Βασιλική Τσεκούρα στην «Π»: «Η εκπαίδευση ενηλίκων είναι στάση ζωής»
Η Βασιλική Τσεκούρα, διευθύντρια του ΔΑΦΝΗ ΚΕΚ, μοιράζεται με την «Π» σημαντικούς σταθμούς της ζωής της.
Μπορεί οι συνθήκες να της δυσκόλεψαν -πολύ- την εφηβεία, ωστόσο η ίδια κατόρθωσε, αψηφώντας τις «φωνές», να πάρει το τιμόνι της ζωής της στα χέρια της και να το κατευθύνει εκεί όπου ένιωθε ότι ανήκει και αισθάνεται πλήρης: στην εκπαίδευση -όχι την τυπική- και σε μία όμορφη οικογένεια. Η Βασιλική Τσεκούρα, διευθύντρια του ΔΑΦΝΗ ΚΕΚ, μοιράζεται με την «Π» σημαντικούς σταθμούς της ζωής της.
– Εντονότερες μνήμες από τα παιδικά σας χρόνια;
Προσπαθώ να ανασύρω μνήμες που να έχουν ενδιαφέρον, που να εξηγούν γιατί έγινα αυτή που είμαι. Μεγάλωσα σε μια μικροαστική οικογένεια βιοπαλαιστών, παλιννοστούντων από την Αυστραλία. Οι γονείς μου επένδυσαν τότε σ’ ένα γωνιακό σπίτι στη συμβολή Ιωνίας και Φωκαίας -ένα σταυροδρόμι που έμελλε να σημαδέψει βαθιά τη διαδρομή μου, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά.
Η γειτονιά, ένα πολύχρωμο μωσαϊκό στα μέσα της δεκαετίας του ’70: τα προσφυγικά, η Αναπλαστική Σχολή δίπλα στο σπίτι μας, οι πορείες κατά της Δικτατορίας, οι φωνές των φοιτητών και των εργατών, συνθήματα που έλεγαν ότι η εκπαίδευση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά δικαίωμα. Και κάπως έτσι, παιδί ακόμα, ούτε 10 ετών, κάτι μέσα μου, μου ψιθύριζε πως αυτός θα ήταν ο χώρος της αναφοράς μου. Εκεί θα ανήκα.
– Την εφηβεία σας, εποχή κρίσιμη για όλους, πώς τη βιώσατε;
Στη δεκαετία του ’80, μαθήτρια στο Πρότυπο Κλασικό. Περηφάνια, αλλά και άγχος. Κι ενώ η φοίτηση υποσχόταν ένα μέλλον, το παρόν ήταν σκληρό. Η μητέρα μου, μόλις 36 ετών, διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Τότε η λέξη «καρκίνος» λεγόταν ψιθυριστά. Ηταν σχεδόν ταμπού, ντυμένο με άγνοια και φόβο.
Κάτω από αυτή τη σκιά, παντρεύτηκα λίγο πριν τα 17 -μια πράξη που δεν είχε να κάνει με έρωτα, αλλά με ανάγκη. Αν «φύγει» η μάνα, να υπάρχει μια άλλη μάνα. Δεν κράτησε. Το διαζύγιο ήταν μονόδρομος.
Δύο μήνες μετά, ήμουν και πάλι στα θρανία. Το πρωί σχολείο, το απόγευμα νοσοκομείο… μέχρι τη μέρα που η μητέρα μου «έφυγε», 17 Ιουλίου 1985.
-Και ύστερα, πώς βρεθήκατε με πτυχίο Ιστορίας & Αρχαιολογίας;
Πέρασα στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό, την πρώτη μου επιλογή. Δεν ήταν αυτονόητο, ούτε εύκολο. Οι φωνές γύρω μου έλεγαν «Τι θες τώρα; Να σπουδάσεις;».
Η πορεία μου προς το πτυχίο δεν ήταν γραμμική -ούτε ηλικιακά, ούτε βιωματικά. Πηγαινοερχόμουν Πάτρα-Αθήνα, αναλαμβάνοντας ρόλους που δεν αντιστοιχούσαν στην ηλικία μου: κόρη, «μητέρα», αδελφή, φοιτήτρια. Ολα παράλληλα. Χωρίς σταθερό έδαφος, χωρίς «κανονικότητα».
Οι σπουδές ήταν επιβίωση. Οχι ανακάλυψη. Κουβαλούσα τις απώλειες, τις ενοχές, τη ματαίωση. Η ζωή κυλούσε χωρίς εξάρσεις, χωρίς θριάμβους. Και ένιωθα διαρκώς «διαφορετική». Δεν είχα ακολουθήσει τη γραμμική πορεία που η κοινωνία αναγνώριζε.
– Πτυχιούχος πλέον, διδάξατε σε φροντιστήρια. Πείτε μας γι’ αυτή την εποχή.
Δίδαξα για κάποια χρόνια ιδιωτικά και σε φροντιστήρια. Ηταν μια περίοδος με έντονα συναισθήματα -από τη μία υπήρχε η χαρά της επαφής με τα παιδιά, το μοίρασμα της γνώσης, η αίσθηση πως έπαιρνες μέρος στην εκπαιδευτική τους διαδρομή. Από την άλλη, όμως, υπήρχε και ένα βάρος. Η λογική της αποστήθισης, της εξάντλησης των παιδιών, των εξετάσεων ως μοναδικού κριτηρίου επιτυχίας, με δυσκόλευε βαθιά. Ενιωθα πως η εκπαίδευση όφειλε να είναι κάτι πολύ περισσότερο: μια διαδικασία προσωπικής ανάδυσης, όχι μόνο επαγγελματικής προετοιμασίας.
