Τα μέσα, οι μισοί και ο μέσος

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

Οι μισοί αποκάλυψαν το όνομά του, οι άλλοι μισοί όχι. Οι πρώτοι μισοί συνόδευσαν το όνομα με φωτογραφίες του προσώπου, όλες γελαστές, πίσω από βιβλία, στο πλαίσιο εκδηλώσεων ή βραβεύσεων ή της οργανωμένης προώθησης του έργου του την οποία συνηθίζει το σύγχρονο πολιτιστικό μάρκετινγκ.

Το έργο, ο δημιουργός, φωτεινός ή συλλογισμένος, και πίσω του ακρογιάλια, γκράφιτι, σκούροι μουσαμάδες, ρημαγμένα εργοστάσια, περιθωριακοί τύποι σε ένα παγκάκι. Οι άλλοι μισοί, φυσικά, δεν έβαλαν καμία φωτογραφία του προσώπου, αλλά εικόνες αρχείου, φωτογραφίες υπολογιστών ή παιδάκια με κρυμμένα τα χαρακτηριστικά τους, σε μια στάση φόβου, λύπης, άμυνας, απόγνωσης ή και ενοχής.

Συμφώνησαν όλοι σε τρία σημεία. Είναι βραβευμένος συγγραφέας παιδικών βιβλίων, προφυλακίστηκε γιατί βρέθηκε στην κατοχή του ογκώδες υλικό παιδικής πορνογραφίας, υποστηρίζει ότι συγκέντρωσε το υλικό στο πλαίσιο έρευνας για τις ανάγκες της δουλειάς του. Πώς είχε ο Ντίκενς τον Ολιβερ Τουίστ να τραβάει τα πάνδεινα σε ένα ορφανοτροφείο και στη συνέχεια στην παιδοπορνοσυμμορία του εκμεταλλευτή Φέιγκαν; Κάτι τέτοιο ίσως σκόπευε να κάνει, αλλά ίσως να το παράκανε με την έρευνα, αν κρίνουμε από την ποσότητα των βίντεο που βρέθηκαν στον υπολογιστή του.

Τα στοιχεία του συλληφθέντος δημοσιεύθηκαν χωρίς άδεια του εισαγγελέα. Η έλλειψη της άδειας προφανώς φρενάρισε τα ΜΜΕ που δεν τα δημοσιοποίησαν: Οι δικηγόροι των Μέσων συνιστούν να σεβόμαστε τον νόμο. Αλλά ήδη οι διαφορετικές επιλογές διαμόρφωσαν μια άνιση συνθήκη. Το κοινό προτίμησε τα Μέσα που έγραψαν το όνομα, και μπορεί και να ψιθυρίζει σε βάρος των Μέσων που τήρησαν τον νόμο: Προστατεύουμε τους κολλητούς, τους εκλεκτούς, την ελίτ και διασύρουμε τις Πισπιρίγκες.

Τα Μέσα που παρέβησαν την απαγόρευση πήραν πόντους προσοχής και εκτίμησης, τα Μέσα που δεν την παρέβησαν δεν κέρδισαν τίποτα, παρά μόνο έχασαν, και αυτό θα έχει δημιουργήσει εσωτερικές εντάσεις , διότι η αντίληψη στο εσωτερικό των ΜΜΕ δεν είναι ενιαία ως προς τη διαχείριση των ειδήσεων.

Και αν σήμερα ένας νόμος παραβιάζεται χωρίς συνέπειες αλλά με κέρδη για όποιον τον παραβιάζει, αύριο θα παραβιάζονται όλοι οι νόμοι, και όχι μόνο από τα Μέσα Ενημέρωσης. Είναι σαν τον κόκκινο σηματοδότη. Αν τον παραβιάζουν όλοι χωρίς να τρέχει κάστανο, ο συνεπής νιώθει (μπορεί και να είναι) μα@άκας, καθώς η τήρηση των κανονισμών χάνει το νόημά της. Σήμερα όλοι ξέρουμε ποιος είναι ο προφυλακισμένος συγγραφέας. Ξέρουμε επίσης ότι η Πολιτεία είναι θεσμικά αφερέγγυα και διάτρητη.

Ο συγγραφέας. Η φωτογραφία του περνάει από μπροστά μας χωρίς να το επιδιώξουμε, με απλό σερφάρισμα. Να τον λοιπόν ο περί ου. Στέκεσαι στη φυσιογνωμία. Επηρεασμένος από την είδηση, αναφωνείς, εμ βέβαια, το χαμόγελο είναι διφορούμενο, ο τύπος είναι καταφανώς σκοτεινός, δισυπόστατος, σαν την Κιμ Νόβακ σε ένα θρίλερ πριν μεταμορφωθεί από ελκυστική, γλυκιά ερωμένη σε σατανά. Την ίδια στιγμή, συνέρχεσαι: Αυτό είναι το χαμόγελο των ενενηνταεννιά στους εκατό ανθρώπους που γνωρίζεις όταν ποζάρουν σε μια ευχάριστη συνθήκη. Δύο συνεπώς τα ενδεχόμενα: Είτε οι 99 στους 100 είναι παιδόφιλοι και αρρωστημένοι, είτε κανένας άνθρωπος δεν αποκαλύπτεται μέσα από το ύφος ως προς τα βάθη του ψυχισμού του. Αν αυτό συνέβαινε, δεν θα περίμεναν κανέναν δυσάρεστες εκπλήξεις σε μια σχέση, όπου το άλλο μέρος βγάζει έναν χαρακτήρα που δεν σε προδιέθετε μέσα από την εμφάνιση.

Το ύφος δεν φοράει στολή, μέσω της οποίας οι άνθρωποι ταξινομούνται σε αστυνομικούς, στρατιωτικούς, ποδοσφαιριστές, θυρωρούς, βασιλείς. Ανθρωποι βλοσυροί, με μισόκλειστα μάτια και βλέμμα σκληρό, αποκαλύπτονται μαλάματα, και ταυτόχρονα άνθρωποι χαριτωμένοι, αξιαγάπητοι και αστραφτεροί βγάζουν μαστίγιο όταν βρεθούν στα ιδιαίτερα της δουλειάς, της φιλίας, του ταξιδιού, της κρεβατοκάμαρας. Τα ίδια λένε και οι ίδιοι για μας, φυσικά: Αλλους περίμεναν και άλλους βλέπουν, άλλους φαντάζονταν και άλλοι τους φυτρώνουν όταν έρθει η ώρα της οικειότητας ή της αλήθειας.

Αφήνεις τη φωτογραφία να φύγει μέσα στο ποτάμι των αναρτήσεων. Ο άνθρωπος μπορεί να είναι και να κρύβει τα πάντα. Ο άνθρωπος είναι ικανός για τα πάντα. Ισως ο ίδιος ο ένας άνθρωπος που σήμερα δείχνει ανίκανος για κάτι, μπορεί αύριο να βγάλει σκοτάδι, βούρκο, ή φως και υπέρβαση, μέσα από καταλύτες που φέρνει η μοίρα και η τύχη.

Δεν έχουμε ανάγκη να δούμε το πρόσωπο του κτήνους. Το ξέρουμε, είναι το πρόσωπο του μέσου διαβάτη, του μέσου συναδέλφου, του μέσου συγκατοίκου, του μέσου εμάς.