Τα Μουσεία της Πάτρας
Το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), στην προσπάθειά του να αναδείξει τον ρόλο των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία, καθιέρωσε από το 1977 τη 18η Μαϊου ως Διεθνή Ημέρα Μουσείων. Ο στόχος ήταν και είναι να γίνουν τα μουσεία φορείς πολιτισμικών ανταλλαγών «με σκοπό την ανάπτυξη της μόρφωσης, την αμοιβαία κατανόηση και τη συνεργασία μεταξύ των λαών».
Ας γνωρίσουμε τα Μουσεία
Με αφορμή την 18η Μαΐου, επιλέξαμε να αφιερώσουμε το σημερινό ένθετο σε μουσεία της Πάτρας. Είναι μια ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα μαζί τους, να μάθουμε περισσότερα για τον πολιτιστικό και ιστορικό πλούτο που διαθέτουν, και φυσικά να τα επισκεφθούμε. Στους εκθεσιακούς χώρους τους και τις προθήκες τους θα «ανακαλύψουμε» εκθέματα (αντικείμενα, κειμήλια, τεκμήρια κ.ο.κ.) που έχουν να μας διηγηθούν πολλά για την τοπική και την εθνική ιστορία της Ελλάδας. Πίσω όμως κι από τα αντικείμενα υπάρχει ένα ανθρώπινο δυναμικό που προσπαθεί συστηματικά, παρά τις γνωστές αντιξοότητες που επικρατούν στη χώρα μας λόγω των οικονομικών συνθηκών, να συντηρήσει και να προβάλει με ευρηματικούς τρόπους τα κομμάτια της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης που εδράζονται στην Πάτρα. Διοργανώνει θεματικές εκθέσεις, υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα, χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες για να ανα δείξει τα εκθέματα…
Τα μουσεία είναι ζωντανοί χώροι. Είναι αισιόδοξο το γεγονός ότι, σ’ εμάς τους μεγαλύτερους, μας το θυμίζει η μαθητική κοινότητα. Οι μαθητές αποτελούν τον «σκληρό πυρήνα» των επισκεπτών στα μουσεία της πόλης μας. Εμπνέονται από την παράδοση και την ιστορία. Και προετοιμάζονται να αναλάβουν την ευθύνη, να οδηγήσουν τα σημερινά μουσεία στο μέλλον.
Επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση σχολείου και μουσείου
Το μουσείο αποτελεί κοινά αποδεκτό φορέα εκπαίδευσης τόσο στη συνείδηση του κοινού όσο και σε αυτή της εκπαιδευτικής κοινότητας διαχρονικά και διεθνώς. Η σχέση μουσείου και σχολείου, δε, έχει ευρύτατα απασχολήσει την εκπαιδευτική έρευνα, σε μια προσπάθεια συστηματικής μελέτης του υπό ποιες συνθήκες και τι μαθαίνουν οι μαθητές σε έναν μουσειακό χώρο. Από την ελιτίστικη αντιμετώπιση του μουσείου, ως χώρου για λίγους μυημένους, περάσαμε στην ανάγκη του μουσείου να επικοινωνήσει το περιεχόμενό του με τον τρόπο που εξυπηρετούσε το ίδιο και τις ανάγκες του, για να και αλήξουμε σήμερα να στρέψουμε το βλέμμα στην ανάγκη του επισκέπτη, του κοινού, του μαθητή στη δική μας περίπτωση.
