Καραμανλής και τανκς

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

H περίφημη καραμανλική θεωρία ότι «έναν πρώην πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις φυλακή, τον στέλνεις σπίτι του», εισάγει μια σχεδόν κυνική, ωρισμένως αμοραλιστική, και -κατά την προαίρεση του θρυλικού αποφθεγματοποιού- πραγματιστική σχετικοποίηση της δικαιοσύνης.

Είπαμε, όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο, αλλά να μην το παρακάνουμε, ιδίως σε μια χώρα με μακρά παράδοση εμφυλίων και διχασμών, ρέπουσα στην έξαρση των παθών. Ούτως ή άλλως, ανέκαθεν κάθε παράταξη αντιμετωπίζει τα στελέχη της άλλης ως εξαπτέρυγα του Εωσφόρου, συνεπώς ακόμα και μια εύλογη δίωξη δεν θα γίνει αποδεκτή ως τέτοια, αλλά θα εξερεθίσει και θα ξεσηκώσει, όπερ βέβαια και εγένετο κατά τις διώξεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Τότε, η αποδεδειγμένη πολιτική υπόθαλψη των καταχρήσεων του αξέχαστου εκείνου πρωτοπόρου τραπεζίτη που ζούσε από την τράπεζά του, περίπου όπως κάνουν σήμερα οι περισσότεροι του σιναφιού, απαγορευόταν επί ποινή σχίσματος και συρράξεως να διερευνηθεί ως προς ενδεχόμενη παράβαση καθήκοντος, ενώ ήταν κραυγαλέα χαϊδεμένη, και άλλωστε συνοδευόταν από αντιπαροχή: Ο τραπεζίτης ίδρυε και εξαγόραζε ΜΜΕ που ευνοούσαν την εξουσία. Αλλά το 1989 έχει μείνει στην ιστορία ως βρώμικο όχι γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά για τα δικαστήρια, που πράγματι εμπαθώς και επιπολαίως στήθηκαν. Και δολίως, καθώς ορισμένες αποδείξεις ήταν κραυγαλέα σικέ.

Η σχετικοποίηση της δικαιοσύνης, όμως, αποδείχθηκε ότι δηλητηριάζει το κοινωνικό πνεύμα, και τελεί σε σχέση αλληλοτροφοδοσίας με την απαξία του πολιτικού συστήματος. Πιστεύουμε ότι το σύστημα είναι σάπιο, συνεπώς έχει μολύνει και τη δικαιοσύνη, προκειμένου να εξασφαλίζει ασυλίες και υπόθαλψη. Εχει μολύνει τη δικαιοσύνη, άρα το σύστημα είναι σάπιο. Αυτά δεν τα προσέξαμε, και τα βρίσκουμε μπροστά μας, και άντε να μαζέψουμε την αντισυστημική ψήφο, η οποία έρχεται να δέσει με το ιδεαλιστικό στερεότυπο της αγνής ψυχής των προγόνων και -με τη συνδρομή της αγνοίας επί της ιστορίας και της διαθλαστικής της πρόσληψης- να ευνοήσει ακραίους, μηδενιστικούς εθνικιστές, που ονειρεύονται επιστροφή στην καθαρότητα με εξαγνισμούς σαν κι αυτούς που εφαρμόστηκαν υποδειγματικά στην Τριπολιτσά: Ο,τι δεν μας αρέσει, το εξαφανίζουμε.

Οι αμερικανοί δεν παίζουν με τους θεσμούς, ή τουλάχιστον τηρούν τα κεφαλαιώδη προσχήματα. Όταν ο Νίξον πιάστηκε με τη Γουότερ- γίδα στην πλάτη παραιτήθηκε βουρκωμένος. Ο Κλίντον απειλήθηκε με δίωξη και με έκπτωση για ένα ψεματάκι από αυτά που κακώς λέγονται αλλά αν δεν ειπωθούν, την κάτσαμε τη βάρκα. Ο Τραμπ εκτέθηκε σε μια λαθροχειρία που θυμίζει σενάριο της «Δυναστείας»- ως προσωπικότητα την έχει ξεπεράσει κατά πολύ- αλλά οι αμερικάνοι δέχονται οπλοφορία, δέχονται επεμβάσεις σε τρίτες χώρες, δεν δέχονται όμως ψεύδη που νοθεύουν την καθαρότητα του καπιταλιστικού συστήματος. Όλα κι όλα. Κόραξ κοράκου να μη βγάζει μάτι. Και κινητοποίησαν καμιά σαρανταριά χιλιάδες αστυνομικούς διότι οι θεσμοί υπερβαίνουν κάθε άλλη σκοπιμότητα αλλά και διότι το φαινόμενο Τραμπ έχει αναβιώσει την αμερικάνικη άγρια δύση με δόσεις φουτουριστικής υπερπαραγωγής, κάτι σαν Τζον Γουέιν και Μπάτμαν, όπου έχουμε μια αμφίδρομη εξέλιξη, από το καρτούν στην πραγματικότητα ή σε κάτι ενδιάμεσο αλλά τίποτα από τα δύο.

Το συμπέρασμα είναι ότι μπορείς και στη δημοκρατία να περνάς καλά, διότι προσφέρει θέαμα καμιά φορά που συνδυάζεται με ποπ κορν και συζήτηση για τη θεσμική οργάνωση και τα όρια της συστημικής άμυνας απέναντι στη μαζική έμπρακτη, βίαια αμφισβήτηση της έννομης τάξης, όταν οι εξελίξεις δεν συμβαδίζουν με το θυμικό και τη φαντασιακή πραγματικότητα του πεζοδρομίου. Σαράντα χιλιάδες αστυνομικοί για μια προσαγωγή, σημαίνει κρατική- θεσμική αποφασιστικότητα, σημαίνει όμως και παρατεταμένη κατάλυση της έννοιας του κράτους και των νόμων στη συνείδηση μιας μεγάλης κοινωνικής μερίδας.

Τους πρώην προέδρους τους πας και φυλακή αν χρειαστεί, αλλά με τον λαό τι κάνεις; Να τον πας φυλακή, δεν μπορείς. Αν σε πάει εκείνος όμως; Ο οποίος όχι μόνο φυλακή, αλλά και στο νεκροτομείο θα σε έστελνε ευχαρίστως.