Είστε ρομαντικός κ. Γιαλελή; – Μιλάμε με τον γνωστό ηθοποιό – σκηνοθέτη για την παράσταση «Γερμανικός Ρομαντισμός 2 » και πολλά άλλα

Αλεξάνδρα Παναγοπούλου

«Γερμανικός Ρομαντισμός 2» είναι ο τίτλος της παράστασης που θα παρουσιάσουν οι τελειόφοιτοι φοιτητές της Δραματικής Σχολής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, το Σάββατο στις 9 μ.μ. και την Κυριακή στις 5.30 μ.μ. και στις 9.30 μ.μ. στο Δημοτικό Θέατρο Απόλλων. Η σκηνοθεσία είναι του Νίκου Γιαλελή και βρήκαμε την τέλεια ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί του για το κίνημα του γερμανικού ρομαντισμού και το σήμερα, το θέατρο, την Επανάσταση και πολλά άλλα.

«Γερμανικός Ρομαντισμός 2 » και τελειόφοιτοι της Δραματικής Σχολής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Τι θα δούμε;

Επειδή αυτή η παράσταση είναι το τέλος του μαθήματος των παιδιών, αφορά την λήξη της χρονιάς, μιας περιπετειώδους χρονιάς με κορονοϊό, lockdown, διαδίκτυο κλπ, αυτό που διαλέξαμε να κάνουμε για λόγους αφενός ευελιξίας και αφετέρου άσκησης, είναι σκηνές από έργα του γερμανικού ρομαντισμού, ήτοι από έργα των Γκαίτε, Κλάιστ, Λέσσινγκ και Σίλλερ. Επειδή είναι σκηνές και πρέπει να έχουν έναν ενιαίο κορμό δραματουργίας για να γίνουν και παράσταση, ο κορμός που σκεφτήκαμε έχει να κάνει και με μία πρόκληση των νέων αυτών ηθοποιών, μια αναμέτρηση με τα εκφραστικά τους μέσα, κατά πόσο ένα τέτοιο είδος που είναι ενίοτε μεγαλόστομο ή με μεγάλα ύψη συναισθημάτων μπορεί να αντιμετωπιστεί από νέους ηθοποιούς. Έτσι υπάρχει ένα τέχνασμα που θα το δει όποιος έρθει στην παράσταση.

Ο Μπωντλαίρ είχε πει ότι ο «ρομαντισμός είναι τέκνο του βορρά». Πώς μπορεί ο γερμανικός ρομαντισμός να βρει στόχο στις καρδιές των πιο ζεστών ανθρώπων, δεδομένου ότι ο βορράς είναι πιο παγωμένος;

Αυτό είναι αλήθεια, όμως την ίδια στιγμή αυτή η χώρα είναι τέκνο της εποχής του ρομαντισμού. Το έθνος που λέγεται νέο ελληνικό έθνος είναι τέκνο της εποχής του ρομαντισμού και σε κάποιο ποσοστό του οράματος αυτών των βορείων οι οποίοι μέσα σε αυτό το κίνημα που ήταν πολύ συνδεδεμένο και με την πολιτική και με την εθνική ανεξαρτησία και με την αυτοδιάθεση των λαών και με την επανάσταση απέναντι σε κάθε τυραννία και σε κάθε θέσφατο είναι γνήσιο παιδί του ρομαντισμού έτσι και αλλιώς. Νομίζω ότι μπόρεσε να μιλήσει στις καρδιές μας αφενός πρακτικά, γρήγορα έδωσε κείμενα στη δική μας επανάσταση και νομίζω ως όποτε κανείς θέλει να επαναστατήσει ενάντια σε κάτι και οι Έλληνες ελπίζω να θέλουν ακόμα, έχει κάτι να μας πει.

Είναι η συγκεκριμένη παράσταση ένας έμμεσος τρόπος εορτασμού των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821;

Ναι εκ της τεθλασμένης. Δεν έχει καμία αναφορά σε αυτό, αλλά ναι σαφώς. Αυτό το ρεύμα στην τέχνη και το θέατρο κάπως ήρθε στην επικαιρότητα για εμάς γιατί αυτά τα έργα είναι στην ουσία έργα των 50 χρόνων πριν φανεί στους Ευρωπαίους η υπέροχη ιδέα μιας ανεξάρτητης Ελλάδος.