Με άλλα λόγια, τα νέα δεδομένα στον χώρο της μουσειακής εκπαίδευσης έρχονται να υπογραμμίσουν μια νέα οπτική της σχέσης μουσείου και σχολείου. Πλέον το ζητούμενο του μουσείου είναι όχι απλά να επικοινωνήσει τη συλλογή του και ό,τι αυτή πρεσβεύει, αλλά να εξυπηρετήσει την ανάγκη του μαθητή-επισκέπτη.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας αποτελεί τη νεότευκτη κιβωτό αποθησαύρισης της αρχαίας πορείας της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής της. Σηματοδοτεί, με τη διακεκριμένη παρουσία του, τη βόρεια είσοδο της πόλης· με εμβαδόν που προσεγγίζει τα 8.000 τ.μ, εκτείνεται κατά μήκος της νέας εθνικής οδού Πατρών – Αθηνών και συγκροτεί το σύγχρονο περίβλημα της ιστορίας μας, το τέμενος της γνώσης του παρελθόντος, τη στέγη των υλικών καταλοίπων του αρχαίου πολιτισμού μας. Στεγάζει μικρές και μεγάλες ιστορίες, ανθρώπινα έργα, πάθη, δεισιδαιμονίες και αντιλήψεις, έριδες και συμμαχίες, κρίσεις καιακμές, μικρούς θησαυρούς και σκουπίδια. Ιστορίες σαν τις δικές μας, απόμακρες και οικίες, γνωστές και κρυφές.
Ανθρώπινα δημιουργήματα για τη δόξα, για την εφήμερη καθημερινότητα, για την προβολή των ανθρώπων και των ιδεών. Φιλοξενεί τη γνώση του παρελθόντος, έχει όμως και τις αφορμές της αυτογνωσίας μας. Παράλληλα, ενσαρκώνει τη δυνατή επιθυμία και τις επιδιώξεις γενεών για τη στέγαση και προβολή του αρχαιολογικού μας πλούτου. Εγινε πραγματικότητα το 2009 και έκτοτε δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, που γίνονται κοινωνοί της τοπικής ιστορία μας.
Το Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας Πελοποννήσου
Το Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας Πελιοποννήσου ιδρύθηκε το 1973 από τους: Γιάννη Μελετόπουλο, Θεόδωρο Παπαναγιώτου, Κώστα Τριαντάφυλλου, Διονυσία Παπασπυροπούλου, Δημήτρη Μπογδανόπουλο, Κώστα Σινούρη και άλλους φιλίστορες Πατρινους. Εχει μια συνεχή διαδρομή ως Ιστορικό Μουσείο, το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς (κυρίως με δωρεές) από συμπολίτες και από Πατρινούς που διαμένουν στην Αθήνα. Μια από τις σημαντικότερες δωρεές έγινε προ δεκαετίας από την Αμαλία Μεγαπάνου και περιελάμβανε προσωπικά αντικείμενα του πατρινού πολιτικού Δημητρίου Γούναρη, ο οποίος διετέλεσε τρεις φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: Επισκοπική στολή του Μητροπολίτη Κίτρους και Κατερίνης Βαρνάβα (κατά κόσμον Νικόλαος Τζωρτζάτος, ακαδημαϊκός) που καταγόταν από την Πάτρα, το αρχείο του Μητροπολίτη Αθηνών Θεόφιλου Βλαχοπαπαδόπουλου (γεννημένου στην Πάτρα) δωρεά της οικογένειας Στάμου, τουφέκια, σπαθιά και ξίφη από το 1770 και μετά (ανάμεσά τους υπάρχουν του οπλαρχηγού Παναγιώτη Καρατζά), γκραβούρα του Παλαιών Πατριών Γερμανού (έργο του I. Friedel), πολεμική σημαία του 12ου ηρωικού Συντάγματος Πεζικού, πολεμικό ημερολόγιο και προσωπικά αντικείμενα του στρατηγού Κ. Κωνσταντινό-πουλου, πρωτότυπο χειρόγραφο ποιήματος του Κωστή Πα-λαμά, πίνακας με υπογραφές αγωνιστών του 1821 (επιφανών Ελλήνων και Φιλελλήνων), αντίγραφο Αχαϊκής Διακήρυξης Ελευθερίας με ημερομηνία 26 Μαρτίου 1821, ατμα-γείο προσώπου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και ανάγλυφα προσώπων ηρώων του 1821, μετάλλιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, πλήρης στολή του Α’ Τάγματος Χιονοδρόμων (προσφορά Σπύρου Τσικλατήρα) κ.ά.