Κρατάω από εκείνη την εποχή την εμπειρία της τάξης, τα βλέμματα των παιδιών και τη συνειδητοποίηση πως ο δικός μου δρόμος δεν θα ήταν μέσα στην τυπική εκπαίδευση. Κάπου εκεί άρχισε να ωριμάζει μέσα μου η ιδέα ότι υπάρχει και μια άλλη μάθηση -λιγότερο ανταγωνιστική, πιο συμπεριληπτική, πιο συνδεδεμένη με την ανθρώπινη ανάγκη για εξέλιξη.
– Πότε και με ποια αφορμή ιδρύθηκε το ΔΑΦΝΗ ΚΕΚ;
Η μεγάλη στροφή ήρθε στα 30. Μέσα από την εκπαίδευση ενηλίκων βρήκα ξανά το πάθος μου. Οι μεταπτυχιακές σπουδές στο ΠΤΔΕ ήταν μια εσωτερική συμφιλίωση, μια επανασύνδεση με τον εαυτό μου.
Το ΔΑΦΝΗ ΚΕΚ ιδρύθηκε από μια ομάδα φίλων το 1996 – εγώ ήμουν απλώς μια από τους πρώτους συνοδοιπόρους. Οι άλλοι αποχώρησαν, εγώ έμεινα. Η πορεία δεν ήταν εύκολη. Τα ΚΕΚ πέρασαν κρίση, αμφισβήτηση. Αλλά εκεί μέσα αναδύθηκε μια πιο ώριμη ταυτότητα. Σήμερα, είκοσι οκτώ χρόνια μετά, είμαι ακόμα εκεί, στη διεύθυνση, με την ίδια αφοσίωση.
– Πώς θα περιγράφατε την πορεία σας -από το ξεκίνημα έως σήμερα;
Προκλήσεις, αβεβαιότητα, αλλά και μια ανεξάντλητη δημιουργικότητα. Ιδιαίτερα ο χώρος της μη τυπικής εκπαίδευσης δεν είναι απλώς εργασία, είναι στάση ζωής. Απαιτεί τόλμη, συνάντηση με το διαφορετικό, ανοιχτότητα στο καινούργιο. Είχα και διατηρώ την τιμή να συνεργάζομαι με την Ευρωπαϊκή Ενωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων, με το Ινστιτούτο SOLIDAR, ενώ πρόσφατα εκλέχθηκα στο ΔΣ της Ευρωμεσογειακής Συνδιάσκεψης των Κέντρων στην Κοινότητα και συμμετέχω ενεργά στον διεθνή οργανισμό IFS.
– Με τον συνδυασμό επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων, πώς τα καταφέρνατε;
Δεν ήταν ποτέ εύκολο. Απέκτησα δύο κόρες, έναν σπουδαίο σύντροφο ζωής και συνοδοιπόρο, και μια δουλειά που δεν είχε ωράριο. Ηθελε κατανόηση, στήριξη, και ήμουν τυχερή, γιατί την είχα. Το σπίτι έγινε βάση και λιμάνι. Ποτέ «βάρος».
-Στις δυσκολίες, ποια ισχυρά όπλα σας προτάσσετε;
Αναστοχασμός. Αυτό το «Τι έκανα; Τι θα μπορούσα να είχα κάνει αλλιώς;» -αλλά χωρίς ενοχές. Για να μάθεις. Να εξελιχθείς. Και κυρίως, να μείνεις άνθρωπος. Να διατηρείς την ενσυναίσθησή σου ακόμα κι όταν όλα μέσα σου αντιστέκονται.
– Αν θέλατε να στείλετε ένα μήνυμα στις γυναίκες που σκύβουν το κεφάλι -από μια αναποδιά μέχρι την ανοχή της κακοποίησής τους- ποιο θα ήταν αυτό;
Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους όσων έχουν βιώσει κακοποιητικές εμπειρίες -κάθε ιστορία είναι μοναδική και βαθιά προσωπική. Μπορώ, όμως, να πω ότι κι εγώ, στην εφηβεία μου, οδηγήθηκα σε μια απόφαση υπό χειριστικές συνθήκες. Με τον καιρό, μαθαίνεις να κατανοείς, να συμβιβάζεσαι, όχι με την αδικία, αλλά με τις πληγές που άφησε μέσα σου.
Το πιο σημαντικό μάθημα ήταν πως, για να προχωρήσεις, χρειάζεται να (ξαν)αγκαλιάσεις τον εαυτό σου. Για τις στιγμές που δεν ήξερε, που δεν μπόρεσε, που δεν μίλησε -συνειδητά ή ασυνείδητα. Να τον δεις με τρυφερότητα, χωρίς ντροπή, χωρίς κατηγορία.
Αυτή η συμφιλίωση δεν είναι αδυναμία· είναι κάθαρση. Και μέσα από αυτήν, οι απέναντι γίνονται αδύναμοι -κι εσύ μέλος μιας κοινότητας κατανόησης. Προχωράς με δύναμη, αναγνωρίζοντας το φως -όχι ως κάτι αφηρημένο, αλλά ως τη βαθιά επίγνωση της ανθρώπινης, πεπερασμένης φύσης. Και κοιτάς μπροστά, γιατί εκεί είναι η ζωή.
-Ονειρεύεστε να…
… ζούμε σε έναν κόσμο πιο δίκαιο κι ανθρώπινο, με λιγότερο πόνο και λιγότερη έπαρση.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
