Tου Κόσμου τα εννιάμερα
Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».
Ισως δεν συμφέρει να το παραδεχθούμε, αλλά όταν το δάχτυλο μας δείχνει το φεγγάρι, εμείς ρίχνουμε μια ματιά και στο δάχτυλο. Κατά τη γνωστή ρήση, αυτό μας καταχωρίζει στους ηλίθιους, αλλά από την άλλη πλευρά το να μην έχεις τον νου σου στη συμπεριφορά των δακτύλων δεν είναι και τόσο σώφρον. Αλλωστε, εάν σου ρίξει κάποιος μια πέτρα, κοιτάς την πέτρα που έρχεται, κοιτάς να δεις και ποιος την πέταξε.
Ετσι, όταν είδαμε στις διαδικτυακές πύλες τις φοβερές φωτογραφίες που τράβηξε το τηλεσκόπιοΤζέιμς Γουέμπ ταξιδεύοντας στο διάστημα, θαυμάσαμε μεν τις φωτογραφίες, ασχοληθήκαμε όμως και με το τηλεσκόπιο. Απίστευτη υπόθεση το σύμπαν, αλλά και το τηλεσκόπιο Γουέμπ δεν το λες και αμελητέα περίπτωση. Εχει εκτοξευθεί εδώ και έξι μήνες και βρίσκεται ήδη σε απόσταση 1,5 εκ. χιλιομέτρου από τη Γη. Μάλλον, εκεί βρισκόταν χθες που μας ήρθε η σχετική ανταπόκριση από ΝΑΣΑ. Αυτή την ώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, μπορεί να έχει γίνει 1,6 το εκατομμύριο. Για το διάστημα αυτά τα μεγέθη, βέβαια, είναι κωμικά. Αλλά ποιος να γελάσει μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι.
Αλλά δεν είναι σκοτάδι. Το Γουέμπ φωτογραφίζει μια φαντασμαγορία ανώτερη και από χολυγουντιανή διαστημική παραγωγή. Είναι το αποτέλεσμα των ιριδισμών που προκαλεί η φύση των σωμάτων, μικρών και μεγάλων, και των δυνάμεων. Η νόηση και η γνώση δεν μας επιτρέπουν να συλλάβουμε και πολλά. Ο εγκέφαλός μας είναι φτωχός: Είναι απλά τρισδιάστατος, σκεφτόμαστε με όρους μήκους, πλάτους και ύψους (και με όρους πάχους, στις παραλίες), όπως επίσης και γραμμικά, πάνω σε ένα διάνυσμα που συνενώνει το χθες με το σήμερα και προεκτείνεται στο αύριο. Το Σύμπαν δεν καταλαβαίνει από Χθες.
Το Γουέμπ φωτογραφίζει τα σώματα και τις συνθήκες όπως ήταν στο ξεκίνημα της μεγάλης έκρηξης. Πώς γίνεται αυτό, δεν μπορείς να κατανοήσεις, αλλά όσοι ξέρουν κάτι παραπάνω, μιλούν για την καμπυλότητα που προκαλεί η βαρύτητα. Η οποία επηρεάζει και τον χρόνο: Η βαρύτητα είναι μια αράχνη από την οποία δεν ξεφεύγει κανείς. Πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τον Πύντσον, αλλά ξαναβλέπεις το βιβλίο, εννιακόσιες δυσνόητες σελίδες: Εκεί να δεις βαρύτητα.
Με βάση αυτά που μας στέλνει το τηλεσκόπιο, το Χθες είναι Παρόν, καθώς η αρχή είναι αποκρυσταλλωμένη αλλά και ζώσα. Το Γουέμπ μας ταξιδεύει στο μουσείο του Κόσμου, στη γέννηση των αστέρων, στα ζευγαρώματα των γαλαξιών, στις αλλόκοτες μορφές της ύλης και της αντιύλης. Σε καθηλώνει η όψη της κοσμικής πανσπερμίας και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των δυνάμεων, σε παγώνει η απουσία του Χρόνου, ο οποίος στις σφαίρες αυτές είναι ανενεργός. Το Γουέμπ φωτογραφίζει αλλά δεν σκέπτεται, αντιμετωπίζοντας θαυματουργά την αναπηρία του ανθρώπου, ο οποίος σκέπτεται, αλλά δεν φωτογραφίζει. Αποκαλύπτονται στάδια της Μεγάλης Εκρηξης, αλλά ουσιαστικά αποτυπώνεται η Μεγάλη Αντίφαση, μιας ερμηνεύσιμης τυχαιότητας: Τίποτα δεν γίνεται βάσει σχεδίου, αλλά όλα γίνονται δυνάμει ιδιοτήτων. Είναι αυτές προκαθορισμένες ή μήπως αναπτύσσονται μέσω της επίδρασης με τις άλλες δυνάμεις; Βλέπεις ωστόσο ότι όσες φωτογραφίες και να τραβήξει ο ακούραστος ταξιδιώτης του διαστήματος, δεν ξεφεύγουμε από το ερώτημα που απασχολούσε τον σκεπτόμενο νου προ τηλεσκοπίου: Ποιος γενεσιουργός παράγοντας ανέπτυξε την πρώτη Ιδιότητα που με τη σειρά της ενεργοποίησε τις υπόλοιπες; Ποιος έβαλε πρώτος μπροστά τη βαρύτητα, με άλλα λόγια.
Ποιος ξέρει; Αν ο χρόνος είναι μια πλάνη, τότε δεν υπάρχει Πριν, μολονότι υπάρχει Μετά: Ο κόσμος εξελίσσεται. Αν το Πριν είναι ανύπαρκτο, όλα ήταν ανέκαθεν ενεργά, πράγμα που συνιστά το Θαύμα των Θαυμάτων, ήτοι πίσω από όλα υπήρχε ένα θεός που δημιούργησε πρώτος το Τώρα, το οποίο και έμεινε αιώνιο.
Η γλώσσα μας μένει φτωχή: Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν δυνάμεις και σώματα και συμπεριφορές της ύλης τα οποία βαπτίζονται με νέους και νέους όρους, τους οποίους εμείς οι Ηλίθιοι όχι απλώς αγνοούμε αλλά αδυνατούμε να συλλάβουμε. Χοντρικά, κάποτε υπήρξαν άστρα πελώρια και λαμπρά και γαλαξίες μαγευτικοί που γεννήθηκαν, κινήθηκαν, φώτισαν, έσβησαν, πέθαναν, και ενώ όλα άλλαζαν και αλλάζουν τίποτα δεν αλλάζει και τίποτα δεν χάνεται. Τα άστρα μένουν αιώνια σε μια γωνιά της ουδέτερης μνήμης, περίπου όπως και εμείς, μια φωτογραφία σε ένα άλμπουμ ψηφιακό, όπου κανείς δεν θα έχει μείνει που να ξέρει τι είμαστε και τι κάναμε και κανείς δεν θα ψάξει για έναν τέτοιον για να ρωτήσει.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