Σήμερα το Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας Πελοποννήσου στεγάζεται στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης. Λειτουργεί με εθελοντική προσφορά μελών της διοίκησης και συνεργατών. Δέχεται επισκέψεις κυρίως από σχολεία και μεμονωμένους επισκέπτες. Η επισκεψιμότητα κρίνεται ικανοποιητική για τα δεδομένα ενός περιφερειακού μουσείου.
Το Ζωολογικό Μουσείο
Το Ζωολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Πατρών ιδρύθηκε το 1973 ως προσάρτημα της τότε Φυσικομαθηματικής Σχολής, ύστερα από ενέργειες του τότε καθηγητή της έδρας της Ζωολογίας κ. Οντρια.
Οι σκοποί της ίδρυσης του Μουσείου ήταν: α) Η αναζήτηση, συλλογή και μελέτη του ζωολογικού πλούτου της χώρας, β) η χρησιμοποίηση τούτου διά διδακτικούς σκοπούς, γλ η εξυπηρέτηση των συνδεδεμένων προς το αντί-κείμενον ίου Μουσείου επιστημονικών κλάδων και δλ η κάλυψη των αναγκών της αντίστοιχης έδρας της Σχολής.
Για την πραγματοποίηση αυτών των σκοπών οργανώθηκαν ευθύς εξαρχής δύο κύριες δραστηριότητες: α) Η δημιουργία μιας συλλογής εκθέσιμου υλικού, η οποία θα υποστήριζε την εκπαίδευση των φοιτητών του Τμήματος Βιολογίας και θα ήταν επισκέψι-μη και από το εξωπανεπιστημιακό κοινό, με σκοπό την απόκτηση γνώσης, τη διαμόρφωση περιβαλλοντικής ευαισθησίας και της σύνδεσης του Πανεπιστημίου με την τοπική κοινωνία, β) Η δημιουργία μιας συλλογής υλικού κατάλληλου μόνον για ερευνητικούς σκοπούς, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα των ζωολογικών μουσείων που έχουν ακαδημαϊκό χαρακτήρα.
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Πατρών
Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης είναι δημιούργημα του Πολιτιστικού Κέντρου Πατρών, που αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1977. Τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου εγκαινιάστηκε η λειτουργία του από τον τότε υπουργό Προεδρίας και μετέπειτα πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, στην πρώτη του εγκατάσταση στο νεοκλασικό κτίριο της οδού Ρήγα Φεραίου, στον αρ.79.
Ο ίδιος τότε είχε δηλώσει: «Είμαι πραγματικά ευτυχής που μου δόθηκε η ευκαιρία να εγκαινιάσω ένα αληθινό έργο πολιτισμού, ένα απόκτημα για την Πάτρα. Αξίζουν θερμότατα συγχαρητήρια σ όσους εργάστηκαν με τόση επιτυχία». Αρχικά, από τον Ιούνιο του 1977 μέχρι τον Ιούνιο του 1980, λειτούργησε με τη λαογραφική συλλογή της συμπολίτισσα Χρυσής Γιαννοπούλου και από τον Ιούλιο του 1980, μετά από αναδιοργάνωση, λειτούργησε με υλικό το οποίο ανήκε στην κυριότητά του και προερχόταν από δωρεές φίλων και μελών του Κέντρου, καθώς επίσης και από αγορές.
Η συλλογή της πρώτης αυτής περιόδου αποτελείτο από αντικείμενα της αγροτικής προβιομηχανικής ζωής, αγροτικά εργαλεία, οικιακά σκεύη, υφαντά και άλλα και στεγάστηκε στις αίθουσες του νεοκλασικού μέχρι τον Αύγουστο του 1983.
* Από τις “Επιλογές” της “Π”, 16 Μαΐου 2015
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