Πόσο υπέροχη ήταν αυτή η ιδέα;

Για το ρεύμα του ρομαντισμού εξαιρετική γιατί ιδού ανασταίνεται ένα ιδεατό έθνος, η Ελλάδα της καρδιάς μας, η Ελλάδα στην οποία οφείλουμε τόσα πολλά επιτέλους θα ελευθερωθεί και θα αναστηθεί και πάλι.

Το θέμα της Επανάστασης είναι θέλω ή μπορώ;
Πόσα μπορώ στην πραγματικότητα δεν είναι θέλω; Αυτή είναι η ερώτηση.

Οι Έλληνες σε τι κατάσταση βρίσκονται;
Μάλλον υπομονής. Ελπίζω όχι βαθέως ύπνου.

Μίλησες για τρομερά ύψη συναισθημάτων που έχει ο γερμανικός ρομαντισμός, αλλά έχει και τρομερά βάθη.

Έχει βέβαια. Εξερευνάει όλο το εύρος της ανθρώπινης ψυχής του ανθρώπινου συναισθήματος και της αντίληψης που έχουμε εμείς για τα συναισθήματά μας, που τον κάνει πολύ ενδιαφέροντα. Σκεφτόμαστε κάποια φορά τον ρομαντικό ήρωα ως ένα πρόσωπο στο οποίο τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς να τα συνειδητοποιεί. Όταν σκύβουμε πάνω στην λογοτεχνία αυτή, γίνεται σαφές ότι αφήνομαι να παρασυρθώ σε κάτι συνειδητά και το θέλω, το καταλαβαίνω. Μου συμβαίνει και μπορώ να μιλήσω για αυτό. Στο θέατρο του ρομαντισμού συμβαίνει πολύ συχνά αυτό.

Συνήθως όταν μιλάει κάποιος για ρομαντικούς χαρακτήρες, τους χαρακτηρίζουν και ονειροπόλους. Και συνήθως αναφέρουν τον Δον Κιχώτη.

Εγώ θα έλεγα ονειροπόλους και ιδεαλιστές. Δεν είναι ότι δεν «πατώ» στην πραγματικότητα, είναι ότι πατώντας σε αυτή την πραγματικότητα, ονειρεύομαι μια άλλη και δεν διανοούμαι την ζωή μου χωρίς να συμβεί.

Είναι και λίγο βάσανος ο ρομαντισμός; Να τον έχεις και να ζεις στην καθημερινότητα;

Οπωσδήποτε. Αυτή είναι μια ερώτηση που την έθεσε πολύ καίρια ο ρεαλισμός στη συνέχεια και που την έχει απαντήσει με πόνο ψυχής και μεγαλοφυώς ο Ντοστογιέφσκι στο «Υπόγειο», το πέρασμα από τον ρομαντισμό στον ρεαλισμό σαν ένα πετσί που πρέπει να βγει από τον άνθρωπο. Ναι, βέβαια είναι οδυνηρός.

Εσείς είσαι ρομαντικός κύριε Γιαλελή;

Νομίζω ναι. Όχι με κεράκια και δείπνα. Με την έννοια του ότι ακόμα βλέπω πράγματα που θα ήθελα να αλλάξω και τα ονειρεύομαι αλλαγμένα και θα ήθελα να παλέψω για αυτό.

Αν σου ζητούσα να μου πεις μόνο ένα πράγμα που θα ήθελες να αλλάξεις, ποιο θα ήταν αυτό;

Να συναντάμε τους ανθρώπους, να μην περνάμε δίπλα τους. Νομίζω ότι από αυτό θα μπορούσαν να αρχίσουν και οι επαναστάσεις.

