πρέπει να αφαιρέσεις και να πετάξεις. Φλερτάρεις συνεχώς με τη λέξη, το δομικό στοιχείο της ποίησης. Τώρα και στριμώχτηκα και αφέθηκα και προπάντων φοβήθηκα. Ο φόβος, λέει, είναι η απόσταση από την κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπίσεις και όσο αυτή η απόσταση μειώνεται τόσο ο φόβος μεγαλώνει. Με ό,τι όμως και να καταπιαστείς στη ζωή απαιτείται συνεχής προσπάθεια. Η τέχνη είναι μια διαρκής εσωτερική πάλη, η ζωή είναι μια διαρκής αναμέτρηση, ένας ακατάπαυστος μόχθος.
Κι έτσι κρατάμε στα χέρια μας τις «Αναμετρήσεις». Υπάρχει κάποιο αόρατο νήμα που συνδέει τα 33 ποιήματα της συλλογής;
Η διαδρομή είναι το συνδετικό στοιχείο της συλλογής. Η προσπάθεια να ελέγξεις το ερωτικό αντικείμενο στο πρώτο ποίημα και η συνειδητοποίηση του έρωτα στο τελευταίο ποίημα. Οπου έρωτας στην τέχνη μπαίνει και η λέξη ζωή. Στα ενδιάμεσα στάδια – ποιήματα απλώνονται όλα τα υπόλοιπα. Η φύση, η θέαση του κόσμου, οι άνθρωποι, το παιχνίδι των ψευδαισθήσεων, η ψυχή κι ο χρόνος. Η ομορφιά και η οδύνη του ανθρώπινου βίου.
Σκιά, θλίψη, μοναξιά, νύχτα, φθινόπωρο αλλά και αγάπη, καλοκαίρι, δεκαπενταύγουστος, ερωτική ελεγεία… Τι σας γοητεύει στις αντιθέσεις;
Νομίζω πως στις αντιθέσεις κρύβεται το νόημα της ύπαρξής μας. Τα δύο άκρα που συνυπάρχουν και αντιπαλεύονται. Το δίπολο φως και σκοτάδι, η χαρά, η θλίψη, η αγάπη, το μίσος, η ζωή κι ο θάνατος. Το ένα γεννιέται, ζει και εξαρτάται από το άλλο. Οταν το συνειδητοποιείς αυτό έχεις κατανοήσει το θαύμα που ονομάζεται ζωή. Ετσι αυτή η αντίληψη καθιστά τις αντιθέσεις θανάσιμα γοητευτικές.
Πρόσεξε στο τέλος μη μείνει/η πρόθεση που δεν έγινε πράξη […] η αγάπη που φώναξες χωρίς να δείξεις, οι κούφιες λέξεις αντί της πολύτιμης σιωπής». Κατά πόσο καταφέρνετε να αποφεύγετε αυτά τα «δεν», «αντί», «χωρίς»;
Δεν καταφέρνω να τα αποφύγω. Είναι μια αλήθεια την οποία πια έχω αποδεχθεί. Ισορροπούμε σε δυο αβύσσους, την από πάνω μας, αυτή των ανώτερων ιδανικών και την άβυσσο της πιο χαμηλής και χειρότερης πτώσης. Είμαστε φύσεις ανοιχτές, ικανές να συνταιριάξουμε τις πιο πιθανές αντιφάσεις και να βλέπουμε την ίδια στιγμή και τις δύο αβύσσους, αναφέρει στην αγόρευσή του ο εισαγγελέας Ιππολίτ Κυρίλλοβιτς στους Αδερφούς Καραμάζοφ του Ντοστογιέφσκι. Χωρίς την ύπαρξη όμως αυτής της αντίφασης είμαστε δυστυχισμένοι και ανικανοποίητοι. Ατελής και ανολοκλήρωτη η ανθρώπινη φύση, θα συμπλήρωνα.
Σε αρκετά ποιήματά σας συναντάμε τις λέξεις φως και σκοτάδι. Στην εποχή μας, τι σκοτεινιάζει το είναι σας και τι το φωτίζει;
Η τέχνη γεννιέται πάνω στη λεπτή διαχωριστική γραμμή, στο μεταίχμιο δηλαδή φωτός και σκοταδιού. Αναπόφευκτα θα πρέπει να πατάς και στα δύο αν θέλεις να δημιουργήσεις. Με τον καιρό αυτό σου γίνεται τρόπος ζωής. Τρέφεσαι με σκοτάδι και ξεδιψάς με φως και το αντίθετο. Τώρα αν κάτι με σκοτεινιάζει στην εποχή μας αυτό είναι η επικράτηση της ασχήμιας. Από την άλλη, κάποιες απρόβλεπτες ανθρώπινες συμπεριφορές έρχονται να με εκπλήξουν ευχάριστα..
«Θαμπό φεγγάρι του θέρους/θυμίζεις τον έρωτα,/στο τέλος του» διαβάζουμε στον «Επίλογο». Μιας και βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού, θα μοιραστείτε μαζί μας την εντονότερη μνήμη που σας φέρνει στον νου;
Χρόνια πριν. Νύχτα στα τέλη του Σεπτέμβρη. Σε κάποιο απάνεμο κόλπο του Ιονίου μονάχος πάνω σε ένα μικρό φουσκωτό να ψαρεύω μέχρι το ξημέρωμα. Μοναξιά και φόβος. Πλημμυρισμένος από τις αισθήσεις. Σκέψεις. Το αρχέγονο ένστικτο της επιβίωσης. Ο ήχος της σιωπής και η θάλασσα που πάντα θα με εξαγνίζει. Ολα μαζί και σε ίσες δόσεις. Πληρότητα και αρμονία. Στο τέλος, βέβαιαΜ μου σκάλωσε η άγκυρα στο βυθό και αναγκάστηκα να την παρατήσω, αλλά δεν πειράζει. Τελικά υπάρχουμε εκεί που κατοικούν οι επιθυμίες μας.
Υπάρχει κάτι που θέλετε, αλλά δεν έχετε ακόμα αποφασίσει να αναμετρηθείτε μαζί του;
Με το τέλος, σε όλες του τις μορφές.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
