Αυξήσεις στα καύσιμα από το 2027 φέρνει ο νέος «φόρος ρύπων» της ΕΕ
Τι θα καθορίσει το τελικό κόστος για τους καταναλωτές
Αύξηση στο κόστος βενζίνης, diesel, πετρελαίου θέρμανσης αλλά και φυσικού αερίου αναμένεται από την 1η Ιανουαρίου 2027, εξαιτίας της εφαρμογής του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ ΙΙ) που θεσπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μέτρο αυτό αποτελεί μέρος της ενεργειακής στρατηγικής της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με την επιβολή ενός νέου «φόρου ρύπων» σε όλα τα ορυκτά καύσιμα που σχετίζονται με τις οδικές μεταφορές, τη θέρμανση και τη βιομηχανική χρήση μικρής και μεσαίας κλίμακας.
Έως και 800 εκατ. ευρώ η ετήσια επιβάρυνση για τους Έλληνες καταναλωτές
Η αγορά καυσίμων αναμένεται να δεχθεί ισχυρό πλήγμα, με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος 800 εκατομμυρίων ευρώ για τους Έλληνες καταναλωτές. Η αύξηση της τιμής στη βενζίνη υπολογίζεται στα 102 ευρώ ανά κυβικό μέτρο, για το πετρέλαιο κίνησης στα 113 ευρώ και για το μαζούτ στα 140 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα ήδη υφιστάμενα υψηλά επίπεδα φορολογίας. Σημειώνεται ότι περίπου το 60% της τελικής τιμής των καυσίμων στην αντλία στην Ελλάδα αφορά φόρους και δασμούς, γεγονός που καθιστά τη χώρα 11η παγκοσμίως στη σχετική κατάταξη των ακριβότερων τιμών βενζίνης.
Τι θα καθορίσει το τελικό κόστος – Κλειδί η τιμή του Brent
Παρότι η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών CO₂ υπολογίζεται σήμερα στα 45 ευρώ ανά τόνο, το τελικό κόστος για τους καταναλωτές θα καθοριστεί σε σημαντικό βαθμό από την τιμή του Brent, του βασικού διεθνούς δείκτη αναφοράς για το πετρέλαιο. Αν, για παράδειγμα, η τιμή του Brent διαμορφωθεί κάτω από τα 60 δολάρια ανά βαρέλι, τότε η επιβάρυνση από το ΣΕΔΕ ΙΙ θα είναι πιο ήπια. Αντιθέτως, εάν παραμείνει ή αυξηθεί πάνω από τα 75 δολάρια, το επιπλέον κόστος θα είναι αισθητά μεγαλύτερο.
Τι προβλέπουν οι διεθνείς οργανισμοί για το Brent
Η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA) εκτιμά ότι οι τιμές του Brent θα κινηθούν κάτω από τα 70 δολάρια το 2025 και ενδέχεται να φτάσουν κατά μέσο όρο τα 58 δολάρια το 2026, καθώς αυξάνεται η προσφορά πετρελαίου διεθνώς. Οι πτωτικές προβλέψεις ενισχύονται από τη σταδιακή αύξηση της παραγωγής τόσο από τις χώρες του OPEC+, όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και από τη συνεχιζόμενη πτώση της παγκόσμιας ζήτησης λόγω της στροφής σε εναλλακτικά, πιο «καθαρά» καύσιμα.
Ωστόσο, η αστάθεια παραμένει. Οι γεωπολιτικές εντάσεις – όπως η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν – διατηρούν τις τιμές βραχυπρόθεσμα σε υψηλά επίπεδα. Η EIA προβλέπει για το 2025 μέση τιμή Brent στα 69 δολάρια, λίγο αυξημένη σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις, εξαιτίας των γεωπολιτικών κινδύνων.
Αβέβαιες συνθήκες για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις
Παρόλο που ο στόχος της ΕΕ είναι η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ο τρόπος με τον οποίο υλοποιείται το ΣΕΔΕ ΙΙ έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Οι αυξήσεις στα καύσιμα εκτιμάται ότι θα πλήξουν δυσανάλογα τα νοικοκυριά και ιδιαίτερα τα ευάλωτα, ενώ προβληματισμός επικρατεί και στον κλάδο εμπορίας πετρελαιοειδών, καθώς η αγορά οδηγείται σε άτακτες και δαπανηρές αλλαγές, χωρίς επαρκή υποστήριξη ή μεταβατικά μέτρα.
Η πράσινη μετάβαση, αν και αναγκαία, φαίνεται να επιβαρύνει υπέρμετρα τους τελικούς καταναλωτές, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η φορολογική πολιτική και η απουσία ισχυρών μηχανισμών κοινωνικής αντιστάθμισης καθιστούν τις αυξήσεις δυσβάσταχτες.
Το ζητούμενο: δίκαιη μετάβαση και σαφήνεια στο κόστος
Το κρίσιμο ερώτημα για το επόμενο διάστημα είναι πώς θα εξισορροπηθεί η ανάγκη για μείωση εκπομπών με την προστασία των νοικοκυριών και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Οι αποφάσεις της επόμενης διετίας θα καθορίσουν αν η «πράσινη» μετάβαση θα είναι δίκαιη και κοινωνικά αποδεκτή, ή εάν θα επιβαρύνει περαιτέρω τον ήδη πιεσμένο ευρωπαίο (και έλληνα) καταναλωτή.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