Είπες πως ήταν μια πολύ περίεργη χρονιά. Οι σπουδαστές της Δραματικής, οι οποίοι έχουν επιλέξει ένα δύσκολο επάγγελμα που έγινε δυσβάσταχτο με τον κορονοϊό, πώς νιώθουν; Τι εισέπραξες εσύ;

Η δική μου αίσθηση, αν και δεν είμαι ακριβώς στη θέση τους, βλέποντάς τους είναι ότι κλονίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η αισιοδοξία τους αλλά έχω την πεποίθηση ότι δυνάμωσε η πίστη τους τελικά. Τώρα που του βλέπω να δουλεύουν νιώθω ότι μπορεί να κλονίστηκαν αλλά μάλλον τους έχει δυναμώσει. Βέβαια, αυτό το βλέπω εγώ απ’ έξω, η ψυχούλα τους το ξέρει.

Αισιόδοξος είσαι;

Ναι. Νομίζω ότι και αυτό είναι ρομαντικό στην πραγματικότητα! Αλλά, δεν μπορεί κανείς να μην είναι… Χωρίς πίστη δεν έχει νόημα να ξυπνήσει κανείς την επόμενη μέρα για εμένα.
Και η επόμενη ημέρα τι θα φέρει για τον Νίκο Γιαλελή; Υπάρχουν κάποια πλάνα;

Είναι τόσο ρευστό… Προγραμματίζω διάφορα πράγματα, θεατρικά, τα οποία προς το παρόν πάνε από αναβολή σε αναβολή, ακριβώς γιατί δεν είναι καθόλου σταθερό ακόμα το τοπίο. Κάπως όλοι είναι διστακτικοί, οπότε παίρνουμε τον χρόνο μας όσοι έχουμε την πολυτέλεια και θα δούμε… Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που ο κόσμος λέει «ονειρεύομαι αυτό» ή «ξεκινήσαμε δειλά – δειλά» και εμείς μιλάμε κάθε εβδομάδα και λέμε «μήπως, από αρχές Νοέμβρη;». Όμως δεν με πειράζει γιατί είμαι άνθρωπος που προτειμώ να χαρώ μία και καλή παρά να ενθουσιαστώ και μετά να γυρίσει «τούμπα». Ας περιμένω λίγο.

Τι θα έλεγες ή τι έχεις πει στους μαθητές σου όσον αφορά το επάγγελμα του ηθοποιού;

Να κρατήσουν την πίστη τους και ότι είναι μια σπουδή καταρχάς και ένα επάγγελμα που υπόσχεται και έχει και δεν σταματάει να έχει ό,τι και αν σου τύχει τη δυνατότητα να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο επί της ουσίας. Και λιγότερο μόνο άνθρωπο. Αυτό τους εύχομαι να το συνειδητοποιήσουν όλοι, να το διατηρήσουν και να το ρουφήξουν μέχρι το μεδούλι. Γιατί αυτό δεν συνδέεται άμεσα με την άμεση επαγγελματική αποκατάσταση, αυτό είναι πορεία ζωής. Αυτό που τους λέω είναι ότι πρόκειται για μαραθώνιο και όχι για σπριντ. Θέλει υπομονή, θέλει πίστη, θέλει αγάπη και θέλει να χαίρεσαι απ’ αυτό.

Ένα επάγγελμα που σε κάνει και καλύτερο άνθρωπο. Κατά πόσο ισχύει αυτό με όσα είδαμε να βγαίνουν στην επιφάνεια τον τελευταίο καιρό για τον χώρο του θεάτρου;

Δεν φταίει το επάγγελμα αν εγώ έχω οτιδήποτε. Το επάγγελμα αντίθετα είναι εκεί για να μου δώσει τη δυνατότητα να συναντήσω πιθανώς και εμένα κάποια στιγμή και να δω και τη δική μου αλήθεια κατάματα. Το αν εγώ επιλέγω ή τα φέρνουν έτσι οι συνθήκες ώστε να μην το δω, δεν σημαίνει ότι φταίει το επάγγελμα. Εώ χτυπάμε το σαμάρι. Δεν είναι υπεύθυνο το θέατρο για το τι μυαλά κουβαλάω εγώ. Δεν με έκανε το θέατρο Νίκο Γιαλελή, με υποδέχθηκε και από εκεί και πέρα με τα καλά μου και τα κακά μου, είναι εγώ το τι προσφέρω σε αυτό.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News